 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Ceza Dairesi
E: 1985/6374
K: 1985/5743
T: 12.12.1985
DAVA : Halk Kurtuluş Cephesi Acilciler Örgütü adına faaliyetlerde bulunmak suçlarından idam cezasına hükümlü olan bir şahsın 3216 Sayılı Kanundan yararlanmak amacıyla örgüt faaliyetleri ile ilgili itirafta bulunması üzerine bu itiraflar paralelinde tuncay Danacı, Uğur Kaya, Hacı Mehmet Polat, Halil Taşdemir, Bayram Kökver, Memiş Güner, Mehmet Özbek, Fahri Salman, Mehmet Tekin isimli sanıklar haklarında Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi C.Savcılığınca yapılan hazırlık soruşturması sırasında; Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi Nöbetçi Yedek Üyeliğinden sanıkların tutuklanmalarının istenmesi üzerine, mezkur mahkeme yedek üyeliğince ittihaz olunan ve sanıkların örgütle ilgili faaliyetlerinin 1.5.1984 tarihinden önce gerçekleşmiş bulunduğundan ve bazı sanıklara isnat olunan suçun ise Devlet Güvenlik Mahkemelerinin görevi dışında kaldığından bu hususta karar vermek görev ve yetkisinin Ankara Adli Yargı Hakim ve Mahkemelerine ait bulunduğundan bahisle talebin reddine dair 17.11.1985 gün ve 1985/162 D.İş. sayılı karara vaki itiraz üzerine, merci sıfatıyla Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesince ekseriyetle ittihaz olunan ve itirazın reddine mütedair bulunan 21.11.1985 gün ve 1985/170 D.İş. yılı kararın,
Tevkifin acele hallerden olduğu kuşkusuzdur. Reddedilen hakim ile görevini yapmaktan memnu olduğu zannı uyanan hakimin dahi, gecikmesi caiz olmayan işlemleri yapabileceği CMUK.nun 29/son maddei hükmü cümlesinden bulunmaktadır.
Yine CMUK.nun 20. maddesi hükmüne göre selahiyetli olmayan mahkeme veya hakim gecikmesinde zarar umulan hallerde lazım gelen işlemleri yapmakla mükelleftir. CMUK.nun 151 ve müteakip maddelerin hükümlerine göre de, hazırlık soruşturmaları Cumhuriyet Savcıları tarafından yapılmaktadır. Bu hazırlık tahkikatı sırasında hakim tarafından yapılması gereken işlemlerin ise, ilgili hakimden istenmesi gerekmektedir.
KARAR : 1 - Devlet Güvenlik Mahkemesi C.Savcılarının, 1.5.1984 bulunan suçlara ait hazırlık soruşturmalarını bizzat yapmak zorunda bulundukları cihetle bu sırada, acil hallerden olan tevkif taleplerinin, merci Devlet Güvenlik Mahkemesi Hakimliğince incelenmesi gerektiğinin gözetilmemiş olunmasında,
2 - Sanıklar hakkında Türk Halk Kurtuluş Acilciler Örgütünde faaliyetlerde bulunmak gibi devletin varlığına yönelik suçtan dolayı bir örgüt üyesinin açıklamasına istinaden Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi C.Savcılığınca Soruşturma açılmış olmasına ve tutuklama talebinin bu soruşturma sırasında yapılmış bulunmasına, sanıkların faaliyetlerinin 1.5.1984 tarihinden sonraya sirayet edip etmediğinin ise ancak soruşturmanın ikmal edilmesinden sonra anlaşılabileceğine, bu sirayetin tesbit edilmesi takdirinde, de, suçun tarih itibariyle de Devlet Güvenlik Mahkemesinin görevine gireceğine ve esasen yukarıda belirtilen kanunun maddelerine, sanıklar haklarındaki tahkikatın, dayandığı isnadın mahiyeti ve soruşturmanın henüz devam etmekte olması itibarıyle ikmalinden sonra dava açıldığı takdirde görevle ilgili kararın davanın açıldığı mahkemece verilmesi gerekeceğine ve bu sebeple de tevkif talebi hususunda tevkif veya serbest bırakılma konusunda bir karar verilmesi gerekirken talebin görev yönünden reddine karar verilmiş olduğu nazara alınmaksızın, itirazın kabulü yerine yazılı olduğu şekilde reddine karar ittihaz edilmiş bulunulmasında,
İsabet görülmediğinden bahisle CMUK.nun 343. maddesi gereğince bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığının 10.12.1985 gün ve 74654 sayılı yazılı emrine atfen C.Başsavcılığının 10.12.1985 gün ve Y.E. 974 sayılı tebliğnamesi ile Daireye ihbar ve dava evrakı tevdii kılınmakla incelendi:
SONUÇ : Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kuruluşu ve Yargılama Usülleri Hakkındaki Kanunun 13. maddesi hükmüne, C.Savcılığının talebiyle bu hususta verilecek kararın mahiyetine göre; yazılı emre etfen düzenlenen tebliğname münderecatı varit görülmekle kabulüyle Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesinin 21.11.1985 gün ve 1985/170 D.İş. sayılı kararının CMUK.nun 343/3-son maddesi uyarınca BOZULMASINA, ve dosyanın gereği yapılmak üzere C.Başsavcılığına tevdiine 12.12.1985 gününde oybirliği ile karar verildi.