 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E: 1985/562
K: 1985/893
T: 28.01.1985
- KAMULAŞTIRMA DEĞERİNİN ARTIRILMASI
- HARÇ VE YARGILAMA GİDERİ
- VEKİLLİK ÜCRETİ
ÖZET: Vergi beyannamesindeki karşılığın aşılması nedeniyle fazla isteğin reddedilmesi durumunda 2942 sayılı Yasanın 1. maddesinin 2. fıkrası uyarınca haksız-çıkan tarafa harç, yargılama gideri ve vekillik ücreti yüklenemez.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. geçici m. 1/2)
Taraflar arasındaki kamulaştırma değerinin artırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; kamulaştırma değerinin artırılmasına dair verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekili yönünden süresinde verilen dilekçe ile istenilmiş olmak-. la; dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
Mahkemece iki kez bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Alman raporlar 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine uygun olarak düzenlenmiştir.
Arazi niteliğindeki taşınmaza net geliri üzerinden bilimsel yolla değer biçilmesinde ve birbirini doğrulayan raporlara göre istemle bağlı kalınarak artırmaya karar verilmesinde bir tutarsızlık ve bu yönlere ilişen temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. Ancak:
13.5.1983 günlü kamulaştırma kararına dayanılarak dava konusu taşınmaza kıymet takdir komisyonunca 22.9.1983 günü 885.200 lira takdir edilmiş ve davacı dava dilekçesinde bu karşılığın 3.099.000 liraya çıkarılarak fark 2.213.800 liranın tahsilini istemiştir. Kamulaştırmadan önce verilen 8.5.1983 günlü beyanname ile taşınmaza 1.210.000 lira vergi değeri bildirmiştir. Kamulaştırma karşılığının saptanmasında vergi beyan değerine bağlılık ilkesini koyan 2587 sayılı Kanunun geçici 2. maddesi hükmü 2942 sayılı Kanunun 40. maddesi ile kaldırılmış olduğundan mahkemece yeni kanunla getirilen hükümden yararlanılarak 885.200 lira takdir bedeli 3.099.000 liraya çıkarılmış ve aradaki fark olan 2.213.800 liranın ve tüm fark için takdir edilen vekalet ücretinin ve tüm yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir.
2942 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce vergi beyan karşılığını esas alan kıymet takdir komisyonu raporu geçerlidir. Davanın bu kanununun yürürlüğe girmesinden önce veya sonra açılması bu geçerliliği etkilemez. Aynı geçici maddenin 2. fıkrasının "Ancak" ile başlayan son cümlesi açıkça bu kanunla getirilen değişik hükümlerin uygulanması nedeni ile haksız çıkan tarafa yargılama gideri ve avukat. lık ücreti yükletilemeyeceği belirtilmiştir.
Bu son hüküm 1. fıkra ile birlikte mütalaa edilmesi durumunda, bu cümleyi 2. fıkrasının yalnızca ilk cümlesine bağlamak madde içerisinde çelişki yaratır. Böyle olunca 2587 sayılı Kanunun geçici 2. maddesine uygun olarak yapılan takdirlere ilişkin bedel artırma davalarında kanunun yürürlüğe girmesinden önce veya sonra açıldığına bakılmayarak 2. fıkranın son cümlesinin uygulanması zorunludur. Eğer 2942 sayılı Kanun çıkmamış ve 2587 sayılı Kanun yürürlükte bulunsa idi, mahkemece kıymet takdir komisyonunca biçilen değer, ancak vergi beyannamesinde gösterilen değere kadar artırılıp fazla isteğin reddine karar verilecek idi. Vergi beyannamesindeki karşılığın aşılması 2942 sayılı Kanunun getirdiği yeni hükümler karşısında mümkün olabilmiştir.
Bu durumda anılan Kanunun geçici 1. maddesinin 2. fıkrası uyarınca haksız çıkan tarafa harç, yargılama gideri ve vekalet ücreti yükletilemez. Böyle olunca idare vergi bildirgesindeki değerin üstündeki kesimin yargılama gideri ve vekalet ücreti ile sorumlu tutulamaz. Artırılan karşılığın tamamından idareye yargılama gideri vekalet ücreti yükletilmesi doğru bulunmamıştır.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde olduğundan hükmün açıklanan HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), 28.1.1985 gününde oybirliği ile karar verildi.