 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E:1985/4904
K:1985/5805
T:14.05.1985
* KAMULAŞTIRMA
* ACELE EL KOYMA
ÖZET: İdarece, kamulaştırma amacıyla bağlantılı eşyaya karşılık biçilmeden ve bu bedel bankaya yatırılmadan 2942 sayılı Yasanın 16. maddesine göre tescil istenemez.
(2942 s. Kamulaştırma K m. 16)
Taraflar arasındaki Kamulaştırma Yasasının 16. maddesi uyarınca taşınmazın niteliklerinin tesbiti ve idare adına tescili davasının reddine dair verilen hükmün duruşmalı olarak Yargıtay'ca incelenmesi davacı idare vekili tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki kağıtlar okunup iş anlaşıldıktan sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
İdari işlem kararına göre kamulaştırma Palas Oteli'nin, otel - müze olarak içindeki antika eşyanın korunması ve yaşatılması amacı ile yapılmıştır. Kıymet takdir komisyonunca antika eşyaya hiçbir değer biçilmemiştir. Yapı için verilen 32.000.000 liralık vergi beyannamesinin kamulaştırma amacında sözü edilen eşyayı kapsamına aldığı düşünülemez. İdarece kamulaştırma amacına gösterilen eşyaya karşılık biçilmeden ve bu bedel bankaya yatırılmadan 2942 sayılı Kanunun 16. maddesine göre tescil istenemez. İşlem amacının antika eşyanın muhafazası olmasına, yapının mülkiyeti intikal etmekle eşya mülkiyetinin elde edilmesi düşünülemeyeceğine göre, maddi hata da söz konusu edilemez. Bu nedenlerle mahkemece 16. maddeye göre açılan tescil davasının reddine karar verilmesi doğru bulunmuştur.
Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden hükmün (ONANMASINA) ve aleyhine temyiz olunan davalı vekilinin yararına dava tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık ücret tarifesi uyarınca takdir olunan 6500.- lira vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 14.5.1985 gününde esasta oybirliği ile gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Dosyada bulunan kanıt ve belgelerle, kararda açıklanan gerekçelere, kıymet takdir komisyonunca dava konusu taşınmaz malın vergi değerinin 32.000.000.- lira Olduğu saptanılmakla beraber 26.8.1982 günlü raporunda, alım satım sürüm değerinin de 302.840.000.- lira olduğu belirtilmesine ve 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 40/1. maddesi ile vergi değerine bağımlılık ilkesi kaldırılmış olmasına göre. 16. madde uyarınca açılacak davalarda da bankaya kamulaştırma karşılığı takdir komisyonunca biçilen gerçek alım - satım, sorum değerinin yatırılması zorunludur. 20.12.1984 günlü kararında belirtildiği üzere dairenin yerleşmiş içtihadı bu doğrultudadır. Ve mahkemece bu değeri değil, vergi değerini yatırmakla yetinen davacı idarenin 16. maddeye davalı tescil isteğinin reddine karar verilmesi doğrudur.
Mahkemece tescile karar verilmemiş ve hatta yukardaki gerekçelere dayandığından yerinde 16. madde uyarınca durum tesbiti de yapılmamıştır.
16. maddenin amacı, durum tesbiti yaptırılarak takdir komisyonu raporunda eksik kalan unsurlarında nicelik ve niteliklerinin saptanmasıdır. Yapılmamış işleme tutunarak taktir komisyonu eksik değer biçti denilerek davanın reddi yoluna gidilmesi yasanın ve maddenin amacına aykırıdır. Ancak Hakim, tescile karar verilen eksik tesbit yapan ve itiraz konusu olursa o zaman bozma sebebi yapılabilir.
Bu hususun şimdiden ve peşin hüküm verilmişcesine bu gerekçelerle onamaya gidilmesi erkendir. Kaldı ki taşınabilir malların kamulaştırması olanağı bulunmadığının da gözönünde tutulması gerekir. Çoğunluk görüşüne bu düşüncelerle karşıyım.
Ali ARCAK Başkan