 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E:1985/13657
K:1985/13972
T:17.12.1985
* KAMULAŞTIRMA DEĞERİNİN ARTIRILMASI
* HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE
ÖZET : 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 14. maddesi ile idari yargıya başvurulduğu taktirde, adli yargıya başvuru süresinin, idari yargının kesinleştiği tarihten başlayacağı hükmü getirilmiştir. Davacıların da karar düzeltme isteğinin red edilmesi ve kendilerine 4.1.1985 günü bildirilmesi [tebliğ edilmesi] üzerine otuz günlük hak düşürücü süre içinde ve 17.1.1985 günü bu davayı açmış olduklarına göre davaya bakılmak gerekir.
(2942 s. Kamulaştırma K m. 14)
Taraflar arasındaki kamulaştırma değerinin artırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; davanın süre yönünden reddine dair verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekili yönünden süresinde verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla; dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra, gereği görüşülüp düşünüldü
HUMK.nun 4. maddesi ile bir hak veya alacağın kesim kesim dava edilebilmesi olanağı benimsenmiştir. Kamulaştırma karşılıklarının artırılması davalarında bu kuralın uygulanabilmesi ise, her kesime ilişkin davanın yasal hak düşürücü süre içinde açılmasına bağlıdır.
Davacılar, kamulaştırma işleminin kendilerine 31.12.1982 günü tebliği üzerine, o tarihte yürürlükte bulunan 6830 sayılı Kamulaştır ma Yasasının öngördüğü 15 günlük yasal hak düşürücü süre içerisinde (15 veya 16 Ocak 1983 günleri, Cumartesi ve Pazar olduğundan) 17 Ocak 1983 günü bedelin 45210000.- lira artırılması hakkında dava açmış, diğer taraftan kamulaştırma işleminin iptali için idare yargıya başvurmuş, kalan haklarını bu iptal davası sonucuna göre kullanacaklarını da vurgulamışlardır.
Dava konusu taşınmaz mal; ticaret sanayi, teşhir ve sergi salonu yapılmak, üzere, imar planı gereğince, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün önerisi ve İmar ve iskan Bakanlığı'nın 21.12.1982 günlü onayı ile kamulaştırılınca davacılar tarafından Ankara 2.' idare Mahkemesi'nde "gereksinimden fazla kamulaştırma yapıldığı, kamulaştırma tebligatının usulüne uygun biçimde yapılmadığı" nedenlerine dayanarak kamulaştırma işleminin iptali davası açıldığı, mahkeme işin esasının incelenmesine geçildiği ve yapılan işlemde yasalara aykırılık görülmediğinden 30.12.1983 gün 1983/90 - 900 sayı ile davanın reddedildiği, hükmün Danıştay 6. Dairesi'nce 25.6.1984 gün 1984/ 660 - 2544 sayı ile onandığı, karar düzeltme isteminin de aynı Dairece 18.12.1984 gün 1984/1295 - 3298 sayı ile reddedildiği ve kamulaştırma karşılığının 316470000.- lira daha artırılması yolundaki bu son davanın da 2942 sayılı Yasanın 14. maddesindeki otuz günlük yasal hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
İptal davasının açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6830 sayılı Kamulaştırma Yasasının 14/2. maddesinde (imar planlarına göre yapılan kamulaştırma işlemlerine karşı ancak o işte kamu yararının bulunmadığı, işlemden önce kamu yararı kararı alınmadığı ve onaylatılmacığı) iddiaları ile dava açılamayacağı öngörülmüştür. İptal davası ise bunlar dışındaki nedenlere dayandığı gibi, 8.11.1983 günlü Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 14. maddesi ile, idari yargı yoluna başvurudaki bu kısıtlayıcı hüküm de kaldırılarak "idari yargıya başvurulduğu takdirde adli yargıya başvuru süresinin idari yargı kararının kesinleştiği tarihten başlıyacağı" hükmü getirilmiş, davacılar da karar düzeltme isteğinin 18.12.1984 günü reddedilmesi ve kendilerine 4.1.1985 günü tebliğ edilmesi üzerine otuz günlük hak düşürücü süre içerisinde ve 17.1.1985 günü bu davayı açmış olduklarına göre davaya bakılmak gerekirken kararda açıklanan düşüncelerle süre yönünden reddine karar verilmesi doğru bulunmamıştır.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları bu bakımlardan yerinde görüldüğünden hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 17.12.1985 gününde oybirliğiyle karar verildi.