 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E: 1985/7158
K: 1985/7262
T: 11.11.1985
DAVA : Dava dilekçesinde 2912 sayılı Yasa uyarınca davalı vakıflarca tesbit olunan aylık 45.000.- lira kira parasının aylık 28.000.- lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine dair verilen karar davacının temyizi üzerine dairemizce bozulmuş, bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda aylık kiranın 30.500.- lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davalı Vakıflar İdaresi tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
KARAR : Bozma ilamına uyulduğu halde, bozma gereği tam olarak yerine getirilmemiştir.
Bilirkişilerin, dava konusu yere emsal olmadığından kabul ederek dayanaksız genel nitelikteki sözlerle kira parasını tesbit etmişlerdir.
Bozma ilamında açıklandığı şekilde rayiç de saptanamamıştır.
Bu durumda Yargıtay'ın kökleşen içtihatları ile belirlenen biçimde, öncelikle Emek Vergi Kanunu'na göre, yetkili mercilerce saptanan birim fiyat ve maliyetleri esas alınarak arsa dahil binanın asgari değerinin % 7'si bulunarak, asgari kira parası hesaplanmalıdır. Bu şekilde hesaplanacak kira parasının 1983 yılına ait asgari bir kira parası olacağı ve davalının da kiralanan yeri asgari kira parası ile kiralama zorunda bulunmadığı ve asgari kira parası ile aşırı olmayan bir kira parası arasında bir bağlantı olması gerektiği gözönünde tutularak bu bağlantı araştırılmak suretiyle bir kira parası saptanmalıdır. Bulunacak asgari kira parasının kaç katının aşırı olmayan bir kira parası olacağı hususunu bilirkişiler, kira parasının 1983 yılı asgari kira parası olduğunu ve bunun aşırı olmayan bir miktara yükseltilmesi zorunluluğunu ve tesbit edilecek kira parası 1.5.1984 tarihinden geçerli olacağına göre, toptan eşya fiyat endeksindeki bir yıllık artışın kiraya yansımasını ve bulunan kiraya aynı nitelikte olmasına rağmen daha fazla kiraya verilmesi mutat olan işyerleri için, ayrıca bir ilave yapılması gerektiğini ve kiralananın niteliktelerini, kira parasını etkileyen özellikler, hak ve nesafeti de dikkate alarak saptanmalıdırlar.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, 1620.- lira peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 11.11.1985 gününde oybirliğiyle karar verildi.