DAVA : Dava dilekçesinde kira parasının 1.2.1985 gününden başlayarak aylık 30.000 lira olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın süre yönünden reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü :

KARAR : Taraflar kira başlangıcının 1.5.1976 olduğunu ve sonraki dönemlerde yasal gereği kira sözleşmesinin birer yıl uzayarak devam ettiğini ve aylık kira parasının 9000 lira bulunduğunu kabul etmişlerdir.

Daha önce ihtar yapılmış olmasa bile dava dilekçesi davalı tarafa 8.1.1985 tarihinde tebliğ edildiğine göre 1.5.1985 tarihinden başlayan kira dönemine ait kira parasının mahkemece tespiti zorunludur.

1985 yılında yasa gereği yenilenen kira süreleri için belli usullere göre, kira parası saptanırken aşağıda açıklanan hususların da gözönünde tutulması zorunlu görülmüştür.

1981'den önceki yıllarda, 1974 yılı hariç 1978 yılına kadar Ticaret Bakanlığınca düzenlenen toptan eşya fiyat indeksindeki artışların yıllık ortalamaları % 20'nin üzerine çıkmamış ve 1978 yılında yavaş yavaş bir tırmanma başlamış olup, 1979 yılında % 55'e kadar yükselmiştir. 1980 yılında yıllık artışlar ortalaması % 91.28; 1981 yılında % 72.54; 1982 yılında % 30.16;1983 yılında % 25.72 ve 1984 yılında da % 41.29 olmuş, toplam olarak bu süre içinde % 261 oranında bir artış meydana gelmiştir.

31.12.1980 tarihinden sonra yeni yapılan ve boşalan mesken ve işlerlerinin kiraya verilmesinde, süratle yükselen bu fiyat artışlarının gözönünde tutulduğu, kira paralarının önceki yıllara göre çok yüksek saptandığı ve toptan eşya fiyat endeksindeki yıllık artışların tamamının üstünde ve birkaç kat olarak artışlar yapıldığı, incelenen kira sözleşmelerinden anlaşılmıştır. Bu suretle anılan tarihten sonra düzenlenen kira sözleşmelerinde, fiyatlardaki genel artış beklentileri, belirlenen kira paralarına fazlasıyle yansıtılmıştır.

31.12.1980 tarihinden önce kiraya verilen ve yasa gereği kendiliğinden yenilenmiş sayılan kira sözleşmelrine konu olan taşınmazların bu tarihe kadar sınırlı olarak arttırılarak saptanan kira paralarıyle bu tarihten sonra kiralananların başlangıç kira paraları arasında büyük farklar oluşmuştur. Ticaret bakanlığınca düzenlenen toptan eşya fiyat endiksindeki artışların kira paralarına yansıyan oranı, aynı tutulduğu için 31.12.1980 tarihinden önce kiraya verilen yerlerin, sonraki kira yılları için saptanan kira paraları çok düşük kaldığı halde bu tarihten sonra kiraya verilen yerlerin kira paraları ise daha da yükselmiştir.

Bu nedenlerle, mesken ve işlerleri kiralarında paranın alım gücündeki değişiklikler nedeniyle, kiracılar lehine ve kiraya verenler aleyhine oluşan bu farklı kira paralarının bir ölçüde dengelenmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu amaçla, 31.12.1980 tarihinden önce kiraya verilen mesken ve işyerlerine ait 1985 yılında başlayan yeni dönem kira parası belli usullere göre hesaplanırken yalnız önceki kira dönemi için Ticaret bakanlığınca düzenlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artışın tamamının yansıtılması zorunlu görülmüştür. Bu suretle hak ve nesafet ve eşitlik kuralları asgari ölçüde de olsa gözönünde tutulmuş olacaktır.

Bu durumda yapılacak iş, 1.5.1976 tarihinden 1.5.1984 tarihine kadar, Ticaret bakanlığınca düzenlenen toptan eşya fiyat endiksindeki artışın her kira yılına yansıyan bölümleri toplamı, % 166.20'ye, 1.5.1984 tarihinden 1.5.1985 tarihine kadar aynı endeksteki artış olan 52.27 sayısının yarısı alınmayıp aynen eklenerek toplam % 218.47 oranında 9000 lira kira parası artırılarak taleple de bağlı kalınarak 1.5.1985 tarihinde başlayan kira dönemine ait kira parasını tespit etmektir.

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün H.U.M.K. nun 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA, 16.4.1985 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972