 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 1985/3080
K: 1985/2863
T: 24.09.1985
DAVA : Taraflar arasındaki davanın, (Anamur Asliye Hukuk Hakimliği)'nce görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen 31.12.1984 tarih ve 174 - 578 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okunduğu, işin gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacılar vekili 21.3.1983 tarihli dava dilekçesinde; Anamur Yeşilyurt Mahallesi'nde bulunan davalı kooperatife ait arsa üzerinde 8 bloktan müteşekkil, her blok 3 kat ve her kat 2 daire olmak üzere toplam 48 dairenin yapımını müvekkillerinin 18.8.1982 günlü sözleşme gereğince üstlendiklerini, ancak, ruhsatın 2 kat için olduğunu, uyarmaları üzerine kooperatif yetkililerince biz su basmasına kadar ruhsatı değiştiririz dediklerini, müvekkillerinin 1.9.1982 tarihinde sözleşme uyarınca işe başladıklarını, yaptıkları işe karşılık kooperatiften 7.000.000 lira aldıklarını, ancak, inşaata 19.895.267 TL. harcadıklarını, bazı ortakların kooperatiften çıkması ve inşaata devam için kooperatifçe ödeme yapılamaması karşısında Anamur Noterliği'nin 2.2.1983 tarih ve 1150 sayılı ihtarnamesi ile sözleşmeyi feshederek Anamur Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1983/17 değişik iş sayılı dosyasında başvuruları üzerine bilirkişiler aracılığı ile Bayındırlık Bakanlığı 1982 yılı birim fiyatlarına göre yapılan işlerin tutarı 18.179.502 TL. olarak tesbit edildiğini, Bakanlar Kurulunca 1982 yılında akaryakıt, demir, çimentoya yapılan zam tutarı 1.515.765 lira eklendiğinde yapılan 19.515. TL. masraftan kooperatifçe ödenen 7.000.000 TL. tenzil edildiğinde 12.685.267 TL. alacakları kaldığını ileri sürerek bu miktarın faiz ve masraflarla birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif vekili cevaplarında, sözleşme uyarınca müvekkilinin üzerine düşen edimleri yerine getirdiğini, karşı taraf müteahhitlerin mukaveledeki yükümlülüklerini yerine getirmeden yarıda bırakıp işi terkettiklerini ileri sürmüş ve taraflarca düzenlenen mukavellede işin tamamı 37.920.000 TL. sine pazarlık edilerek belirlenmiş olup bilirkişi raporuna göre davacı tarafca bu işin % 30.63'ü yapılmış olduğu tesbit edildiği cihetle mukaveleye göre yapılan iş 11.614.896 TL. tuttuğundan bu miktardan kooperatifçe karşı tarafa yapılan ödemelerin düşümü ile kalan miktar için ödetme kararı verilmesini savunmuştur.
Mahkemece,, yapılan yargılama ve bilirkişi incelemesi sonucunda, 10.759.502 TL.nin dava tarihinden itibaren % 10 ticari faizi ile birlikte tahsiline ve fazla isteğin reddine 31.12.1984 tarihinde karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davalı kooperatif vekilince süresinde temyiz edilmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2 - Taraflar arasında düzenlenen 18.8.1982 tarihli sözleşme ile davacı yükleniciler, bilumum malzeme ve işçilik kendilerine ait olmak üzere, davalı kooperatifin arsası üzerine, 8 bloktan oluşan her blok 3 kat ve her kat 2 daire olmak üzere, beher daire için 790.000 TL. sı belirlenerek 37.920.000 TL. sı götürü bedelle 48 dairenin yapımını üstlenmişlerdir.
BK.nun 365. maddesince, götürü pazarlıkta yüklenici yapılacak şeyi kararlaştırılan bedelle yapmaya mecburdur. Yapılacak şey, tahmin edilenden fazla çalışma ve masrafı gerektirmiş olsa bile, yüklenici, bedelin arttırılmasını isteyemez.
Davalı kooperatif vekilinin de cevaplarında kabul ettiği gibi, 15.8.1984 günlü bilirkişi kurulu raporunda, davacı yükleniciler tarafından yapılan işlerin, toplam işe oranı (eserin fiziksel olarak kaçta kaçının yapıldığı) % 30.63 olarak saptanmıştır.
Bu durumda, bulunan oran, götürü ücrete uygulanmalı ve kurulacak orantı sonucu yapılan işe düşen tutar saptanmalı ve bu miktardan davalı kooperatifçe yapılan ödemeler indirilerek varılacak uygun sonuç çevresinde davacıların bir alacağı varsa onun ödetilmesine karar verilmelidir.
Mahkemenin, bu yönü gözden kaçırıp 1982 yılı birim fiyatlarına göre yapılan hesaplamaya dayanarak hüküm kurması doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda birinci bentte yazılı nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte gösterilen sebepten dolayı hükmün temyiz eden davalı kooperatif yararına BOZULMASINA, 5000 lira duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 24.9.1985 gününde oybirliğiyle karar verildi.