 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
E: 1985/14181
K: 1985/10670
T: 09.12.1985
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün müddeti içinde temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 29.11.1985 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Dava üç kalemde belirli toplan 384.734.224.94 TL. sı alacağın iflas masasına katılma ve kabulüne ilişkindir ve süresinde açılmıştır.
Davalı iflas idaresi davaya süresinde cevap vermediğine göre, davayı inkar etmiş sayılmalıdır. Mahkeme, yazdığı talimat gereği, bilirkişinin dosyaya mübrez delil ve belgeler üzerinde yaptığı inceleme sonucu verdiği, kesin kanaat ve görüş taşımayan banka kayıt ve defterleri üzerinde yapılmış bir incelemeye dayanmayan rapora istinaden karar vermiştir.
1 - Davadaki alacaklı isteklerinin birincisini (2) numarası sırada kayıtlı alacağın dayanağı on adet toplam 63 milyon TL.lık bonolar teşkil etmektedir. Bu bonolar ve arkasındaki ciro şerhinin incelenmesinde görüleceği veçhile, müflis limited şirketin teminat cirosu ile davacı alacaklı bankaya tevdi edilmişlerdir ve bu husus ihtilafsızdır. Banka bu bonolara dayanarak herhangi bir kesinleşmiş takibin sahibi olmamıştır. TTK.nun 601. maddesi uyarınca, rehin cirosu ile bir bonoyu elde edip yetkili hamil durumuna giren alacaklı kendi cirantasına yönelmek, onu dava veya takip etmek hakkını haiz değildir. Hal böyle olunca, müflis şirkete karşı, bu bonoların kendisine tevdi sebebi ile alacaklı davacının ikinci sırada belirli nedenle ve bu belgeler uyarınca talepte bulunma hakkı mevcut bulunmamaktadır. Kaldı ki, aksi farzedilse dahi, bu alacaktan dolayı bankanın talep edebileceği şekli ve oranları TTK.nun 637. maddesinde kayıtlı olup, bu madde hükmü ile sınırlı olduğu nazara alınmamıştır. Esasen bu alacağa iflas tarihinden itibaren faiz yürütülmesi de imkansızdır.
2 - 28. sıradaki alacağın temeli de 22.8.1982 tarihli 1.175.000 TL.lık bonaya dayanan alacak iddiası ve davasının çözümüne gelince; Bu bononun incelenmesinde, borçlu müflis şirket tarafından teminat cirosu ile davacı bankaya intikal ettirildiği görülmüştür. Bu bonoya dayanan alacak iddiası ve dava bakımından yukarıda (1) nolu bentte zikredilen bozma sebepleri ayen vaki ve geçerlidir.
3 - 15. sırada kayıtlı 313.419.512.44 TL. sı alaca ve dava bölümüne gelince; borçlu müflis limited şirketin 2.9.1982 tarihli Gemi Rehni Mukavelesine göre sorumlu kılındığı ihtilafsızdır. Müflis limited şirket bu ipotekle, Erdem Boru Profil Sanayii Anonim Şirketinin alacaklı davacı bankaya olan her ne sebepten olursa olsun doğmuş, ya da doğacak 120 milyon lira borca ve eklentilerine karşı bu teminat gereği sorumlu olmayı kabul etmiştir. Müflis şirketin anılan anonim şirketin davacı bankaya ikraz borcu nedeni ile sorumluluğu anılan miktarla sınırlıdır. Borcun eklentileri de bu sınır içerisinde kalmalıdır. Mahkeme Medeni Kanunun 766. ve 790. maddeleri hükümlerini gözetmek suretiyle ipotek verenin yükümlü olduğu borç miktarını bu limit dairesinde saptamalıdır.
Kaldı ki, borçlu davalı bir başkasının borcunu tekeffül ettiğine, diğer bir deyimle teminat ipoteği verdiğine nazaran, lehine ipotek verilen anonim şirketin gerçek borcunun, limiti bulup bulmadığı dahi ve gerçek borç miktarı usulüne uygun şekilde araştırılmalıdır. Bu konuda banka kayıt ve defterleri üzerinde bir inceleme yapılmaksızın deliller toplanmaksızın, davacının beyanına ve noksan incelemeye dayanan bilirkişi raporuna göre karar verilmesi isabetsizdir.
4 - Davanın nisbi harca tabi olduğu nazara alınmaksızın yazılı şekilde mahsup ve bakiye harcın davacıya iadesine karar verilmesine aleyhe temyiz yürümediğinden bozma sebebi sayılmamıştır.
SONUÇ : Açıklanan durum karşısında; müflis limited şirket iflas idaresi vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmekle temyiz olunan hükmün 1,2,3 numaralı bentte yazılı nedenlerle BOZULMASINA 9.12.1985 gününde oybirliğiyle karar verildi.