DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Bursa Asliye 1. Hukuk Hakimliğince verilen, 10.7.1985 tarih ve 20/465 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili müvekkilinin keşide ettiği biri 300.000 liralık diğeri 100.000 liralık iki kıt'a hamiline yazılı çekin karşılıksız çıkması üzerine davalının C. Savcılığına şikayette bulunduğunu, oysa müvekkilinin davalı ile hiçbir alış verişi ve ona borcu olmadığı mezkur çeklerin müvekkili ile dava dışı İ.A. isimli şahıs arasındaki şeftali satışı ilişkisi nedeniyle adı geçen şahsa verildiğini, ancak İ.A.'nın edimini ifa etmemesi sonucu bedelsiz kaldığını ileri sürerek davacının nizalı çeklerde tecessüm eden toplam (400.000) lira borçlu mülzem bulunmadığının tesbitini ve % 15 tazminatın tahsilini talep etmiştir.

Davalı vekili, davacı ile kardeşi İ.A.'nın birlikte hareket ederek müvekkilinin bahçesinden ürün satın aldıklarını, davacının verdiği çeklerin karşılıksız çıkarak bu çeklerin davacı ile İ.A. arasındaki satım ilişkisi nedeniyle verildiği ve bedelsiz kaldığı mizansenini uydurarak iyiniyetli 3. kişilerin hamili bulunduğu çeklerin iptalini istediklerini, müvekkilinin dava dışı İ.A.'ya şeftali sattığını ve İ.A.'nın da davacının keşide ettiği hamile yazılı çekleri borcuna karşılık müvekkiline teslim ettiğini, çekleri iyiniyetle teslim alan müvekkiline karşı şahsi defilerin ileri sürülemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece davacı ile dava dışı İ.A. arasında düzenlenen 10.7.1982 günlü sözleşme mucibince İ.A.'nın davacıya 500 ağaçlık şeftali bahçesi ürününü satıp teslim etmeyi üstlendiği, nizalı çeklerin davacı tarafından semene karşılık İ.A.'ya verildiği, sözleşmede bu çeklerin bankaya ibraz edilmeyip malın tesliminde elden tahsil edilmesinin kararlaştırıldığı, İ.A.'nın malı teslim etmemesi üzerine davacının ihtarname göndererek akdi feshettiği ve çeklerin iadesini istediği, İ.A.'nın bedelsiz kalan çekleri kötüniyetle davalıya teslim ettiği, menfi tesbit davalarında ispat külfetinin alacaklı davalıya düştüğü ve davalı tanıklarının davalının alacaklı olduğu yolunda bir bilgi vermediği, karşılıksız çek keşide etmek suçundan dolayı davacı hakkında açılan kamu davasının beraatle sonuçlandığı, esasen nizalı senetlerin (keşide yeri) unsurunu ihtiva etmediği ve çek niteliği taşımadığı gerekçesiyle davacının nizalı senetlerle davalıya borçlu bulunmadığının tesbitine ve senetlerin tutarı olan (400.000) liranın % 15'i nisbetinde inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

Hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Senede dayalı icra takiplerine karşı açılan menfi tesbit davalarında borçlu olunmadığının ispatı külfetinin, kural olarak, davacı tarafa düşmesine, hamiline yazılı çekin ihdasına neden olan temel ilişkiden doğan defilerin ancak keşideci ile çekin ilk hamili arasında dermeyanı mümkün olup, bunların çeki iyiniyetle edinen sonraki hamile karşı ileri sürülmesinin caiz olmamasına nazaran hükmün gerekçesindeki aksine düşüncelerde isabet yoksa da uyuşmazlık ve dava konusu 25.9.1982 ve 20.12.1982 tarihli belgelerde (senetlerde) keşide yeri veya keşidecinin ad ve soyadı yanında yazılı bir yer bulunmadığından TTK'nun 692/b. 5 ve 693/f. 3. maddelerine göre mezkur belgelerin (çek) niteliği taşımaması; anılan belgeler hamiline düzenlenmiş olmakla BK'nun 457. ve devamı maddelerinde düzenlenen (havale) vasfında da bulunmaması karşısında bu senetlerin hamiline bir hak bahşetmeyeceğine; davalının bu belgeleri davacının kardeşine sattığı emtia karşılığında aldığını ileri sürüp davacı ile arasında temel bir münasebetin varlığını iddia etmemesi muvacehesinde temel ilişkiden doğan bir hakkın da söz konusu olmayacağına göre, bu gerekçelerle ve sonucu itibariyle doğru bulunan hükmün onanması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan neden ve gerekçelerle davalı vekilinin varit görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile sonucu itibariyle doğru olan hükmün onanmasına, 13.800 lira temyiz ilam harcından peşin harcın mahsubu ile davalıdan alınmasına 19.12.1985 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972