DAVA : A. B. ile HDST. A.Ş. arasında çıkan davadan dolayı Ankara Asliye 2. Ticaret Mahkemesince verilen 25.1.1985 gün ve 881-80 sayılı hükmü onayan dairenin 10.6.1985 gün ve 2796-3697 sayılı ilamı aleyhinde davacılar vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacılar vekili, vekiledenlerden A.B.'nin fikri ve maddi öncülüğü ile özel bir imalata girişmek amacıyla, Türk Hava Kurumu da % 70 sermaye koyarak davalı şirketin kurulduğunu, kurucu olan vekiledenlerin şirketteki fonksiyonlarını kaybetmemeleri için imtiyazlı payların oluşturulduğunu, vekiledenlerin katılmadığı bir yönetim kurulu toplantısında ana sözleşmenin 6,8, 12 ve 13. maddelerinin değiştirilmesi için genel kurulun toplantıya çağrıldığını, imtiyazlı pay sahiplerinin özel toplantısında değişikliklerin red edildiğini, buna karşın anasözleşme değişikliğinin genel kurulda kabul edildiğini ileri sürerek konu ile ilgili genel kurul kararı ve sonradan vekiledenlerin katılmadığı imtiyazlı pay sahipleri toplantısında alınan kararlar ile ticaret sicilindeki tescil ve ilanının iptalini istemiş, davanın reddine ilişkin karar Dairemizce onanmıştır.

Davacılar vekilleri süresinde karar düzeltme isteminde bulunmuşlardır.

Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere davacılar vekili, vekiledenlerin imtiyazlı pay sahibi olduğunu ve davalı ortaklığın bu imtiyazları genel kurul kararı ve özel kurul kararı ile kaldırdığı, sermaye artırımının yasaya aykırı biçimde oluşturularak anasözleşme değişikliğinin ticaret siciline kayıt edildikten sonra ilan edildiğini ve bu işlemlerin yasaya aykırı bulunduğunu ileri sürerek genel kurul ve özel kurul kararları ile ticaret sicilindeki tescil ve ilanın iptalini istemiştir.

Davalı ortaklığın anasözleşmesine göre davacıların A ve B grubu imtiyazlı paylar ile F grubu imtiyaz(sız?) ve dava dışı Türk Hava Kurumu'nun C grubu imtiyazlı ve D ile E grubu imtiyazsız paylara ve davacıların toplam 5778 ve dava dışı Türk Hava Kurumunun toplam 13644 paya sahip bulunduğu anlaşılmıştır.

Davacılar tarafından iptali istenen 18.5.1984 günlü genel kurulda ana sözleşmenin esas sermaye artırımına ilişkin 6. ve imtiyazlarla ilgili 8, 12 ve 13. maddelerinin değiştirilmesi hususu görüşülmüş ve davacıların muhalefetine rağmen belirtilen maddelerde anasözleşme değişikliği yapılmıştır. Davalı ortaklık, bu genel kurul kararının imtiyazlı pay sahiplerinin oluşturdukları özel kurulda onanması için bu kurulu ikinci toplantıya çağırmış; 27.6.1984 günlü toplantıda sadece C grubu imtiyazlı pay sahipleri bulunarak ana sözleşme değişikliği onanmıştır. A ve B grubu imtiyazlı pay sahipleri davacılar, 27.6.1984 günlü özel kurul toplantısına katılmamışlardır. Buna rağmen esas sermaye artırımına ilişkin anasözleşme değişikliği hariç, imtiyazlı paylara ilişkin 8, 12 ve 13. madde değişiklikleri ticaret siciline tescil ve 3.7.1984 gün ve 1044 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilmiştir.

Anonim ortaklıklarda ana sözleşmede yazılmak suretiyle bazı nevi pay senetlerine, kar payı veya tasfiye halindeki ortaklık mevcudunun dağıtılması ve sair hususlarda imtiyazlı haklar tanınabilir (TTK m. 401). Genel Kurulca anasözleşmenin değiştirilmesine ilişkin karar, imtiyazlı pay senedi sahiplerinin haklarını ihlal edecek nitelikte ise, bu karar adı geçen pay sahiplerinin yapacakları özel bir toplantıda verecekleri diğer bir kararla onanmadıkça infaz edilemez (TTK m. 389). Birden çok imtiyazları haiz müteaddit nevi pay senedi sahipleri mevcut olduğu takdirde genel kurul kararından ayrı olarak adı geçen nevilerden her birine ilişkin pay senedi sahiplerinin de özel bir toplantı yaparak karar vermeleri zorunludur. (TTK m.391). Bu hükümlere göre sermaye artırımında imtiyazlı pay sahiplerinin hakları ihlal edilmese dahi, sermaye artırımına ilişkin genel kurul kararının infazı için muhtelif pay grupları sahiplerinin özel bir kurul toplantısında değil, her bir grup payların ayrı ayrı toplanarak, genel kurul kararını onamaları gerekir. İmtiyaz tek bir payda olsa bile, bu tek pay sahibinin de genel kurul kararının infazı için onaması zorunludur. Ortaklık tarafından sermaye artırımı yapılmaksızın anasözleşmenin diğer maddelerinin değiştirilmesi sırasında, genel kurul kararı imtiyazlı payların haklarını ihlal ederse, bu genel kurul kararı dahi imtiyazlı pay sahiplerinin özel kurulunca onanmadıkça uygulanmaz. (TTK. m. 389). Ancak, bu madde aynı yasanın 391. maddesi gibi muhtelif grup imtiyazlar yönünden çok açık biçimde düzenlenmemiş ise de, bu durumda dahi, muhtelif imtiyazlı gruplar varsa, her bir grup ayrı ayrı özel kurul toplantısı yapmak suretiyle genel kurul kararını tasdik etmedikçe genel kurul kararının infaz edilemeyeceğinin kabulü gerekir. Aksi halde, ortaklık içinde payları % 50 yi aşan ortakların her zaman için imtiyazları ortadan kaldırabileceği ve çoğunluğa sahip paydaşlar yönünden imtiyaza gerek bulunmadığı ve çoğunluk sahibinin her zaman için ortaklık içinde söz sahibi olduğu, bu paydaşlar yönünden bazı istisnalar dışında imtiyazın fazla bir hak sağlamadığını gözönünde tutmak gerekir. Anonim ortaklıkta imtiyaz, payı az olan paydaşları bakımından çok önemlidir. Bu itibarla, muhtelif imtiyazlı pay grupları varsa, bunların ayrı toplanarak genel kurul kararını onamaları gerekir.

Davalı ortaklık ana sözleşmesinin değişiklikten önceki 8. maddesinde "yönetim kurulu üyelerinden bir tanesi A, bir tanesi B ve iki tanesi C grubu pay senedi sahiplerinin göstereceği adaylar arasından seçileceği" ve 12. maddesinde "yönetim kurulu başkanlığı görevi bir çalışma döneminde C grubu pay sahipleri tarafından aday gösterilerek seçilen yönetim kurulu üyelerince her sene değiştirilerek yürütülür. Başkan yardımcılığı, başkanın A ve B grubu pay senetleri sahiplerince aday gösterilenlerden olması halinde C grubu pay sahipleri tarafından aday gösterilenlerden olması halinde ise A ve B grubu pay senetleri sahipleri tarafından aday gösterilerek seçilen üyelerden seçileceği" ve 13. maddesinde de, "ortaklığın denetimi ... iki denetçi tarafından yapılır. Bu denetçilerden biri C grubu pay senedi sahiplerince gösterilecek adaylar arasından seçileceği" anlaşılmıştır.

Mahkemece açıklanan bu imtiyazlar aynı neviden sayılarak A, B ve C grubu pay sahiplerinin tek özel kurul toplantısı yaparak karar almalarının gerektiği vurgulanarak sadece C grubu pay sahiplerinin özel kurul toplantısında aldığı karar, genel kurulun kararının onanması bakımından yeterli görülmüştür. Bu davada çözülmesi gereken önemli sorun, ana sözleşmede öngörülen ve biraz önce belirtilen imtiyazların aynı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Söz konusu imtiyazlar ilk bakışta, yönetim kuruluna aday göstermek bakımından aynı nevi olarak gözükmekte ise de, gerçekte aynı nevi imtiyaz değil, ayrı nevi imtiyazlardır. Her şeyden önce gösterilecek kişiler farklı ve aday gösterildikleri grupların yararlarını koruyacak yöneticilerdir. Öte yandan, A, B ve C grubu pay sahiplerinin adayları ayrı ayrı yönetim kuruluna seçilecekler ve bu seçimden sonra birinci yıl A ve B grubu yöneticileri arasından yönetim kurulu başkanı ve yardımcısı C grubundan ikinci yıl ise C grubundan yönetim kurulu başkanı ve A ile B grubu yöneticilerinden başkan yardımcısının görev alacağı hususu kabul edilmiştir. Bundan dolayıdır ki imtiyazlar gruplar bakımından farklı ve müteaddit grup imtiyaz vardır demektir. Bu farklı imtiyaz gruplarının yöneticilerine her yıl ayrı ayrı sorumluluk ve görev verilmesi de imtiyazların ayrı olduğunu bir başka yönden teyit etmektedir. Bu nedenle mahkemenin imtiyazların aynı olduğu görüşü paylaşılmamıştır.

Davacılar vekili 18.5.1984 günlü genel kurul kararının iptalini istemişlerdir. Sözü geçen bu genel kurulda hem sermaye artırılmış ve hem de imtiyazlar kaldırılmıştır. Davacılar genel kurulda kararlara karşı red oyu kullanmış iseler de, yasanın öngördüğü biçimde genel kurul tutanağına muhalefetlerini yazdırmamışlardır. Ayrıca sermaye artırımı yönünden genel kurul kararının anasözleşme ve yasa ile objektif iyiniyet kurallarına aykırı olduğuna ilişkin iddiaları sübuta ermemiştir. Öte yandan, imtiyazlı pay sahipleri yönünden onanmayan genel kurul kararları askıda kalır ve uygulanma olanağı kazanamaz. Bu açıklamalar karşısında davacıların bu yöne ilişkin karar düzeltme istemlerinin reddi gerekmiştir.

Davacılar ayrıca ana sözleşmenin 8, 12 ve 13. maddelerinde öngörülen imtiyazın kaldırılmasına ilişkin 27.6.1984 günlü özel kurul kararının iptalini istemişlerdir. Bu maddelerden 13. maddede öngörülen imtiyaz, davacıların sahip olduğu A ve B grubu pay senetleri ile ilgili değildir. Ana sözleşmenin 13. maddesine göre iki denetçi seçilmekte ve birisini C grubu pay sahipleri göstermektedir. Bu pay sahipleri imtiyazlarının kaldırılmasına ilişkin genel kurul kararını 27.6.1984 günlü özel kurulda onanmışlardır. Davacıların bu imtiyazın kaldırılmasında aleyhlerine bir durum olmadığı gibi imtiyazları ile de ilgili bulunmadığından bu yöne ilişkin karar düzeltme istemlerinin de keza reddi gerekmiştir.

Davacılar anasözleşmenin 8 ve 12. maddelerine ilişkin karar düzeltme itirazına gelince;

A ve B grubuna ait imtiyazlı payları bulunan davacıların bu imtiyazları 18.5.1984 günlü genel kurulda kaldırılmış ve C grubu imtiyazlı pay sahipleri 27.6.1984 günlü özel kurulda bu değişikliği onamışlardır. Yukarıda da açıklandığı üzere A, B ve C grubu imtiyazları farklı ve ayrı nevi imtiyazlardır. Bir anonim ortaklıkta müteaddit nevi imtiyazlı pay grupları varsa, her bir kurul ayrı ayrı toplanarak kendileri yönünden ana sözleşmeyi onamaları gerekir. A ve B grubu imtiyazlı paylara sahip davacılar kendi aralarında özel toplantı yaparak genel kurul kararlarını benimsememişlerdir. Öte yandan C grubu imtiyazlı pay sahiplerinin, A ve B grubu pay sahiplerini bir tek özel toplantıya çağırmak yetkileri de yoktur. Böyle bir toplantıya çağrıyı ortaklık yönetim kurulunun da yapması sonucu etkilemez. Bu itibarla, C grubu pay sahiplerinin 27.6.1984 günlü toplantıda, A ve B grubu payları yönünden aldıkları karar yasaya aykırı olmakla davacılar yönünden iptali gerekir. Buna bağlı olarak ta, ana sözleşmenin 8 ve 12. maddeleri ile ilgili ticaret sicilinin tescil ve ilanının iptali gerekir. Davacıların bu yöne ilişkin karar düzeltme isteminin kabulüyle mahkeme kararının belirtilen kısım yönünden bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin kısmen kabulüne, Dairemizin 10.6.1985 gün ve 2796/3697 sayılı onama kararının, davacılar vekilinin ana sözleşmenin 8 ve 12. maddelerin değiştirilmesine ilişkin genel kurul kararının 27.6.1984 günü özel kurulda onanmasına ait bölümünün ve bu bölümle ilgili ticaret sicilindeki tescil ve ilanın iptali isteminin reddi usul ve yasaya aykırı olduğundan mahkeme kararının belirtilen gerekçeyle bozulması suretiyle kısmen kaldırılmasına, sair karar düzeltme istemlerinin reddine, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde davacılara iadesine, 20.01.1986 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972