DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 1. Ticaret Mahkemesince verilen 18.7.1985 tarih ve 2293-2351 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin dava dışı bir anonim şirketin ortağı yönetim kurulu üyesi ve şirketi tek imzayla ilzama yetkili temsilcisi olduğunu, davacının yurt dışında olduğu bir sırada usulüne uygun bir çağrı olmaksızın toplanan diğer iki yönetim kurulu üyesinin, müvekkilinin yönetim kurulu başkanlığı sıfatının ve temsil yetkisinin kaldırılması şirket temsil yetkisinin kendi aralarında bölüşülmesi hususunda bir karar aldıklarını; bu kararın bir yönetim kurulu kararı olarak Ticaret Siciline de kaydedildiğini; oysa şirket anasözleşmesi uyarınca 3 kişiden oluşan yönetim kurulunun toplantı yeter sayısı yarıdan bir fazla olarak saptandığından sadece 2 üyenin katılmasıyla toplanan bir yönetim kurulunun karar almasına imkan bulunmadığını; böyle geçersiz bir kararın tescilinin de yasaya aykırı düştüğünü ileri sürerek tesçil ve ilan işleminin iptalini talep etmiştir.

İtiraz ilgilisi sıfatiyle dilekçe veren dava dışı anonim şirketin diğer yönetim kurulu üyeleri, 3 kişiden oluşan yönetim kurulu'nun 2 kişiyle toplanıp karar vermesinde bir aykırılık bulunmadığını, yönetim kurulunun toplanabilmesi için üyelerin tebligat yoluyla davetinin de gerekmediğini savunmuşlardır.

Mahkemece, Ticaret Sicil Memurluğu kararlarına karşı (ilgili) sıfatiyle ancak tüzel kişinin yetkili organlarının veya tek başına temsile yetkili mümessillerinin itiraz edebileceği, olayda ise muteriz tüzel kişi adına değil kendi adına itirazda bulunduğundan (ilgili) sıfatı bulunmadığı, kaldı ki 3 kişiden ibaret yönetim kurulunun 2 üyenin iştirakiyle toplanması halinde yarıdan fazla üyenin mevcudiyetinin ve toplantı yetersayısının oluştuğunun kabulü gerektiği gerekçesiyle itirazın reddine karar verilmiştir.

Karar itiraz eden vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dava, anonim şirketin yönetim kurulunu oluşturan 3 üyeden, yönetim kurulu başkanı ve şirket temsilcisi olan davacının bu yetkilerinin kaldırılarak kendilerine aidiyetine dair diğer iki üye tarafından verilen kararın ticaret siciline tescili ve ilanı işleminin iptali isteminden ibarettir.

Mahkemece, dava davacının TTK'nun 30 ve 31. maddelerdeki (ilgili)lerden olmadığı, 3 kişilik yönetim kurulunun 1 üyesi hakkında diğer 2 üyesinin toplantı ve karar yeter sayısına sahip oldukları, davanın gıyabında bu iki üye tarafından verilen kararın ve ticaret siciline tescili işleminde de bir usulsüzlük bulunmadığı görüşüyle reddedilmiştir.

Ancak, mahkemenin bu görüşünde isabet bulunmamaktadır.

1 - Mahkemenin kararına dayanak yaptığı TTK'nun 30 ve 31. maddeleri, ticaret siciline tescil işleminin nasıl yapılacağını göstermekte olup ilgililer hakkında bir tanım getirmemektedir. Buna karşı aynı yasanın 36. maddesinde ise "Tesçil veya tadil yahut terkin talepleri üzerine sicil memurluğunca verilecek kararlara karşı" tebliğden itibaren 8 gün içinde "ilgililer" tarafından mahkemeye "itiraz" edilebileceği açıklanmıştır. Tescil edilen husus, kimin hukuki yarariyle doğrudan ilgili ise o şahıs (ilgili) sayılmak gerekir (Bkz. İ. Doğanay, Ticaret Kanunu Şerhi, Cilt 1. s. 229). Yönetim kurulunun üyesi ve başkanı ve şirket temsilcisi olan davacının bu haklarının kaldırılmasına dair diğer iki üye tarafından verilmiş karara dayanan tesçil işlemi onun hukuki yararı ile doğrudan ilgili olduğu gibi (TTK m. 36/2), Ticaret Sicilli Nizamnamesinin 44/3. maddesine göre "sicil memurunun karar ve muamelesinden menfaatine halel gelen üçüncü şahıs" dahi mahkemeye başvurabilecek ilgilerden sayılmaktadır. Şu hale göre davacının (itiraz davası) açma yetkisi olan ilgililerden bulunduğu, en küçük bir duraksamaya yer vermeyecek kadar açıktır.

2 - Mahkemenin, 3 kişilik yönetim kurulunda ilgili üyenin yokluğunda ve habersizce onun yetkilerinin geri alınması ile ilgili olarak diğer iki üye tarafından verilen kararın toplantı ve karar nisabına uygun ve geçerli olduğu ve buna dayanan tesçil işleminde yasaya aykırılık bulunmadığı yolundaki görüşünde de isabet görülememiştir.

Ana sözleşmenin 9. maddesinde (şirket işleri, Genel Kurul tarafından TTK. hükümlerine göre seçilecek en az üç.. kişiden kurulu bir yönetim kurulu tarafından idare olunur); 11. maddesinde de (idare ve temsil görevi... genel kurul toplantısını takip eden ilk yönetim kurulu toplantısında, üyeler arasından bir başkan seçilir. Süresi dolmuş bulunan başkan.. tekrar seçilebilir. ... Yönetim kurulunun müzakerelere başlayabilmesi için, üye tam sayısının yarısından bir fazlasının toplantıda hazır bulunması şarttır; kararlar toplantıda hazır bulunan üyelerin ekseriyeti ile alınır...); 14. maddesinde de (.. Aksi kararlaştırılıncaya kadar yönetim kurulu üyelerinden E.S. ile TS.'den herhangi birinin şirket ünvanı altında atacağı imza ile şirket münferiden temsil ve ilzam olunur) hükümleri yer almıştır. Bu anasözleşme hükümlerinden çıkan sonuca göre, davacı murahhas üye durumunda olup (temsil yetkisi)nin kaldırılması yine anonim şirket genel kuruluna ait olmak gerekir. Yönetim kurulunun bir kısım üyelerinin anasözleşmenin bu hükümlerine ters ve anasözleşmenin 11. maddesine göre kendi aralarından (başkan) seçme hakları varsa da süresi dolmadan onu azil edebilme hakkı tanınmamıştır; Kaldı ki böyle bir hakları bulunduğu kabul edilse bile 3 kişilik yönetim kurulunun da toplantı ve karar verme nisabı, TTK'nun 330. ve anasözleşmenin 11. maddelerine göre "Üye tam sayısının yarısından bir fazlası", olup 3 kişilik yönetim kurulu için bunun yarısı 1,5 ve 1 fazlası 2,5 tutmakta olup 3 olarak yani oybirliği ile toplanması ve karar alınması gerekmekte olup 12.3.1985 t.li yönetim kurulu kararı da oybirliği ile alınmış ve davacı başkan seçilmiş iken 18.6.1985 tarihli ve davacının azli kararında ise bu kurala uyulmamış, hatta davacıya bu toplantı için çağrı dahi gönderilmemiştir. Kaldı ki bu kararla kaldırıldığı bildirilen (davacının şirketi temsil yetkisi), şirket anasözleşmesi ile tanınmış bulunduğundan yönetim kurulun bu yetkiyi kaldırılmasına da yasal olanak bulunmamaktadır.

Şu hale göre; gerek anasözleşmenin 9, 11, 14. gerekse TTK'nun 330, 316. maddelerine ve ayrıca afaki iyiniyet kurallarına da aykırı olarak davacı hakkında, habersizce diğer iki üye tarafından alınmış 18.6.1985 tarihli karara dayanarak ticaret sicilinde yapılmış olan tescil ve ilan işlemlerinin iptali istemi ile açılan davanın kabulü gerekirken reddine karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile yerel mahkeme kararının bozulmasına, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 28.11.1985 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972