 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1985/5358
K: 1985/6450
T: 26.11.1985
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 6. Ticaret Mahkemesince verilen 2.11.1984 tarih ve 593.301 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki Davacı vekili ve davalı (K.) ve (A.N.) vekili tarafından istenmiş olmakla gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Davacı vekili, mümvekkili şirketin Fransadaki Maisan Francı-turfue firması sahibi davalıların murisi (B.T.)'ya gıda ve tekel mallarından oluşan malların ihraç ettiğini, malların tutarının banka kayıtlarından anlaşıldığı üzere 75.239.44 -95.247.65 F.F. tutarında olup vesaik mukabili koşulu ile gönderildiğini, mallar teslim alındığı halde karşılığı dövizin ödenmediği ve (B.)'in 120.717.55 F.F. borcunu ve ayrıca 5.000 F.F. tutarında zarar ziyan karşılığını ödemeye mahkum olduğnu, bu kararın Türkiyede tenfizi mümkün olmadığından Türk parası karşılığı (6.029.102) liranın (B.)'in ölümü nedeniyle mirasçıları olan davalılardan faiziyle birlikte müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı (K.) ve (A.) cevap dilekçesiyle yetki itirazında bulunmuşlar vekilleri Paris Ticaret Mahkemesinin kararında kesinleşme şerhi bulunmadığını, esasen bu kararı kabul etmediklerini belirtmişlerdir.
Diğer davalılara davetiye ve gıyap kararı tebliğ edilmiş duruşmaları takip etmemiş ve davaya cevap vermemişler, yargılama yokluklarında yapılıp bitirilmiştir.
Mahkemece yetki itirazının reddiyle Paris Ticaret Mahkemesinin kararı, Akbank Hasırcılar Şubesinin ve İstanbul Ticaret Odası ile ihracatçılar birliğine verdiği yazı ve cevapları, gümrük çıkış ve serbest ihracat beyannameleri (B.)'in 26.5.1981 tarihli mektubuna ve tüm dosya içeriğine dayanılarak, davacı şirketin davalıların müşterek murisi (B.T.)'ya gönderip onun tarafından teslim alınan ve iki adet fatura kesilen mal bedelinden 49.769.90 Fransız Frankı ödenip bakiye 120.717.55 Frank borcu kaldığı ayrıca 5000 Frank tazminat ödemesi gerektiği Yabancı mahkeme kararlarının tenfizi daha önce hukuk Usulü Muhakemeleri kanunu'nun 537 ve 545 inci maddeleri ile düzenlenmiş iken bu hükümlerin milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun ile yürürlükten kaldırıldığı dikkate alınıp Fransız Mahkemesinin kararının tenfizine karar verilmeyeceği sonucuna varılıp, dava tarihindeki kur üzerinden (5.026.187.60) liranın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle davalılardan müteselsilen tahsiline, fazla isteminin reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili ve davalılardan (K.T.) ve (A.N.) vekilleri temyiz etmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre davacının temyiz itirazının reddi gerekmiştir.
2 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre mümeyyiz davalıların sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
3 - Mümeyyiz davalıların diğer temyizine gelince Borçlar Kanunu'nun 83 üncü maddesine göre alacak hangi tarihte muaccel olmuş ise o tarihteki kur üzerinden yabancı paranın (Fransız Fankının) Türk Parası karşılığına hükmetmek gerekirken, yazılı olduğu şekilde dava tarihindeki kur esas alınmak suretiyle hükmün tesisi doğru görülmemiş hukmün mümeyyiz davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda 1 no'lu bentte açıklanan nedenlerle davacını 2 no'lu bentte açıklanan nedenlerle mümeyyiz davalıların sair temyiz itirazlarının reddiyle hükmün 3 no'lu bentte açıklanan nedenlerle hükmün mümeyyiz davalılar yararına BOZULMASINA, 26.11.1985 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.