DAVA: Davacı, kıdem ve ihbar tazminatı ile asgari ücret farkının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR: 1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2- Davacı, 1.3.1979 - 28.2.1981 yürürlük süreli Toplu İş Sözleşmesinin 49 uncu maddesine göre asgari ücret arasındaki farkla ilgili isteklerde bulunmuştur.

Gerçekten sözü edilen Toplu İş Sözleşmesinin 49 uncu maddesinde aynen "1.2.1981 tarihinden sonra asgari ücretler Asgari Ücret Tesbit Komisyonunca yeniden saptanması halinde, bu yeniden saptanan asgari ücretle bir önceki yasal asgari ücret olan (180) lira arasındaki fark işçiye bu sözleşme ile sağlanan zam, hak ve yararlar dışında ayrıca ve munzam bir zam olarak verilir" denilmektedir.

Bir Toplu İş Sözleşmesi ile, ancak o Toplu İş Sözleşmesinin yürürlük süresi ile sınırlı olmak üzere hüküm getirilebilir. Yürürlük süresi dışında hüküm getirilemez. Öte yandan bir toplu iş sözleşmesi hükmünün hizmet akti hükmü olarak devam edebilmesi için de o hükümde yer alan hakkın toplu iş sözleşmesinin yürürlük süresi içinde gerçekleşmiş olması gerekir.

Olayda sözkonusu asgari ücret Toplu İş Sözleşmesi yürürlüğü sırasında gerçekleşmiş olmayıp, bitiminden sonra 1.5.1981 tarihinde yürürlüğe konulmuştur.Yüksek Hakem Kurulu tarafından asgari ücretler arasındak farkın ve bu farkın ihbar ve kıdem tazminatına esas alınacak ücretlere yansımasını isteyemez.

Bu itibarla davacı sözkonusu asgari ücretler arasındaki farkın ve bu farkın ihbar ve kıdem tazminatına esas alınacak ücretlere yansımasını isteyemez.O halde bu yöndeki isteklerin reddi gerekirken kabulü isabetsiz olup bozmayı icabettirmiştir.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda 2. bentte gösterilen sebepten davalı yararına BOZULMASINA; peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 29.9.1984 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Toplu İş sözleşmesinde mevcut hükümler nitelikleri bakımından ikiye ayrılırlar. Toplu İş Sözleşmesinin en önemli bölümünü meyana getiren normatif hükümler ile bunun yanında sadece Toplu İş Sözleşmesinin tarafları yani sözleşmeyi imzalayan işveren ile sendika açısından hak ve borçlar doğuran vecibevi hükümlerdir.

Normatif hükümler tam anlamıyla objektif hukuk kaideleri niteliklerini haiz olup sözleşmenin taraflarından başka Toplu İş Sözleşmesi ile bağlı sendikalı işveren ve işçiler üzerinde de etkiyi haizdirler. Normatif hükümler sosyal koruma amacıya yöneliktirler ve ferdi hizmet sözleşmesine konu olabilecek hususları düzenlerler. (Prof. Dr. S. Reisoğlu, Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu şerhi, Ankara 1975-sh. 84 v.d.)

Bir Toplu İş Sözleşmesinin süresi sona erdiği takdirde bundan sonra yapılan hizmet sözlemelerinde süresi sona eren Toplu İş Sözleşmesi herhangi bir etki doğurmaz. Hizmet sözleşmesi daha önce, yani süre sona ermeden evvel yapılmış ise, süresi sona eren Toplu İş Sözleşmesinin etki yapıp yapmayacağı konusunda iş hukuku Avrupa doktrininde iki görüş ileri sürülmüştür. Bir görüşe göre Toplu İş Sözleşmesi sona erdikten sonra artık hizmet sözleşmeleri üzerinde herhangi bir etkiyi haiz olamaz. Diğer görüşe göre süresi sona eren Tolu İş Sözleşmesi, yenisi yapılıncaya kadar kapsamına aldığı işçilere uygulanmakta devam eder Avrupa İş Hukuku sistemlerine bu ikinci görüş egemen olmuştur. Alman Toplu İş Sözleşmeli Kanunu normatif hükümlerin yeni Toplu İş Sözleşmesi yapılıncaya kadar uygulanmaya devam edeceğini öngörmüş; Fransa'da ve diğer Avrupa sistemlerinde uygulamada fiilen bu görüş benimsenmiştir. (Prof. Dr. T. Esener-İş Hukuku, Ankara)

Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunumuzun 3 üncü maddesi Toplu İş Sözleşmesinin hükmünü düzenlerken aynen şöyle demiştir: "Her ne sebeple olursa olsun sona eren Toplu İş Sözleşmesinin hükümleri yenisi yürürlüğe girinceye kadar hizmet akdi hükmü olarak devam eder." Görülüyor ki yasa koyucu bu hükümle Toplu İş Sözleşmesinin sona ermesinden itibaren yenisi yapılıncaya kadar hizmet akdi hükmü olarak devam edeceğini öngörmüştür. Toplu İş Sözleşmesinin normatif ve vecibevi hükümlerinin nitelikleri dikkate alındığında yukarıda metni aynen alınan düzenleme ile normatif hükümlerin hedef tutulduğu sonucuna varılır; zira vecibevi hükümler hizmet akdi hükmü olarak bir ferdi hizmet sözleşmesinde yer alamazlar (Prof. S. Reisoğlu S. g.e. Sh. 130 ve Prof Dr. T. Esener-S.g.e. S h. 482 v.d.)

Dava konusu olayda Toplu İş Sözleşmesinde asgari ücret artışlarına ilişkin zammı düzenleyen hüküm niteliği itibariyle, ferdi bir hizmet sözleşmesinde yer alabilecek mahiyette olup Toplu İş Sözleşmesinin normatif bölümünü oluşturmaktadır. Hal böyle olunca "Her ne sebeple olursa olsun sona eren Toplu İş Sözleşmesinin yükümleri yenisi yürürlüğe girinceye kadar hizmet akti hükmü olarak devam eder" şeklindeki yasa kuralı uyarınca Toplu İş Sözleşmesinin süresi sona erince yenisi yapılıncaya kadar hizmet akdi hükmü haline gelmiştir. O halde Toplu İş Sözleşmesinin süresi sona erince bu hüküm sanki davacının hizmet sözleşmesinde yer almış gibi hukuki sonuçlar doğuracaktır. Burada çoğunluğun bozma gerekçesinde açıklandığı gibi Toplu İş Sözleşmesinin kendi süresinden sonraki dönem için düzenleme söz konusu olmayıp yasanın 3 üncü maddesinde öngörülen düzenlemenin hükmünü icra etmesi söz konusudur. Yasamıza tamamen uygundur.

Yukarıda açıklanan nedenlerle usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşüncesiyle çoğunluğun bozma kararına karşıyız.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972