DAVA : Taraflar arasındaki trafik kazasından doğma maddi ve manevi tazminat davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı 50.000 lira maddi, 200.000 lira manevi tazminatın davacı Rahime'ye 30.851 lira maddi, 180.000 lira manevi tazminatın davacı Aslan'a ödenmek üzere dava tarihinden itibaren faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine Rahime'nin fazla manevi, Aslan'ın fazla maddi ve manevi tazminat isteklerinin reddine ilişkin hükmün davalılardan İbrahim ve Necaettin avukatı tarafından duruşma istekli olarak temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklaması dinlendikten, tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:

KARAR : 1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir yolsuzluk görülmemesine göre, aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2 - Dava, trafik kazası nedeniyle vukubulan ölüm sonucu destekten yoksun kalma tazminatına ilişkindir. İddia ve mahkemenin kabulüne göre davalılardan İbrahim ve Necaettin'e ait olan ve diğer davalı Sücüattin tarafından kullanılan kamyon davacıların 5 yaşındaki çocuğuna çarparak ölümüne neden olmuştur. Davacılar 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 50, BK. nun 45 ve 47. maddeleri gereğince maddi ve manevi zararlarının ödetilmesini istemektedirler.

Ceza dosyasının tetkikinden, ölen 5 yaşındaki çocuğunun yol üzerinde oyun oynadığı ve etrafına bakmadan karşıya geçmek istediği bu suretle çarpmanın vukubulduğu tesbit edilmiş, davalı sürücünün 1/8, ölen çocuğun 7/8 oranında kusurlu oldukları kabul edilerek davalılardan Sücüattin'in mahkumiyetine karar verildiği anlaşılmıştır.

Hukuk mahkemesince maddi tazminat yanında davacı baba için 180.000 lira, davacı anne için 200.000 Türk Lirası manevi tazminata hükmedilmiştir.

Araç sahibi davalılar bu miktarların fazla olduğundan bahisle kararı temyiz etmişlerdir. Davalıların maddi tazminata ilişkin temyiz itirazları yukarda bir nolu bentde gösterilen nedenlerle reddedilmiştir.

Olayımızda manevi tazminatın yasal dayanağı BK.nun 47. maddesi bulunmaktadır. Temyiz eden davalıların sorumluluğu, 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 50 ve BK. nun 55. maddesi gereğince kusursuz sorumluluktan kaynaklanmaktadır. 22.6.1966 gün 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında da belirtildiği gibi adam çalıştıranın BK.nun 47. maddesi gereğince manevi tazminatla sorumlu tutulabilmesi için, ne kendisinin ne de çalıştırdığı adamın kusuru bulunması koşul değildir. Diğer değişle maddi tazminat için kusurun aranmadığı durumlarda, BK.nun 47. maddesi gereğince manevi tazminata hükmedilirken de kusur aranmayacaktır. Bu bakımdan araç sahiplerinin olayda kusurunun bulunmaması manevi tazminat hükmedilmesine engel değildir.

Nevar ki, manevi tazminata hükmedilirken bu tazminatın niteliği ve maddi tazminat için öngörülen genel şartlar yanında BK. nun 47. maddesindeki koşulların ayrıca gerçekleşmiş olması aranmalıdır. Bilindiği üzere manevi tazminat, bir ceza olmadığı gibi, kusurlu olana yalnız hukukun ihlalinden dolayı yapılan bir kötülükte değildir. Aksine olarak zarara uğrayanda bir huzur duygusu doğurmak, ruhi ızdırabının dindirilmesini kısmende olsa para ile karşılamak amacı vardır. Ancak takdir edilecek miktar felaketi özlenir hale getirecek nitelikte de olmamalıdır.

Olayımızda davalıların sürücüsü 1/8 oranında kusurlu bulunmuştur. Kusur, hukuka aykırı bir fiil işleyen kimsenin hukuk düzenince beğenilmeyen bir zihin ve ruh hali içinde bulunmasını ifade ettiğinden, 5 yaşında temyiz kudretini haiz olmayan davacılar eylemini, kusurlu davranış olarak nitelemek mümkün değilsede, yol üzerinde oynamasının BK.nun 47. maddesinde ifadesini bulan kaynak metin İsviçre BK.nun 47. maddesinde ifadesini bulan kaynak metin İsviçre BK.nun aynı maddesindeki "özel hal ve şartlar", BK.nun 47. maddesindeki "hususi haller" olarak zikredilen durum olarak değerlendirilmesi gerekir.

Ayrıca davacıların 5 yaşındaki çocuklarının yol ortasında oynamalarına izin vermeleri, denetim, gözetim ve eğitim görevini tam olarak yerine getirmediklerinin, bu konuda büyük bir özensizliklerinin bulunduğunun delilidir, ve bu durum onların kusuru olarak nitelendirilmelidir.

Yukarda da değinildiği gibi BK.nun 47. maddesinin uygulanabilmesi maddi tazminat için gerekli olan genel şartlar yanında ve ona ek olarak 47. maddedeki unsurlarrında gerçekleşmiş olmasına bağlıdır. Bu unsurları ise bir kimsenin ölmüş veya cismani zarara uğramış bulunması, davayı ölenin yakınları veya bedensel zarara uğrayan kimsenin açması ve özel hal ve şartların gerçekleşmesi olarak belirlemek mümkündür.

Özel hal ve şartlardan maksat; olayın özellikleri olup, her olaya göre değişir. Hakim manevi tazminat miktarını tayin ederken ve özel hal ve şartları belirlerken BK.nun 43 ve 44. maddelerindeki kuralları kıyasen (benzetme suretiyle) uygulamalıdır.

Olayımızda ise özel hal ve şartlar belirlenirken, Hakimin manevi tazminat miktarını tayin ederken, bu kuralları gözönünde tuttuğunu, BK.nun 43 ve 44. maddelerini benzetme yoluyla uyguladığını söylemek mümkün değildir.

Mahkemece bu kurallar gözönünde tutulmadan baba için 180.000, anne için 200.000 lira manevi tazminata hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı bulunmaktadır.

O halde, daha ılımlı bir manevi tazminat hükmedilmek üzere karar bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz olunan hükmün manevi tazminata ilişkin bölümünün yukarda iki nolu bentde gösterilen nedenle BOZULMASINA, sair temyiz itirazların ise bir nolu bentde gösterilen nedenle reddine ve davalı İbrahim yararına takdir edilen 6500 lira duruşma avukatlık parasının davacılara yükletilmesine ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 2.10.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972