 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E: 1984/477
K: 1984/1249
T: 13.02.1984
DAVA : Taraflar arasındaki haksız eylemden doğma tazminat davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı 105.612 lira 72 kuruşun faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine ilişkin hükmün süresi içinde davalı idare avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine gereği konuşuldu :
KARAR : 1 - Borçlar Kanunun 41. maddesinde deyimini bulan zarar, mal varlığında meydana gelen bir azalmayı yani eksilmeyi ifade eder. Bu eksilme, mal varlığının zarar verici eylemin işlenmesi sonucu içine düştüğü durum ile bu eylem olmasa idi mal varlığının bulunacak olduğu durum arasındaki farktan ibarettir. Nitekim tazminatın amacı da mal varlığındaki eksilmenin giderilmesi ve onun eski duruma getirilmesinin sağlanmasıdır. Yargıtay hukuk Genel Kurulunun 8.12.1965 günlü ve Esas 4/291 ve Karar 448 sayılı ilamında da belirtildiği gibi ağaçların kesilmesinden veya bunların hayatiyetine son verilmesinden doğan zararın ne şekilde hesap edileceği konusunda Borçlar kanununda bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda halin mutat cerayanı içerisinde oluşan hukuk kurallarının olaya uygulanması suretiyle adalete uygun bir sonucu ulaşmak gerekir. Ağaçların yaşamına son verilmesinden doğan zararın, ağaçların kaim değerinin tesbiti suretiyle takdiri gerektiği kökleşen Yargıtay İçtihatlarıyla belli olmuştur. Bir ağacın kaim rayiç değerini bulmak için uygulanması gereken yönetim ise ağaçların bulunduğu yerin ağaçlı değeri ile ağaçsız değeri arasındaki farkın tesbitiyle bu farkın her ağaç bakımından gözönünde tutulup toplamının o ağaçların kaim değeri olarak kabul edilmesi suretiyle gerçeğe en yakın zararın belirtilmesi şeklidir.
O halde mahkemece hem uzman, hem de yerin sürüm değerini bilen kişilerden seçilcek bilirkişiler eliyle yukarıda belirtilen esaslar uyarınca zararın gerçek miktarının tesbit ettirilmesi gerekir. Bu esaslara aykırı olarak meyveli ağaçların getirebileceği ürün, meyveli ağaçlara bağımlı olarak selvi ağaçlarının kereste değeri ve alınacak ürüne etkisi esasına göre düzenlenen bilirkişi raporuna dayanılıp karar verilmiş olması bozmayı gerektirir.
2 - Yukarıda birinci bentte belirtildiği gibi tazminatın amacı, mal varlığındaki eksilmenin giderilmesi ve onun eski durumunun sağlanması olduğuna göre zarar verici olayın zarara uğrayana sağladığı yararların da zarar tutarından indirilmesi suretiyle zararın netleştirilmesi genel tazminat kurallarının bir gereği ve sonucudur. Zira aksi halde mağdur zenginleştirilmiş olacaktır. Bu bakımdan zarar miktarı belirlenirken mağdurun sağladığı yararlar gözönüne alınmak ve zarar miktarından indirilmek suretiyle net zarar saptanmalıdır.
O halde yaşamını kaybeden ağaçların odun olarak değerinin tesbitiyle zarardan indirilmesi suretiyle zararın net tutarının bulunması gerekirken bu yönün eksik bırakılmış olması da bozmayı gerektirir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın 1. ve 2. bentlerde gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 13.2.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.