 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1984/6322
K: 1984/8299
T: 28.12.1984
DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda: ilamda yazılı nedenlerden dolaya davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : 1 - Davacı, takriben 7 ay devam eden kahvehane ortaklığı nedeniyle sermaye, işletilen devrede eksik aldığı kar payı, demirbaş ve malzeme alacağı toplamı 187.475 lira ile ortaklığın devam etmemesi dolayısıyla kar mahrumiyeti olarak 100.000 lira olmak üzere toplam 287.475 liranın davalıdan alınmasını istemiştir.
Mahkemece, 9380 liralık bölüm kabul edilmiş, fazla isteğin reddine karar verilmiştir. Kararı davacı temyiz etmiştir.
Davacı kendisinin 90.000 lirasına karşılık davalının da başlangıçta ortaklığa 104.000 lira sermaye koyduğunu kabul etmektedir. Tarafların ortaya koyduğu bu paraların noter harç ve gideri, tellaliye ve işçi ücreti, peyin kira, topluca alınan çay-kahve ve şeker bedeli ve bazı demirbaş malzeme için sarfedilmiş olduğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Öte yandan ortaklık sözleşmesinin feshi istendikten sonra ortaklığın devam etmediği süreye ilişkin olarak kar mahrumiyeti talep edilmesi de hukuken mümkün bulunmamaktadır. O halde iddia ve savunmaya, mevcut delillere ve açıklanan nedenlere göre davacının aşağıdaki bentlerin dışında kalan ve sermaye ile kar mahrumiyeti kalemlerine ilişkin bulunan temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2 - Davacı ortaklık süresince müşterek ortaklık kasasındaki gelirden kendisinin 100.460 lira davalının ise 5 aylık kira parası olarak ödediği 180.250 lira düşüldüğünde 321.175 lira çektiğini, böylece davalının ortaklık sürerken kendisinden 110.347 lira daha fazla pay aldığını öne sürmüştür. Ortaklığın her iki ortak adına noterden tasdikli 1980 yılı işletme defterine göre ise ortaklığın faaliyette bulunduğu bu devre için net kazancı 45.763,55 liradan ibarettir ve davacının payı 22.882 liradır. Bu defterin gerçek kazanç durumunu aksettirmediği tarafların iddia ve savunmalarından anlaşılmakta ise de, bunda davalının iddia olunduğu veya daha az miktarda davacıdan fazla avans veya pay aldığına ilişkin herhangi bir kayıt yoktur. Davacı tarafından ibraz edilen bu tasdiksiz ve imzasız el defteri de bu konuda tarafları bağlayıcı bir delil niteliği taşımamaktadır. Ortaklık gelir ve giderine ve çekilen avanslara ilişkin taraflarca imzalı başka bir belge de yoktur. Davacının, hesap durumu hakkında görüşünü açıklayan ve mahkemenin bilirkişi mütalasına değer vererek davacıyı 9.380 lira alacaklı çıkarırken dayanmış olduğu iki sahifelik hesap listesi ise davalının imzasını taşımadığından ve yargılamada davalı tarafından kabul edilmediğinden davacı lehine delil olarak dikkate alınamaz. Şu halde davacı, davalının kendisinden 110.347 lira fazla para çektiğini yazılı delillerle kanıtlayamamıştır. Alacağın tutarına göre bu hususta tanık gösterilmesi de mümkün bulunmadığına göre davacının davalıya fazla çekilen avans konusunda yemin teklifi hakkı vardır. Bu hakkı kendisine hatırlatılarak hasıl olarak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken uyuşmazlığı çözer nitelikte olmayan 3 şıklı yetersiz bilirkişi raporundaki bir şıkla ilgili görüş kabul edilerek 9.380 lira alacağı karar verilmesi ve fazla isteğin reddi yasaya aykırıdır. Karar bu nedenle bozulmalıdır.
3 - Davacı, dava dilekçesinin 3. bendinde ortaklığın başında ve sonraki tarihlerde satın alınmış olan demirbaşları göstermiş ve bu demirbaşlar ile 30.690 lira değerinde çay, kahve, şeker ve meşrubatın ortaklık yerini terk ettiğinde kahvede olduğunu ifade etmiş ve yargılama sırasında verdiği 16.11.1982 günlü dilekçesinde de demirbaş malzemeden payının 57.861,20 lira olduğunu açıklamıştır.
Davalı ise cevab dilekçesinin 4. bendinde, işletmede kullanılan çak takımlarını, sandalye ve askıları ve aygaz tüpünü kendisinin getirdiğini ve bunların kendi malı olduğunu ileri sürmüştür ve bu hususta tanık göstermiştir. Davacı da delil listesinde tanıklara dayanmıştır.
Ortaklığa ait işletmede bulunan ve kullanılan demirbaşların, aksi kanıtlanıncaya kadar, ortakların müşterek malını oluşturduğunu kabul gereklidir.
Bu nedenle burada mahkemece tarafların işletme kurulurken ve ortaklık devam ederken koydukları sermayeden veya daha sonra ortak kasadan almış oldukları demirbaş eşya, malzeme ve yatırdıkları gaz şişesi depozitosu olup olmadığının, alınmış olan veya tarafların ayrıldığı Temmuz 1983 tarihinde kahvehanede bulunan bu eşyanın niteliklerinin ve davanın açıldığı tarihteki değerlerinin ne olduğunun ve buna göre davacının pay tutarının tespit ve belirlenmesi amacıyla bu konuda tarafların gösterecekleri tanıkların dinlenmesi, kanıtlanan eşyaların değerlerinin bilirkişi incelemesi yoluyla saptanması ve böylece davacının, Demirbaş malzemeden, şişe depozitosundan ve ortaklıktan ayrıldığı gündeki mevcut çay, şeker, kahve ve meşrubattan alacaklı olduğu miktarın ortaya çıkarılması gerekir. Noksan soruşturma ile demirbaş ve mallara ilişkin isteğin reddi doğru değildir. Kararın bu nedenle de bozulması gerekir.
SONUÇ : Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle diğer temyiz itirazlarının reddine ve kararın 2. ve 3. bentlerde gösterilen nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA, 28.12.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.