 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1984/6309
K: 1984/7229
T: 15.11.1984
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı; 26.5.1980 tarihli sözleşme ile motelini 3 yıl için davalıya kiraladığını, sözleşmenin 7. maddesine göre kiracının mecuru boşaltacağını yeni kira yılı başlamadan Nisan ayı başında ihtar etmesi gerektiğini, davalının 2 yıl kiralananda oturup, kira parasını da ödediğini, ne varki 29.4.1982 tarihinde 3 yıl oturmayacağını bildirdiğini ve 30.9.1982 tarihinde de kiralananı boşalttığını, süresinde ihbar yapılmadığından 2 yılı dolan sözleşmenin 1.6.1983 tarihine kadar uzadığını, davalının 3 yıl kira parasını ödemediğini açıklayıp 4.750.000 TL. olan kira parasının faizi ile davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı, süresinde gerekli ihtarı çekip, kiralananı boşalttığını, davalının yaklaşık bir yıl mecuru boş tuttuğunu, kira parasının sözleşmeye göre 1.00.000 TL. sı olduğunu belirtip davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, 1.000.00 Tl.nın davalıdan tahsiline fazla talebin reddine karar verilmiş, hüküm her iki tarafca temyiz edilmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki 2. bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları reddedilmelidir.
2 - Mahkemece bilirkişi raporuna dayanılarak tahliye gününden, kira sözleşmesinin bitim günü arasındaki devrede davacının kiralanandan yararlanamıyacağı kabul edilerek, 1 yıllık kira parasının indirimsiz ödetilmesine karar verilmiştir. Bu konuda alınmış olan bilirkişi raporunda tahliyeden sonra 2 aylık tamirat süresi de gözönünde tutularak, 1.12.1982'den sözleşmenin bitim tarihine kadar olan sürenin kısalığı ve turizm açısından ölü devre olması nedeni ile motel olarak kiralanmasının mümkün olmadığı görüşüne yer verilmiştir. Taraflar arasındaki sözleşmeye göre burası kolej olarak kiralanmış ve kullanılmıştır. BK.nun 98/2 ve 44. maddeleri gereğince sözleşmeye aykırılık halinde alacaklı zararın artmasını önlemek için gerekli çabayı göstermekle yükümlüdür. Aksi takdirde kiracının durumunu ağırlaştırmış olur ve tazminattan indirim yapılması gerekir. O halde burada önemli olan davacının tahliyeden sonra iki aylık tamirat süreside eklenirse 1.12.1982'den itibaren kiralananı yalnız motel olarak değil aykırı davranılan sözleşmedeki benzer koşullarla ne kadar zaman zarfında üçüncü kişiye yeniden kiraya verebileceğidir. Böylece davalının kiradan sorumluluğu yeniden kiraya verme süresine göre belirlenmelidir. O halde bilirkişinin tesislerin motel olarak kiralanmasının mümkün olmadığından ve devrenin kısalığından sözederek bildirdiği görüş karara dayanak yapılamaz. Mahkemece yukarıda açıklandığı gibi, yeniden seçilecek bilirkişi kurulu aracılığı ile kiralananın benzer koşullarla 1.12.1982 tarihinden itibaren ne kadar süre içinde yeniden üçüncü kişiye kiraya verilebileceğinin saptanması ve tesbit edilecek, bu süre içinde davacı kiralanandan yararlanmamış olacağından, 1.6.1983 tarihine kadar değil, bilirkişilerce bulunacak yeniden kiraya verme süresinin sonuna kadar kira bedelinin ödetilmesine karar verilmesi gerekir, yazılı şekilde yeterli olmayan bilirkişi raporu esas alınarak kira süresinin sonunu teşkil eden 1.6.1983 tarihine kadar kira parasına hükmedilmesi kanuna aykırıdır ve bozma nedenidir.
3 - Davacının temyizine gelince:
Taraflar arasında imzalanmış 26.5.1980 günlü sözleşmenin 7. maddesinde 1.6.1982 - 30.9.1983 devresi kira parasının 1 milyon lira olduğu yazılı ise de, 26.5.1980 tarihli 30.6.1982 vadeli 3.750.000 TL. lık alacaklısı davacı borçlusu davalı olan emre muharrer senedin arkasındaki meşruattan ve davalı vekilinin 24.9.1982 günlü davacıya hitaben keşide ettiği ihtarnamenin 5. bendinde verilmiş olan üçüncü yıl kira bedeli bonosunun geri istenmiş olmasından, üçüncü yıla ait kira parasının 1 milyon değil, 4.750.000 lira olduğu ve bundan 3.750.000 lirasının 30.6.1982 vadeli bonoya bağlandığı anlaşılmaktadır. Bono ve ihtarname münderecatı ile kira sözleşmesinin aksi kanıtlanmış olduğuna göre mahkemenin 3.750.000 TL. sı bedelli bononun teminat bonosu olabileceğini kabul ederek 4.750.000 TL. sı yerine 1.000.000 TL. sı ödetilmesine karar vermesi kanuna aykırıdır ve kabul şekline göre davacı yararına bozma nedenidir.
SONUÇ : Davalının diğer temyiz itirazlarının reddine ve kararın ikinci bentde açıklanan nedenle davalı ve üçüncü bentde yazılı nedenle davacı yararına BOZULMASINA, istek olursa peşin harcın iadesine, 15.11.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.