 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1984/5133
K: 1984/5753
T: 27.09.1984
DAVA : (V.Y.) vekili avukat (S.Ç.) ile 1- (Y.K.) vs. vekilleri avukat (İ.E.) 2- (M.K.) vs., vekilleri avukat (H.Y.) aralarındaki dava hakkında Ankara 1. Asliye Hukuk Hakimliğinden verilen hükümün Dairenin 8.5.1984 tarih ve 1870/3579 sayılı ilamiyle onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı avukatı tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : 1 - Davacı, maliki olduğu dairenin davalı (A.K.) ve diğer davalıların murisi (V.K.) tarafından fuzulen işgali nedeniyle yoksun kaldığı kazancın tazmini istemiştir.
Mahkemece haksız işgalin başladığı 1.10.1979 tarihiden dairenin anahtarının davacıya teslim edildiği 13.3.1982 gününe kadar geçen süre için davacının istiyebileceği haksız işgal tazminatının miktarını belirleyen bilirkişi raporu esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiş, Dairemizce temyiz itirazları red edilerek karar onanmıştır.
Davacı, bu kez karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
2 - Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.9.1982 tarih ve 1982/204 esas 1982/194 karar sayılı kesinleşmiş hükmü ile davacı ile davalı (A.K.) arasında düzenlenen 1.10.1975 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin 30.9.1979 tarihinde sona erdiği ve bu tarihten itibaren daireyi işgale devam eden davalıların haksız zilyed durumuna düştükleri anlaşılmaktadır.
Mahkemenin kararına dayanak yaptığı 28.11.1983 günlü bilirkişi kurulu raporunda, haksız işgal tazminatı hesab edilirken dava konusu dairenin fuzuli işgalin başladığı 1.10.1979 tarihinde getirebileceği aylık kiranın tespitinde, 1.10.1978 tarihinden başlayan kira döneminde söz konusu dairenin aylık kira parasının yakıt mal sahibine ait olmak üzere 4500 lira olarak kararlaştırıldığı nazara alınarak ve Yargıtay İçtihatları da gözönünde tutulmak surtiyle aylık kira parasının 6500 lira olacağı kabul edilmiş ve ayrıca 1.10.1980 tarihinden sonraki dönemleri için de yine Yargıtay İçtihatlarına göre söz konusu dönem için toptan eşya fiatlarındaki endekslere göre kira parasına yansıması gereken % 28 oranındaki miktar gözönünde tutularak 1.10.1980 - 1.10.1981 arası için 8320 lira 1.10.1981-13.3.1982 tarihi arasında da 10.650 lira kira parası belirlenmiştir.
Bu suretle bilirkişinin, (A.K.)'la kiracı olarak yapılmış olan eski kira sözleşmesini esas alarak ve buna kira tesbiti davalarında Yargıtay İçtihatları uyarınca toptan eşya fiyatlarındaki endekslere göre yansıması gereken oranda zam yaparak kira parasını, dolayısıyle işgal tazminatını tesbit ettiği anlaşılmaktadır.
Oysa olayda haksız işgal tazminatının davacının hesap yöntemine ilişkin isteği ile bağlı olduğu nazara alınarak ve istekle sınırlı olmak üzere, bilirkişi aracılığıyle dava konusu yerin fuzuli işgal tarihindeki rayiç kira parasına ve bunun haksız işgalin devamı süresindeki yasal artma oranına ve ayrıca bu süre içinde taşınmazın boşalması ve yeniden daha yüksek kira parası ile kiraya verilebilmesi olanağı varsa, böyle bir olanağın oranı uyarınca belirlenecek ek zam tutarına göre tayini gerekmektedir. Öte yandan haksız işgal, haksız bir eylemdir. Bu nedenle davalının ihtarname ile temerrüde düşürülmesine gerek olmadan, zararın gerçekleştiği günden itibaren, başka ifade ile işgal tarihinden itibaren geçecek her ayın kira parasına faiz hesaplanması gerekmektedir.
Mahkemenin, davacı vekilinin rapora karşı ileri sürdüğü itirazlar üzerinde durmaksızın ve bu konuda yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırmadan yanlış yöntemle tespit edilen tazminat tutarını esas alması yasaya aykırıdır ve bozma nedenidir.
Bu nedenlerle HUMK.'nun 440 ve 442. maddeleri uyarınca davacının karar düzeltme isteği kabul edilmeli ve temyiz olunan yerel mahkeme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda yazılı nedenlerle davacının karar düzeltme isteğinin kabulüne, Dairemizin 8.5.1984 gün ve 1984/1870 esas, 3579 karar sayılı onama kararının kaldırılmasına ve temyiz olunan kararın BOZULMASINA, 27.9.1984 gününde oybirliğile karar verildi.