 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1984/455
K: 1984/1882
T: 13.03.1984
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1 - Dava, 10 adet dükkan ile 2 yazıhanenin kiralanmasına dair taraflar arasında kurulmuş olan 11.9.1976 günlü sözleşmeye aykırı olarak davalının kiralanan yerleri davacı kiracıya teslim etmemesi nedeniyle sözleşmede yazılı toplam 775.000 lica ceza şartı ve kira bedeli olarak ödenmiş bulunan 140.000 liranın davalıdan alınası isteğine ilişkindir.
Mahkemece 140.000 lirada dahil olmak üzere toplam 655.000 liranın davalıdan tahsiline karar verilmiş, karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandıı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki 3 numaralı bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları rededilmelidir.
3 - Mahkemece, davalının 11.9.1976 günlü sözleşmede kiraya verilen dükkanları davacıya teslim etmediği ve bu suretle sözleşmeye aykırı davrandığı nedeniyle hem sözleşmenin beşinci bendi uyarınca teslim için belirlenen tarihten sonra geçecek her ay için öngörülen aylık 15.000 lira esas alınarak hesaplanan 265.000 lira ceza şartına hem de sözleşmenin 6. bendinde yazılı 250.000 liralık mukavele şartlarına uymama hali için belirlenmiş maktu ceza şart tutarına hükmolunmuştur.
Gerçekten sözleşmede iki tür ceza şartı kabul edilmiştir. 5. bentte aynen "kiralanan yer 1.7.1977 tarihinde kiracıya teslim edilmediği takdirde bu tarihten itibaren her ay 15.000 lira mal sahibi tarafından kiracıya ödenecektir" hükmü yer almıştır. 6. bentte ise, ön mukavele şatlarına uymayan tarafın diğer tarafa 250.000 lira ödemesi gerektiği kararlaştırılmıştır.
Sözleşmede 10 adet dükkanın 1.7.1977 tarihinde kiracıya teslimi taahhüt edildiği halde, davalı süresinde borcunu yerine getirmemiş ve davacının bu konuda gönderdiği 22.12.1978 günlü ihtarnameye verdiği cevapda da, davacının daha önce sözleşmeden vazgeçtiğini öne sürerek sözleşmeye dayanamıyacağını bildirmiştir.
Sözleşmenin 5. bendinde kabul edilmiş aylık 15.000 liralık meblağ, geç ifa hali için düşünülmüş bir ceza şartıdır. Davacının bu bentte öngörülmüş ceza şartını isteyebilmesi için dükkanların gecikme ile teslim edilmiş olması gerekir. Olayda ise geç teslim değil, davalının kiralanan yerleri teslimden kaçınmasından ileri gelen sözleşmeyi hiç yerine getirmeme ve sözleşmeye uymama durumu vardır. Bu nedenlerle mahkemenin 250.000 liralık ceza koşulundan ayrı olarak ve aynı zamanda aylık 15.000 lira üzerinden 265.000 lira tutarında gecikme ceza şartına da hükmetmesi sözleşmeye ve yasaya aykırıdır. Kararın 265.000 liraya ilişkin olarak davalı yararına bozulması gerekir.
SONUÇ: Davalının diğer temyiz itirazlarının reddine ve kararın yukarıda 3. bentte açıklanan nedenlerle BOZULMASINA 13.3.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.