 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1984/4495
K: 1984/5047
T: 04.07.1984
DAVA : Taraflar arasındaki iptal davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Davacı, davalının 11.1.1982 tarihli 230.000 liralık çekle kendisine borçlu bulunduğunu, karşılıksız çıkması nedeniyle bu çeke dayanarak yaptığı icra takibine karşı davalının haksız olarak borca itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptaline ve inkar tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
Davalı, davacıya borçlu olmadığını çekin zamanaşımı nedeniyle hukuki kıymetini kaybettiğini, bu nedenlerle davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, zamanaşımına uğraması halinde dahi adi senet niteliği hükmünde olana çekin, alacağın varlığını ispat edecek geçerli bir delil olduğundan söz edilerek itirazın iptaline ve % 15 tutarında icra inkar tazminatına karar verilmiştir.
Davacı, davada dayanılan çekin karşılığı olmadığının tesbit edildiğini, oysa bu çek kendisine mevcut bir borcun itfası için verildiğinden davalıdan 230.000 lira alacaklı olduğunu iddia etmiş ve asıl ilişkiyi tanıklarla ispat edeceğini bildirmiştir.
Olayda çekin süresinde ibraz edildiği, karşılığı olmadığından ödenmediği, davacının keşideci olan davalıya kambiyo hukukuna dayanan başvurma hakkının zamanaşımına uğradığı uyuşmazlık konusu değildir. Çek borç ikrarını kapsayan bir senet değil, bir ödeme vasıtasıdır ve bir miktar paranın ödenmesi için verilmiş havale emrini ihtiva eder. Ödeme, bir borcu itfa amacı ile alabileceği gibi ödünç verme amacı ile de yapılabilir. Bu itibarla dayanılan çek, davacının davalıdan yazılı miktar kadar alacağı olduğuna kesin bir delil teşkil etmez. Ne var ki, olayda çekteki imza inkar edilmediğine göre çek davacının alacak iddiası hakkında bir beyyine başlangıcı edilebilir ve bu suretle alacağın varlığı tanıkla kanıtlanabilir. O halde mahkemece çekin verilmesine neden olan asıla hukuki ilişkinin mahiyetinin ve davacının alacaklı olduğunun kanıtlanması için davacınına gösterdiği tanıkların dinlenmesi ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekir. Mahkemece bir ödeme vasıtası olan çekin adi senet niteliğinde olduğundan söz edilerek ödetme kararı verilmiş olması bozmayı gerektirir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda 2. bentde gösterilen nedenle BOZULMASINA, istek olursa peşin harcın iadesine, 4.7.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.