DAVA : (S.T.) vekili avukat (M.A.) ile T. Süt Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü vekili avukat (N.Ö.) aralarındaki dava hakkında Ankara 10. Asliye Hukuk Hakimliğinden verilen 13.10.1983 tarih ve 91-462 sayılı hükmün Dairenin 8.3.1984 tarih ve 64-1718 sayılı ilamiyle onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı avukatı tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : Davacı, 15.8.1978 tarihinden itibaren yıllık kirası 1.300.000 TL. üzerinden ve her yıl Ticaret Bakanlığının yayınladığı toptan eşya fiyat indekslerindeki artış oranına göre bu kiraya zam yapılmak koşulu ile taşınmazını 5 yıl süre ile davalı Türkiye Süt Endüstrisi Kurumuna kiraya verdiğini, üçüncü yıl kirasını aralarındaki anlaşma uyarınca davalının 1.8.1981 tarihinde peşin olarak 3.500.000 lira üzerinden ödediğini, davalının taşınmazı 21.10.1981 tarihinde tahliye ederek teslim ettiğini, ancak 3. yıl kira dönemi sonu olan 15.8.1981 tarihinden fiilen teslimin yapıldığı 21.10.1981 tarihine kadar 68 gün taşınmazı işgal ettiği halde bu süreye ilişkin kira parasını ödemediğinden yıllık 3.500.000 lira üzerinden 68 günlük kira bedelinin % 30 zamlı olarak tutarı olan 847.671,23 liranın davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalı, kira sözleşmesinin 15.8.1981 tarihinde sona erdiğini, bu tarihte kiralananı tahliye edeceklerini davacıya önceden bildirdiklerini, davacının da bunu kabul ettiğini, teslimin 21.10.1981 tarihine kadar gecikmiş olmasının davacının teslim almamasından ve kendi kusurundan ileri geldiğini, istenen miktarın fahiş olduğunu bildirerek davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davalının önceki yıllara ait ödediği kira paraları toplamının sözleşmeye göre ödemesi gereken miktardan fazla olduğu, böylece davacının talep ettiği kira bedelinin ödenmiş sayılacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Davacı vekilinin temyizi üzerine hüküm Dairemizce onanmış, bu kez davacı vekili karar düzeltme yoluna başvurmuştur.

Yanlar arasında 15.8.1978 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli bir kira sözleşmesi kurulduğu, 15.8.1980 tarihinden itibaren yıllık kira parasının 3.500.000 lira olarak tespit edilip ödendiği, taşınmazın 21.10.1981 tarihinde tahliye edildiği, 15.8.1981 ile 21.10.1981 tarihleri arasında 68 günlük kira bedelinin ödenmediği uyuşmazlık konusu değildir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık ödenmeyen 68 günlük kira parasının miktarına ilişkindir. Yani bu süreye ilişkin kira parasının % 30 zamlı olarak ödenmesi gerekip gerekmediği uyuşmazlığın konusunu oluşturmaktadır.

Kira sözleşmesinin 12. maddesinde ilk yıl kira bedeli olan 1.300.000 liraya müteakip yıllarda toplam eşya fiyatlarındaki artış oranında zam yapılacağı ve izleyen yılların kira bedellerinin bu şekilde hesaplanacağı kararlaştırılmıştır. 1. ve ikinci yıl kira paraları taraflarca herhangi bir itiraza uğramadan ödenmiştir. Davacı, 15.8.1980-15.8.1981 tarihleri arasındaki 3. dönem kira parasının 3.500.000 lira üzerinden peşin olarak ödenmesini davalıya teklif etmiş, davalı da bu teklifi kabul ederek bu miktar kirayı peşin olarak ödemiştir. Taraflar arasında bundan sonraki yıl kirasının ne şekilde hesaplanacağı konusunda herhangi bir anlaşma yoktur. Kira sözleşmesinin yukarıda sözü edilen 12. maddesinde yer alan zam hükmünü burada uygulamaya olanak yoktur. Çünkü o hüküm ilk kira bedeli olan 1.300.000 liraya müteakip yıllarda ne şekilde zam yapılacağını göstermekte ve o kira parası ile sınırlı bulunmaktadır. 1.8.1980 tarihinde taraflarca tesbit edilen 3.500.000 lira kira parasına müteakip yıllarda belli bir oranda zam yapılacağına dair taraflar arasında bir sözleşme bulunmamaktadır.

Kaldı ki, beş yıllık kira süresi dolmadan tarafların anlaşmasıyla taşınmaz davalı tarafından 21.10.1981 tarihinde boşaltılmıştır Taraflarca kira sözleşmesine süre dolmadan son verilmiştir. 3. dönem kira süresinin sona erdiği 15.8.1981 tarihinden taşınmazın fiilen boşaltıldığı 21.10.1981 tarihine kadar 68 gün davalı tarafından kiralananı onarılmıştır. Bu süre içinde artık zamlı kira istenmesi tarafların iradelerine aykırı düşer. Davalı 68 gün daha davacının binasını işgal ettiği için önceki kira bedeli üzerinden bu süreye ilişkin kirayı ödemelidir.

Mahkemece, davacının zam isteğinin kabul edilmemiş olması bu gerekçelerle doğrudur.

Ne var ki, davalı 68 gün için hiç kira parası ödememiştir. Mahkemece bu süreye ilişkin kira parasına hükmedilecek yerde istemin tümünün reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Hükmün evvelce zuhulen onandığı anlaşıldığından onama kararının kaldırılarak kararın açıklanan nedenle davacı yararına bozulması gerekir.

SONUÇ : Dairemizin 8.3.1984 günlü ve 91-462 sayılı onama kararını kaldırılmasına, temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA, 31.5.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972