 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E:1984/2049
K:1984/2519
T:03.04.1984
- TRAFİK KAYDININ SİLİNMESİ TESCİLİ GÖREV
* ÖZET:Taşıtların (motorlu - motorsuz) veya lastik tekerlekli traktörlerin kayıt ve tescilleri ile bunların satış, devir, nakil, trafikten çıkma veya hurdaya çıkarma hallerinde kaydının silinmesi [terkini] işlemlerini yapma görevi idare ye aittir. İdari eylem ve işlem niteliğinde yargı karam verilemez.
(2918 s. Trafik K. m. 17)
(2709 s. Anayasa m. 125/4)
Taraflar arasındaki kayıt iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, kamyonunu sattığı davalının aracın trafik kaydını devralmaya yanaşmadığını ileri sürerek, üzerinde kalan trafik kaydının terkinine ve davalı adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, kamyonu başkasına sattığını, onunda parçalayıp elinden çıkardığını savunmuş, davalı olma sıfatı bulunmadığı davanın reddini dilemiştir.
Mahkeme, davayı kabul etmiştir.
Karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2 - Davacı satıp teslim ettiği motorlu taşıt (kamyonun) üzerinde kalan trafik kaydının terkini ile davalı adına geçirilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme isteğe aynen hükmetmiştir.
Taşıtların (motorlu - motorsuz) veya lastik tekerlekli traktörlerin kayıt ve tescilleri ile bunların satış, devir, nakil, trafikten çekme veya hurdaya çıkarma hallerinde kaydının silinmesi [terkini] işlemlerini yapma görev ve yetkisi (İdare Vilayet Trafik Şube veya Bürosu)'na aittir (Karayolları Trafik Kanunu m. 17, Karayolları Trafik Tüzüğü m. 25).
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 125/4. maddesi hükmüne göre "... idari eylem ve işlem niteliğinde ... yargı kararı verilemez".
Kaldı ki, idari eylem ve işlemlerin hukuk uygunluğunun denetimi idari yargı yetkisinde kalmakta olup bu takdirde de idarece önceden yapılmış eylem veya işlem bulunması gerekir (Türkiye Cumhuriyeti Anayasası m. 155, İdari Yargılama Usulü Kanunu m. 2/2).
Mahkemenin, Anayasa ve sözü edilen yasanın bu hükümlerini göz ardı ederek idareyi trafik kaydının terkinine [silinmesine) ve tesciline ilişkin işlemi yapmaya zorlar nitelikte karar vermesi doğru değildir.
Ne var ki davacının davadaki bu istemleri kamyonun mülkiyetinin satış ve teslimle davalıya geçmiş olduğunun tesbiti dileğini de kapsadığından buna karar verilmelidir.
Bu yanlışlığın düzeltilip değinilen konuda karar verilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karardan "trafik kaydının terkin ve tesciline" sözcüklerinin çıkarılması suretiyle hükmün düzeltilerek onanması HUMK.nun 438/7. maddesine göre uygun görülmüştür.
Sonuç: 1 - Diğer temyiz itirazlarının bir numaralı bent dairesinde reddine,
2- Temyiz olunan kararın hüküm fıkrasındaki (Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının davasının kabulüne, 10 ... 565 plakalı 1949 model Austin marka 169522 motor ve 139553 şasi numaralı kamyonun davacı adına kayıtlı trafik kaydının terkinine, bu kamyonun trafik kaydının davalı Zühre adına tesciline) sözlerinin çıkarılarak yerine (10 ... 565 plakalı 1949 model Austin marka 169522 motor ve 139553 şasi numaralı kamyonun mülkiyetinin 28.4.1971 tarihinde davalıya geçtiğinin tespitine) sözlerinin yazılmasına ve kararın bu düzeltilmiş biçimiyle (ONANMASINA), peşin harcın onama harcından çıkartılmasına, 3.4.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.