DAVA : Taraflar arasındaki tesbit ve senet iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacılar avukatı tarafından duruşmasız ve davalı avukatlarınca da duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı, taraflar arasındaki 25.9.1979 tarihli inşaat sözleşmesine istinaden davalı tarafından inşa edilen binadaki bir banka yeri ile dört ve beşinci katlardaki iki dairenin davalı hissesini muhtelif vadeli toplam 15.750.000 lira karşılığında sözlü anlaşma ile satın aldığını ve bedele karşılık bonoları da davalıya verdiğini; bilahare 4.5.1981 günlü anlaşma ile bu inşaatın yapılmasından tarafların sarfınazar ederek davalının natamam inşaattakki tüm hissesini 6.000.000 lira karşılığında davacıya devrettiğini ve dava konusu senetleri bankalardan alıp davacıya iade etmeyi davalının kabul etmesine rağmen hata ve hile ile davacının içine düştüğü mali durumdan da faydalanarak manevi cebirle anılan senetleri iade etmediğinden neticeten bedelsiz kalan 15.750.000 liralık senetlerin iptaline karar verilmesine istemiştir.

Davalı, inşaat sözleşmesinin ve 4.5.1981 tarihli devir faturasının nizasız bulunduğunu; ancak davacının ileri sürdüğü gibi bir banka yeri ile dört ve beşinci katlarda birer dairenin satışının bahis konusu olmadığını ve inşaatın devrinin 6.000.000 lira ile devir faturasında yazılı bulunmayan ve dava konusu olan 15.750.000 liralık bonolar karşılığı yapıldığını, ortada hata, hile ve manevi cebrin bulunmadığını davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.

Mahkeme sabit olmayan davanın reddine karar vermiş ve hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.

Davacının temyizi yönünden:

1 - Davacı, davasında hata, hile ve ikraha dayanmaktadır. Hile ile ikrahın bir olayda birleşmesi olanağı mevcut değildir O halde mahkemenin davacıya dayandığı olayı etraflıca izah ettirerek olayda hata ve hile mahiyeti mevcutsa onu tesbit etmesi veya ikraha dayanılıyorsa onu saptaması ve ondan sonra HUMK.nun 293/5. maddesine göre bu iddianın kanıtlanması yönünden davacının ikame ettiği şahitlerin dinlenmesi gerekir.

2 - Taraflar arasında nizasız bulunan 4.5.1981 tarihlli ve davalının imzasını taşıyan inşaat devir faturasında devir bedeli olarak sadece ve sadece 6.000.000 Türk Lirası gösterilmiştir. Davacı; davalı tarafından yapılan ve natamam olan inşaatın anlaşma gereği faturada yazılı olduğu gibi 6.000.000 lira karşılığında kendisine devir edildiğini faturaya uygun surette açıklamıştır. Öyleyse davalının imzasını taşıyan bu fatura davacının iddiasını tamamen doğrulamaktadır. Buna karşılık davalı, evvel ve ahir, natamam olan inşaatın devrinin sadece faturada belirtilen bedel mukabili olmayıp buna ilaveten ve dava konusu edilen 15.750.000 liralık senetleri de içerdiğini; başka bir deyişle devrin 6.000.000 + 15.750.000 lira karşılığı olup cem'an 21.750.000 liraya yapıldığını savunmaktadır. Ancak bu savunmasını doğrulayan yazılı bir belgesi ve delili mevcut değildir. İptali istenen senetlerin de mal bedeli verildiği apaçık gözlenmektedir. Öncelikle; davalı tacir olduğuna göre ticari faaliyetleri mahkemeye ibraz ettiği ticari defterlerinde gözükmesi gerekir. Bu yön, hukukun her alanında uygulama olanağı bulunan ve MK.nun 2. maddesinde ifadesini bulan objektif iyiniyet kuralları gereğidir. O halde davalı iptali istenen senetler karşılığı olan ve davacıya verilen malın neden ibaret olduğunu açıklamalıdır.

Öyleyse davacının iddiası 4.5.1981 günlü fatura içeriği ile subuta erdiğine göre bunun aksini iddia eden davalının bu iddiasını kanıtlaması gerekir. Başka bir deyişle dava konusu olup 15.750.000 lira değerindeki senetlerin de inşaat devir sözleşme bedeline dahil olduğunu davalı isbatlamalıdır.

Bu yönden tanıt yükü davalıdadır. Açıklanan hususlardaki davalı delilleri toplanmalı ve gerektiğinde devredilen natamam inşaat üzerinde ehil bilirkişi kurulu aracılığıyla tetkikat yapılmalı ve devir bedeline iptali istenen senetlerin de dahil olup olmadığı dahilse ne oranda dahil olduğu saptanmalı ve hasıl olacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı biçimde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır ve hüküm bozulmalıdır.

Davalının temyizi yönünden:

3 - Dava niteliği itibarıyla bir tesbit davasıdır. İcra İflas Yasasının 72/4. maddesine göre (dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar. Buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı, ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır. Alacaklının uğradığı zarar aynı davada takdir olunarak karara bağlanır. Bu zarar her halde yüzde onbeşten aşağı tayin edilemez). Olayda ihtiyati tedbir kararı verildiğine ve dava da, alacaklı davalı yararına sonuçlandığına göre alacaklının alacağını geç almmaktan dolayı uygun bir giderine karar verilmemiş olması da kabul biçimi yönünden yanlış olup hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda birinci ve ikinci bentlerde açıklanan nedenlerle davacı yararına ve üçüncü bentde gösterilen sebeplerle davalı yararına (BOZULMASINA), 500 lira duruşma avukatlık parasının karşılıklı alınarak birbirlerine ödenmesine ve istek olursa peşin harcın iadesine, 20.4.1984 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972