DAVA : ....T.A. Sig. Şti. ile ...Koll. Şti. arasında çıkan davadan dolayı (İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi)'nce verilen 25.11.1983 gün ve 227-833 sayılı hükmü onayan dairenin 9.4.1984 gün ve 2154-2003 sayılı ilamı aleyhinde davacı avukatı tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okunduğu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : davacı sigorta şirketi TTK.nun 1301. maddesine dayanarak taşıma sırasında tam hasara uğrayan 75.000 Kg. gübre için sigortalısı T. Zirai Donatım Kurumu'na ödediği 1.127.973 lira tazminatın rücuan davalı taşıyıcıdan tahsilini istemiş, mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda alınan rapor dayanak yapılarak 900.000 liranın tahsiline, fazla istemin reddine karar verilmiş, hüküm Dairemizin 84/2143-2003 sayılı ve 9.4.1984 günlü kararı ile onanmıştır. Davacı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.

Mal sigortalarına ait genel hükümlerine göre, rizikonun gerçekleşmesi halinde, sigortacının ödeyeceği tazminat sigorta olunan menfaatın rizikonun gerçekleştiği andaki değerine göre saptanmalıdır (TTK.1299/2, 1300/1).

Kanun koyucunun amacı gerçek zararın tazminidir (TTK. 1283). Zira sigorta sözleşmesinin düzenlendiği tarih ile rizikonun gerçekleştiği tarih arasında sigorta edilen menfaatin (malın) değeri değişebilir. Sözleşme tarilinde belli bir değeri olan bu malı (menfaatin) rizikonun gerçekleştiği tarihte değeri düşmüş olabilir. Kanun koyucu bu halde sigorta sözleşmesinde tesbit edilen değerin veya sigorta sözleşmesinin düzenlendiği tarihteki menfaat değerinin ödenmesi suretiyle sigortalının haksız yararlanmasını önlemek istemiştir.

Olayda, ayrıca deniz taşımasına ilişkin olan 1113. maddenin de uygulanarak, işbu gerçek zararın malların varma yerinde boşaltma tarihindeki değerine göre saptanması gerekmektedir. Bilirkişiler de, sigortalı T. Zirai Donatım Kurumu'nca mahkemeye gönderilen 21 Ekim 1982 günlü yazıda belirtilen 1 kg gübrenin satış fiyatı olan 12 lira üzerinden hesap yapmışlar, mahkemece de bu fiyat üzerinden bulunan 900.000 liraya hükmedilmiştir. Bu durum şeklen TTK. 1113. maddeye uygundur. Ancak sigortalının bir devlet kurumu olması, devletin belli bir ekonomik politika sonucu bazı malları (gübre gibi) maliyetinin altında satışa arzetmesi halinde TTK. 1113. maddenin uygulanma olanağı kalmaz. Çünkü, amaç gerçek zararın ödetilmesi olduğuna göre (TTK. 1283) serbest bırakılması halinde daha yüksek bir fiyatla satılması mümkün bu malın devletin ekonomik politikası sonucu maliyetinden aşağı bir fiyatla satılması halinde, artık bu satış fiyatı gerçek zaar göstermekten uzaktır. O halde, böyle durumlarda, gerçek zararın maliyete göre hesaplanması sigorta hukukunun ve yasanın ruhuna uygun düşer.

Bu durumda, mahkemece yapılacak iş, dava konusu olan gübrelerin varış limanı olan Trabzon'da sigortalı T. Zirai Donatım Kurumu'na maliyetinin (alış bedeli, navlun, tahmil tahliye, gümrük) vs. tüm giderler hesaplanarak, (vec ancak TTK.nun 1113. maddesinin son cümlesi gereğince tasarruf edilen masraflar düşülerek) ne olduğunun bilirkişiye hesaplattırmak (veya tarafların kabulü halinde bu hussun sigortalıdan sorularak) ve bulunacak maliyet değeri satış bedelinden yüksek ise bu değer üzerinden tazminata hükmetmekten ibarettir. Davacının bilirkişi raporuna bu yönden itiraz etmiş olmasına rağmen bu husus üzerinde durulmadan karar tesisi bozmayı gerektirirken hükmün her nasılsa onandığı anlaşılmakla davacının karar düzeltme istemi HUMK.nun 440. maddesi uygun bulunarak kabulü gerekmiştir.

SONUÇ : Davacının karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 84/2154-2003 sayılı ve 9.4.1984 günlü onama kararının kaldırılmasına ve hükmün yukarda gösterilen nedenlerle davacı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin ve tashihi karar harçlarının isteği halinde davacıya iadesine, 6.7.1984 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. #

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972