 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1984/2632
K: 1984/3563
T: 19.06.1984
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 5. Ticaret Mahkemesine verilen 23.12.1983 tarih ve 754-900 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı ve müddeabihi devir alan tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 19.6.1984 gününde davacılardan B.Şti. avukatı E.E. ve H.D.D. avukatı R.E. gelip davalı avukatı tebligata rağmen gelmediğinden, temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan, hazır bulunan davacı taraflar avukatı dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacılar vekili bu ve birleştirilen davalardaki dava dilekçeleriyle müvekkillerinin murisi M.D.'nin çalışmakta olduğu ve davalılardan I. Gemicilik A.Ş.'ne ait olna "Kefili" gemisi ile diğer davalıya ait "Carpati" gemisinin 21.4.1979 tarihinde İstanbul Boğazı'nda çarpışmaları sonucu oluşan deniz kazasında hayatını kaybettiğini ve bu nedenle onun eşi ve çocukları olan müvekkillerinin, desteğinden yoksun kaldıklarını ileri sürerek toplam 2 milyon lira maddi ve 1.700.000 lira da manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı Romen Carpati Gemisi donatanı vekili cevap dilekçesinde, olayda kusurun tamamen diğer davalıya ait gemide olduğunu, kusursuz olan müvekkilinden tazminat istenemeyeceğini ve esasen talep edilen tazminat miktarlarının da fahiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı gemi donatan vekili de aynı biçimdeki savunmayla davanın reddini istemiştir.
Dava dışı B.Şti. vekili 27.10.1980 tarihli dilekçesiyle, müvekkili şirketin davalı Kefeli Gemisi donatanının (mali mes'uliyet) sigortacısı olarak davacılara maddi ve manevi tazminat ile avukatlık ücreti olarak ödenen toplam ve 2.204.000 lira bakımından ibra senedi ile dava hakkının müvekkiline devir ve temlik edildiğini ileri sürerek bu miktara kadar olan alacağın, davalılardan Carpati Gemisi donatanından alınarak müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece toplanılan delillere ve alınan bilirkişi raporuna dayanılarak davacıların almayı hak ettikleri maddi tazminatın gerek S. Sigortalar kurumunca ve gerekse davalı Kefeli Gemisi sigortacısı olan ve davaya katılma talebi bulunan sigorta şirketlerince fazlası ile ödendiği ayrıca manevi tazminatın dahi yine bu sigorta şirketince davacılara ödendiği, bu nedenle davacıların talep edebilecekleri tüm tazminatı almış oldukları düşüncesiyle davanın reddine, davacılara ödeme yaparak davacılar yerine davaya katılma isteminde bulunan sigorta şirketini ise temliknameye dayanarak bu davada taraf olamayacağı, bu şirketin TTK.nun 1301. maddesi uyarınca ayrıca dava açması gerektiği düşüncesiyle bu şirketin talebinin dahi reddine karar verilmiştir.
Karar, davacılar ve müddeabihi devir aldığını ileri süren sigorta şirketi vekillerince temyiz edilmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillere, gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve davacılar tarafından açılan ilk ve birleştirilen davalarda toplam 2.000.000 lira maddi ve 1.700.000 lira manevi tazminat miktarları talep edilirken, sigorta şirketlerinden tahsil edilen veya edilecek bir meblağdan bahsedilmemiş olmasına ve esasen gerek olaya neden olan Kefeli Gemisi donatanı sigorta şirketince ve gerekse S.S. Kurumunca yapılan ödemelerin her iki davanın ikame tarihlerinden de sonra gerçekleştiği dosya kapsamından anlaşılmasına, bu durumda davacı tarafın bu ödemeleri dava dilekçelerinde huzura alarak fazlasını talep ettiğinin kabulünün mümkün olmamasına, aksine düşüncenin HUMK.nun 74. maddesine aykırılık teşkil edeceğine ve ayrıca davacıların sigorta şirketine verdikleri ibra belgesi ve temliknamede bu dava dosya numaralarından da bahsedilmek suretiyle maddi ve manevi tüm tazminat haklarından feragat ederek bu haklarını sigorta şirketine devir ve temlik etmiş bulunmalarına nazaran davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle bu davacıların davasının reddine ilişkin kararın onanması cihetine gidilmiştir.
2 - Davacı yerine kaim olan B. Şti. vekilinin temyizine gelince; bu davacı vekili tarafından dava dosyasına ibraz edilmiş bulunan 25.9.1980 ve 18.9.1980 tarihli (ibraname ve makbuz) başlıklı belgelerden davalılardan Kefeli Gemisi donatanı mali mes'uliyet sigortacısı olan bu şirketin davacılara toplam 2.204.000 lira maddi ve manevi tazminat ödediği ve bu ödemeler mukabili davacılardan birleştirilen her iki dava dosyasındaki dava hakkını devir ve temellük ettiği anlaşılmaktadır. Açılan tazminat davasında davacılardan bu haklarını devir ve temlik alan bu şirketin davacılar yerine kaim olarak davaya devam etmesi HUMK.nun 186. maddesine uygun bir istemdir. Sigorta şirketinin ayrıca TTK.nun 1301 veya 1361. maddelerine göre halefiyet yolu ile dava hakkının bulunması bu sonucu değiştiremez. Aksinin kabulü dava ekonomisine ters düşen bir sonuç doğurur.
Bu nedenle mahkemenin 15.5.1983 tarihli ara kararı uyarınca HUMK.nun 186. maddesi hükmüne göre, davaya kabul edilen bu sigorta şirketi talebi açısından davanın esasına girilerek hasıl olacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, nihai hükümde ara kararından rücu edilerek bu şirketin TTK.nun 1301. maddesi gereğince ayrıca bir dava açması gerektiğinden bahisle reddine karar verilmesi doğru görülmemiş ve hükmün bu yönden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bendde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle hükmün bu davacılar hakkındaki red bölümünden ONANMASINA, ve 6500 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalı Capati Gemisi donatanı N. Gemicilik İşletmesine verilmesine, yine yukarıda 2 numaralı bendte yazılı sebeplerle hükmün B.Şti. yararına BOZULMASINA, ve 6500 lira duruşma vekillik ücretinin davalı N. Gemicilik İşletmesinden alınarak mümeyyiz davacı şirkete verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz eden B. Şti. ne iadesine, 500 lira temyiz ilam harcından, peşin harcın mahsubu ile davacıdan alınmasına, 19.6.1984 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.