 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 1984/5911
K: 1984/6176
T: 06.12.1984
DAVA: Davacı, Çorum Saimbey Köyü Baskından korunması inşaatı işyerinde 1.10.1959-6.10.1959 tarihleri arasında geçen çalışmaların kendisine aidiyetine ve sigortalılık başlangıç tarihinin 1.10.1959 olduğunun tesbiti ile bu yöne ilişkin davalı kurum sataşmasının önlenmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtilen şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı Avukatı tarafından temyizen incelenmesi istenilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:
KARAR: İşveren, işyeri kayıtlarını usulüne uygun olarak düzenlediği, davacıya ait ücret bordrosu tuttuğu, ödenen ücretlerden sigorta primlerini kestiği tartışmasızdır.
Öbür yandan, davacının, iş ve sosyal sigorta mevzuatının öngördüğü sigorta hak ve yükümlülüğünü yerine getirdiği, dosyadaki bilgi ve belgelerden açıkça anlaşılmaktadır.
Bu durumda, usul ve esasları tüzükte tesbit olunan belgelerin işveren tarafından düezenlenmediği söylenemez. Giderek, anılan belgelerin gerçeği yansıtmadığı, sahte olduğu iddia ve ispat edilmiş de değildir. Söz konusu belgelerin bilgisizlik veya muhasebe hatası sonucu Kurum kayıtlarında gözükmemiş olması olasıdır. Bundan başka, kurumun, denetlemeye yetkili elemanlarının yasa ve tüzük hükümleri gereğince işyeri ve kayıtları üzerinde belirli zamanlarda yapmış oldukları denetlemelerde, anayasal Sosyal Güvenlik ödevinin zorunlu sonucu olan işverenlerin yükümlülüklerini yasaya uygun olarak yapmaları konusunda uyaran ödevini yerine getirmediği de açık - seçiktir. Hal böyle olunca, 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79/5 inci maddesinde öngörülen beş yıllık usuli sürenin bu davada uygulama olanağının olmadığı ortadadır. Tersinin kabulü, Kuruma, kendi kusurundan yararlanma olanağı sağlamak olur ki, buna yasaca ve hukukça olanak yoktur.
Açıklanan ve karar yerinde gösterilen nedenlerle davalı Kurum temyiz itirazlarının reddi ile usule ve yasaya ygun olan hükmün ONANMASINA Üye Resul Aslanköylü'nün muhalefetine karşı Başkan Mustafa Çenberci, Üye Servet Çolakoğlu, Orhan Yalçınkaya ve Mehmet Tuner'in oylarıyla ve oyçokluğuyla 6.12.1984 gününde karar verildi.
KARŞI OY YAZISI: Bilindiği gibi sigortasız olarak geçen çalışmaların sigortalı hizmetlerden sayılmasına olanak tanıyan yasa hükümlerinden birisi de 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79/V inci maddesidir. Ne var ki, bu madde uyarınc Kuruma bildirilmeden çalışmaların değerlendirilebilmesi için hizmetin geçtiği yılın sonundan itibaren 5 yıllık hak düşürücü süre içinde mahkemeden ilam almak gerekmektedir. Bu davada, davacının 1959 yılında 6 gün çalıştığı ve işyerinden ayrıldığı, 5 yılılk sürenin fazlasıyla geçtiği açık- seçiktir. işverenin düzenlediği ücret tediye bordrosunda sigorta priminin kesildiği yazılı ise de Kuruma ödenmediği ve Tüzükte öngörülen belgelerin verilmediği dahi ortadadır. Bu durumda her koşul altında olursa olsun kuruma verilmeyen belgelerin verilmiş gibi kabulü anılan madde hükümlerine aykırı düşer. Zira yasanın söz konusu maddesi, haklı sebeple süreyi geçirenlere 5 yıllık süreyi uzatır biçimde ayrı bir hak tanımış değildir. Esasen hak düşürücü süreler kamu düzenine ilişkin olup mahkemelerce resen gözönünde tutulması gerekir ve giderek sürenin uzatılmasına hukuksal açıdan imkan görülemez Hal böyle olunca işe alınan şahıs, belgelerin kuruma verilip verilmediğini araştıracak; verilmemiş ise 5 yılık süre için ilam almaı gerekecek, aksi takdirde hak düşürücü süreyi geçirmiş olacağından artık bir daha bu yolda dava açamayacaktır. Olayda süre geçtiği için davanın reddi gerekmektedir.
Açıklanan bu nedenlerle hükmün bozulması oyundayım.