DAVA : Taraflar arasındaki "elatmanın önlenmesi" davasından dolayıyapılan yargılama sonunda, (Karabük 1. Asliye Hukuk Mahkemesi)'nce davanın kabulüne dair verilen 30.11.1982 gün ve 1981/213 - 578 sayılı kararın incelenmesi davalı tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 7.3.1983 gün ve 1983/937 - 1051 sayılı ilamiyle; (...Dava konusu daire koperatif yönetim kurulunun yetkisi dahilinde aldığı bir karar ve buna istinaden yaptığı bir tasarruf sonucu davalıya verilmiştir. Davacının öncelikle Yönetim Kurulunun aldığı bu karar aleyhine kooperatif genel kuruluna itirazda bulunup kararın kaldırılması ve eski halin iadesini istemesi talebinin genel kurulca red edilmesi halinde de şartlar mevcut olduğu takdirde, genel kurulun bu kararı aleyhine dava yoluna gitmesi gerekirdi; ortada geçerli bir tahsisk kararı var iken, doğrudan doğruya kooperatifi dahi hasım göstermeksizin, diğer ortak aleyhine açılan bu davanın içtima kabiliyeti yoktur. Bu nedenle, mahkemece açılan bu davanın reddine karar verilmek gerekirken, aksine düşünce ile kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden: Davalı vekili.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edidiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : 1 - 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 2. maddesi uyarınca yapı kooperatiflerinin anasözleşmelerinde ortaklara taşınmaz mal temlik edileceği hakkındaki taahhütler başka bir resmi şekil aranmaksızın geçerli olacağından, dava konusu dairenin davacıya tahsisine ilişkin işlem geçerlidir. Bu nedenle belirtilen esasa uygun düşmeyen direnme isabetsizdir. Direnme kararı bu nedenlerle bozulmalıdır.

2 - Ancak, dava konusu taşınmazın mülkiyeti halen "..... Mensupları Ev Yaptırma İşçi Yapı Kooperatifi" üzerinde olup, henüz kişisel ilişkinin kurulmadığı anlaşıldığından, adı geçen kooperatif aleyhine de ayrı bir dava açılması için davacıya süre verilmek ve dava açıldığı takdirde dosyalar birleştirilerek, davaya bakılmak gerekir.

SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının HUMK. nun 429. maddesi gereğince, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, 8.5.1985 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Davacı 19.05.1978 tarihinde çekilen kurada dava dışı kooperatif tarafından yapılan dairelerden 38/6 numaralı dairenin kendisine düştüğünü ve sonradan kooperatiften ihraç edilmesi nedeniyle bu dairenin davalıya verildiğini ileri sürerek davalının müdahalesinin menini isütemiştir. Davalı da, söz konusu dairenin yönetim kurulu tarafından tahsis edildiğini savunmuştur.

Açıklanan bu duruma göre taraflar arasındaki uyuşmazlık kooperatifçe tahsis edilen dairenin kime ait olduğu veya olması gerektiği noktasında toplanmakta olup, bu yönüyle uyuşmazlık 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa ilişkin bulunmaktadır. Hal böyle olunca taraflar arasındaki uyuşmazlığın genel hükümlere göre değil, 1163 sayılı Yasanın öngördüğü hükümlerin gözönüne alınarak çözümlenmesi gerekir.

Kural olarak, kooperatiflerin yönetim kurulu kararları aleyhine iptal davası açılamaz. Bu kuralın tek istisnası, ortakların kooperatiften ihracına ilişkin kararlarıdır. Yönetim kurulunun "aldatın artırılması, kura çekimi ve benzeri gibi" kararları aleyhine mahkemelerde iptal davası açma olanaksızdır. İlgililer, yani kooperatif ortakları yönetim kurulu kararları aleyhine genel kurula itiraz edebilirler ve genel kurulun itiraz hakkında verdiği kararları yine ilgililer yönünden kabul edilemez ise, mahkemede bu genel kurul kararı aleyhine iptal davası açılabilir. Yasada açık bir hüküm olmamakla beraber, yönetim kurulunun kararları aleyhine yapılan bu itirazlar normal sürede, örneğin ilk genel kurulda gündeme alınarak görüşülmelidir. Nitekim yönetim kurulunun ihraç kararları aleyhine yapılan itirazların da, ilk genel kurul toplantısında görüşüleceğine ilişkin hüküm bulunmaktadır. (1163 sayılı Kanun m.16). Bu hüküm kıyasen diğer yönetim kurulu kararları bakımından da uygulanabilir. Aksini düşünmek, yani itirazların uzun bir süre incelenmesini engellemek hem MK'nun 2. maddesine aykırı ve hem de, itirazın uzun bir süre incelenmemesi, bu itirazın üshtü örtülü (zımnen) biçimde red edildiğinin kabulü anlamındadır.

Davacı or9tağın, kendisine tahsis edilen dairenin kooperatif yönetim kurulunca diğer bir ortağa tahsis halinde, yani bir daire için iki tahsis kararı bulunması durumunda, diğer ortağa karşı dava hakkını kullanmadan önce kooperatifin organları aracılığıyla uyuşmazlığın çözümünü araması gerekir. Çünkü 1163sayılı Kooperatifler Kanunu, ortaklar arasındaki uyuşmazlıkların kooperatif içinde çözümünü getirecek hükümler getirmiştir. Bu hükümlerin gereği yerine getirilmeden dava açma hakkının tanınmaması gerekir. Aksine bir durumun kabulü halinde ortaklar, kooperatifin organlarını bir tarafa iterek mahkemelere başvuracaklardır. Eğer davacı, dava açmak yerine genel kurula başvurarak lehine bir karar almış olsaydı, bu dava açılmayacaktı, Fakat aleyhine karar verilen ortağın dava açmak hakkı saklıdır. Davacı açtığı bu davada, yasanın öngördüğü hususlar dışında, genel hükümlere ilişkin davalı aleyhine maddi olaylar (davalının ortak olmadığı halde keyfi olarak daireyi işgal ettiğini veya daireyi tahrik ettiğini) ileri sürmemiştir. Dosya içinde bulunan Yargıtay 1. Hukuk Dairesi'nin 7.4.1983 gün ve 3749/3789 sayılı kararı, bu uyuşmazlıkta esas alınamaz. Çünkü söz konusu kararda hükme bağlanan uyuşmazlık, kooperatif ortakları arasında olduğu gibi daire tapuya da tescil edilmediğinden, 1730 sayılı Yargıtay Kanununun 14. maddesi uyarınca Yargıtay 1. Hukuk Dairesi görevli değildir. Bu görevin niteliğini iş bölümü olarak savunanlar bulunmakla birlikte, görevsiz özel dairelerin vereceği kararlar içtihat farklılığına neden olacaktır. Bu olayda da böyle olmuştur. Görevli olmayan özel dairenin bir kararı, emsal karar olarak gözönünde tutulamaz.

Yukarıdan beri ayrıntılı olarak açıklandığı üzere uyuşmazlığın çözümü, Kooperatifler Kanununa ilişkindir. Yönetim Kurulu'nun yasaya aykırı kararı aleyhine genel kurula itiraz edilmeden, bu yönetim kurulu kararından yararlanan ortak aleyhine genel hükümlere ilişkin uyuşmazlık dışında dava açılamaz. Usul hukukumuzda çok sınırlı olarak kabul edilen "davaya ithal suretiyle husumet tevcihi" hususunun genişletilmesine yol açacak biçimde kura çekimini ve dolayısıyla tahsis kararı alan kooperatifin davaya ithali de olanaksızdır. Özel Dairenin bozma kararının aynen benimsenmesi gerekirken, 1163 sayılı Yasaya ilişkin maddi olaylar gözardı edilerek, genel hükümlere göre bir dava açılmadığı halde, böyle bir dava açılmış gibi mahkeme kararının değişik gerekçesiyle bozulması gerekçesine katılmıyorum.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972