Taraflar arasında "isim tashihi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Karacasu Asliye Hukuk Mahkemesi)'nce davanın reddine dair verilen 30.11.1982 gün ve 150 - 177 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin 22.3.1983 gün ve 1280 - 1558 sayılı ilamıyla; ( 1587 sayılı Nüfus Kanununun 46 maddesinin 1 fıkrasına göre, yaş, ad, soyad ve diğer kayıt düzeltme davaları Cumhuriyet Savcısı ve Nüfus Başmemuru veya nüfus Memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır

Cumhuriyet Savcısı hazır bulunmadan davaya bakılması ve hüküm tesisi doğru değildir.

Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. ) gerekçesiyle bozula rak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden Davacı vekili

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının sure sinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle, Nüfus Kanununun 46. maddesinin 3. fıkrası hükmünce, ad değiştirme davalarının da bu Yasa kapsamında mütalata edilmesi gerekeceğine göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

Sonuç : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının özel daire bozma kararında gösterilen sebeplerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince (BOZULMASINA), istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 16.12.1983 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

Davanın hukuki dayanağı, gerek davacı vekili tarafından duruşmanın ilk oturumunda açıklandığı ve gerekse mahkeme kararında benimsendiği üzere MK.nun 26. maddesine göre "isim değiştirilmesi" isteminden ibarettir. Yerel mahkeme bu hukuki dayanak çerçevesinde C. Savcısının yargılamada hazır bulunmasına gerek olmadığı düşüncesindedir. Aksi yöndeki çoğunluk görüşü ise Nüfus Kanununun 46/1. maddesinin MK.nun 26. maddesini de kapsar bir biçimde istisnasız bütün "isim değiştirilmesi" davaları için uygulanması gerektiği yolundadır. Çoğunluk görüşüne aşağıda açıklanan nedenlerle katılmamaktayız.

Şöyle ki;

1 - Nüfus Kanununun 46. maddesine göre açılan davalar kayda karşıdır. Mevcut kaydın yanlış, hatalı ya da gerçeklere aykırı olduğu iddiasına davalıdır. Husumet nüfus idaresine yöneltilmiştir. Özetle, devlete ait bir kaydın geçersizliği söz konusu bulunduğundan uyuşmazlık kamu düzeni ile ilgilidir. İşte bu yüzden kanun koyucu C. Savcısının yargılamaya katılması. na gerek duymuştur. Bir bakıma, açılan davada kayıtların ve devletin savunulması için C. Savcısının daha geniş olanaklara sahip olduğu düşünülmüştür.

2 - MK.nun 26. maddesine göre açılan davalar ise "muhik sebepler"e bağlı ve yalnızca isim değiştirilmesini sonuçlayan davalardır. Dolayısıyla kayda karşı değildir. Kaydın yanlış, hatalı ya da gerçeklere aykırı olduğu iddiasını kapsamamaktadır. Bu çeşit davalarda kaydın doğruluğu vurgulan. makta, ancak sonradan ortaya çıkan "muhik sebepler"le isim değiştirilmesi ihtiyacı ifade edilmektedir. Dolayısıyla nüfus idaresine husumet tevcih edilmemektedir. Bu nedenledirki kamu düzenini ilgilendirmemektedir. Davacının kişisel yaşam tarzı ile ilgili bir olayın varlığı sözkonusudur. Dava kayda karşı olmadığından C. Savcısının yargılamaya katılmasına da gerek bulunmamaktadır.

3 - Özetle her iki davanın; dava nedeni, husumet tevcihi, meydana getireceği hukuki sonuç ve nihayet ispat yolları kesinlikle farklıdır, hukuki yarar tamamen ayrıdır.

4 - Diğer taraftan, 1587 sayılı Nüfus Kanununun 46. maddesinin 3. fıkrasında "ad ve soyadının değiştirilmesi din değiştirme suretiyle de olsa mahkeme kararıyla yapılır" hükmünün bulunması ve sonraki fıkrada da ad ve soyadı değişikliğinin sonuçlarının gösterilmesi, MK.nun 26. maddesine dayanan haklı "muhik" sebeplerle isim değiştirilmesi isteklerinde de yargılamanın C. Savcısının huzuru ile görüleceği anlamında değildir.

Bütün bu nedenlerle; direnme kararı kanun ve usul hükümlerine uygun bulunduğundan işin esası incelenmek üzere dosyanın görevli daireye gönderilmesi oyundayız.

Orhan YALÇINKAYA

10. Hukuk Dairesi Üyesi

Namık K. YALÇINKAYA

4. Hukuk Dairesi Üyesi

Ahmet N. SEZER

2. Hukuk Dairesi Üyesi

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972