DAVA : Taraflar arasındaki "kira tesbiti" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Beyoğlu 2. Sulh Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 16.6.1982 gün ve 1981/1765-1982/589 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 20.9.1982 gün ve 3453-3654 sayılı ilamıyla (.. Dava dilekçesinde 1.1.1982 tarihinde başlayan yasal dönem kira bedelinin tesbiti istenilmiştir. Davacı taraf kiracıdır.

Kira sözleşmesi 15.2.1980 tarihinde başlayıp 31.12.1980 tarihinde sona ermek üzere 10,5 ay süreli olarak akdedilmiş, davada zeyilname diye adlandırılan sözleşme ekinin 8 A, 8 B, 8 C maddelerinde, feshi ihbarda bulunulmaması sonucu sözleşmenin bir yıl uzaması halinde 1.1.1981 - 31.12.1981 dönemi için ödenmesi gerekli ve 1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz ve 1 Ekim tarihlerindeki resmi kurlara göre 500 Amerikan Dolarının karşılığı Türk parası ile ödenecek olan aylık kira parasının her yeni kira döneminde bir dönem önceki dönemdeki Amerikan Dolarının % 15'i fazla olacağı ve bunun da resmi kurlara göre Türk parası ile ödeneceği, bu ölçülere göre 1.1.1982 - 31.12.1982 dönemi için ödenmesi gereken aylık kira bedelinin 575 Amerikan Dolarının karşılığı Türk parası olduğu yolundaki hüküm geçersiz olduğundan 1.1.1982 tarihinde başlayan kira döneminin kira bedelinin tesbiti istenilmiştir.

Mahkemece sözleşmenin eki olan bu zeyilname tarafların serbest iradeleri ile yapılmış olduğundan sözleşme feshedilmedikçe geçerliliğini koruyacağı ve kiracının tek taraflı olarak bunun hükümlerinin değiştirilmesini isteyemeyeceği gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

Kira sözleşmesinde kabul edilen kira bedeli ile ilgili hüküm 6570 sayılı Yasanın 9 ve 11. maddelerine göre sözleşmede kabul edilen kira süresi ile ilk süreyi izleyen bir yıllık yasal sürece tarafları bağlar. Ondan sonraki yasal birer yıllık sürelere ilişkin kira bedeli ile ilgili uyuşmazlık kamu düzeni ile ilgili olduğunda özellikle kira sözleşmesinde dava konusu döneme ilişkin kira parasının saptanması ile ilgili özel bir yöntem kabul edilmesi hallerinde ve koşullarıda gerçekleşirse kiracı da kira bedelinin yeniden tesbitini isteyebilir..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden: Davacı vekili.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlatıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : 6570 sayılı Kanunun 2 ve 3. maddelerinin Anayasa Mahkemesince iptal edilmeleri üzerine, yasa gereği yenilenmiş sayılan kira sözleşmelerine ilişkin kira parasının, bilirkişice tesbit edilecek olağan rayiç ve bu tesbit edilmezse ekonomik esaslar, hak ve nasafet uyarınca bilirkişi tarafından bildirilecek kira parası esas alınarak hakim tarafından tesbit edileceği 18.11.1964 gün ve 1964/2-4 sayılı içtihat birleştirilme kararı gereğidir. Bu karar karşısında, kural olarak kira sözleşmesi ile karşılaştırılan kira parasının, tarafların karşılıklı serbest iradeleri ile saptanmış olması nedeniyle kira dönemi süresince geçerli olacağı kabul edilmiş ancak, bu kira döneminden sonra yasa gereği yenilenen kira sözleşmelerine konu dönemlerde kiranın mahkemece saptanması gerektiğine göre, bu işlem kamu düzeni ile ilgilidir. O sebeple taraflar, yeniden başlayacak kira dönemleri için sözleşmede belirli bir kira parası öngörmüş olsalar bile, uyuşmazlık halinde buna değer verilmeyerek kira parası mahkemece belirlenecektir.

SONUÇ : Bu temel kuraldan hareket olunarak, mahkeme ve Özel Dairenin benimsedikleri ortak noktanın yeniden tartışılmasına usuli yönden gerek görülmemekle, kira dönemini izleyen ve bozma ile benimsenen yenilenen ilk yıldan sonraki dönemler için bozma icaplarına uyulmak icabederken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Direnme kararı bu sebeplerle bozulmalıdır.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972