DAVA : Davacılar Türk Metal Sendikası Seydişehir Şubesinin delege seçimlerinin yasaya aykırı olduğu nedeni ile iptaline karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme yapılan delege seçiminin iptaline karar vermiştir.

Hüküm süresi içinde davalılar avukatı tarafından temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Uyuşmazlığın çözümü 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ve değişikliklerinin kapsamı ve amacının incelenmesini zorunlu kılmaktadır.

7 Mayıs 1983 günlü ve 18040 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 2821 sayılı Sendikalar Kanunu birinci bölümde kuruluş esasları düzenlendikten sonra ikinci bölümde organlara yer vermiş ve 9. madde ile sendikaların,şubelerinin ve konfederasyonlarını zorunlu organlarının genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kurulundan ibaret bulunduğunu hükme bağlamıştır.

Yasanın 10. maddesi Genel Kurulların oluşması hakkında şu düzenlemeyi getirmiştir." İşçi sendika şubesi genel kurulu üyelerden oluşur.

İşçi sendikası şubesinin faaliyet sahasındaki işyerlerinde çalışan sendikalı işçi sayısı beşyüzü aştığı takdirde şube genel kurulu delege esasına göre yapılır. Genel Kurula katılacak delegeler, üyeler tarafından 14. maddede belirtilen esaslara ve sendika tüzüğündeki hükümlere göre seçilir. Şube genel kuruluna katılacak delege sayısı yüzden az ve ikiyüzden çok olmamak üzere sendika tüzüğünde belirlenir.

İşçi sendikası genel kurulu, üyelerden, üye sayısı bini aştığı takdirde delegelerden oluşur. Şubesi bulunan sendikalarda delegeler şube genel kurullarınca şubeleri bulunmayan sendikalarda delegeler ikinci fıkradaki usul uyarınca seçilir. Sendika Genel Kurulun delege sayısı ikiyüzden az beşyüzden çok olmamak üzere tüzüğüde belirlenir"... bu madde'de seçim esasları bakımından aynı yasanın ondördüncü maddesine göndermede bulunulmuştur.

Yasanın 14. maddesi seçimlerde uyulacak esasları belirlemiştir. Bu hükümlere göre "Genel Kurulların toplanması ve yürütülmesini gözetmek üzere valinin görevlendireceği hükümet komiserinin genel kurulun başlıyacağı gün ve saatte genel kurulun yapılacağı mahalde bulundurulması zorunludur.

Genel Kurullarda zorunlu organlara delege veya üye seçimleri yargı gözetimi altında serbest, eşit, gizli oy, açık sayım ve döküm esasına göre aşağıdaki şekilde yapılır. Seçim yapılacak genel kurul toplantılarından en az onbeşgün önce genel kurula katılacak üye veya delegeleri belirleyen listeler ile toplantının gündemi, yeri, günü, saati ve çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususları belirten bir yazı ile birlikte iki nüsha olarak o yer seçim kurulu başkanı olan hakime tevdi edilir. O yerde birden fazla seçim kurulu varsa, görevli seçim kurulunu il seçim kurulu tesbit eder...

Hakim gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleride getirtip incelemek suretiyle varsa noksanları tamamlattıktan sonra seçime katılacak üye ve delegeleri belirleyen liste ile yukarıdaki fıkrada belirtilen diğer hususları onaylar.Onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar genel kurulun toplantı tarihinden yedi gün önce sendika şubesi, sendika veya konfederasyon binasında asılmak suretiyle ilan edilir. İlan süresi üç gündür. İlan süresi içinde listeye yapılacak itirazlar hakim tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde kesin olarak karara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar hakim tarafından onaylanarak ilgili sendika şubesi, sendika veya konfederasyonlara gönderilir.

Hakim, bir başkan ve iki üyeden oluşan seçim sandık kurulunu oluşturur..." bundan sonra seçimin yapılması biçimi belirlenerek on ikinci fıkra ile şu hükümler getirilmiştir." Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutanakların değerlendirilmesinden itibaren ikigün içinde seçimin sonuçlarına yapılacak itirazlar hakim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hakim yukardaki hükümlere göre kesin sonuçları ilan eder ve ilgili sendika şubesi veya konfederasyona bildirir."

Sendikalar Kanunu'nun 7 Mayıs 1983 günlü Resmi Gazetede yayınlanan ve genel esasları yukarıya aynen alınan 10 ve 14. maddesinin, ilk metinlerinin incelenmesinden anlaşılacağı üzere yasa koyucu hiçbir kuşkuya yer vermeyecek bir biçimde genel kurullarla zorunlu organlara delege veya üye seçimlerinde yargı gözetimi esasını getirmiş ve ayrıca tam olarak hakimin denetimine yer vermiştir.

Şu husus özellikle belirtilmelidir ki: 14. madde ile öngörülen yargı denetimini gerçekleştirecek hakim maddenin 3. fıkrası ile öngörülen seçim kurulu başkanı olan hakimdir; diğer fıkralarda sözü geçen hakimde aynı hakimdir. Bu husus yasanın 52. maddesindeki hükümlerle'de tam bir açıklığa kavuşmuştur.

2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun yukarda açıklanan 10 ve 14. maddeleri daha sonra 29 Ağustos 1983 günlü ve 18150 sayılı resmi gazetede yayınlanan 2882 sayılı yasa ile değiştirilmiştir. 10. maddenin 2. fıkrası bu değişiklikle şu duruma gelmiştir.:"İşçi sendikası şubesinin faaliyet sahasındaki işyerlerinde çalışan sendikalı işçi sayısı beşyüzü aştığı takdirde şube genel kurulu delege esasına göre yapılır. Genel Kurula katılacak delegeler üyeler tarafından serbest, eşit, gizli oy, açık sayım ve döküm esasına ve sendika tüzüğündeki hükümlere göre, seçilir. Şube Genel Kuruluna katılacak delege sayısı yüzden az, ikiyüz elliden çok olmamak üzere sendika tüzüğünde belirlenir. "Görülüyorki; değişik metin ile metindeki" 14. maddede belirtilen esaslara" şeklindeki göndermeyi kaldırmıştır.

2882 sayılı yasa ile 14. maddenin 3. fıkrası şu şekilde değiştirilmiştir: "Seçim yapılacak genel kurul toplantılarından enaz onbeş gün önce genel kurula katılacak üye veya delegeleri belirleyen listeler ile toplantının gündemi, yeri, günü, saati ve çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususları belirten bir yazı ile birlikte iki nüsha olarak o yer seçim kurulu başkanı olan hakime ve mahalli mülki amire tevdi edilir. O yerde birden fazla seçim kurulu varsa görevli seçim kurulunu il seçim kurulu tesbit eder. Toplantı tarihleri gündemde yer alan diğer konular gözönünde bulundurularak görüşmelerin bir cumartesi günü akşamına kadar sonuçlanmasını ve seçimlerin ertesi gün olan pazar gününün dokuz onyedi saatleri arasında yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlenmesi zorunludur..."

Genel kurulların oluşmasına ilişkin 10. maddeden 14. maddeye yapılan göndermenin kaldırılmasının amacı uygulamada doğabilecek güçlükleri ve hatta olanaksızlıkları önlemek için, delege seçimlerinin sadece sendika tüzüğünde belirlenen hükümlere göre, yapılmasını sağlamaktır. Yargısal denetim seçimlerin sendika tüzüğünde belirlenen hükümlere uygun olarak yapılıp yapılmadığı yönünde olacaktır. Bu hükümle ayrıca, seçimlerde yargı denetiminin kaldırılması hedefi güdülmemiştir. Zira 14. maddenin değiştirilmeyen hükümleri ve özellikle 52. madde ..." seçimin sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya kanuna aykırı uygulama nedeniyle seçimlerin iptaline" denilerek seçim kurulu başkanı olan hakime görev verilmek suretiyle tartışmaya yer vermeyecek açıklıkla yargısal denetimi korumuştur. Aksi yöndeki bir yorum temelden bozuk bir sisteme (ki Yargı denetimine tabi tutulan diğer bütün delege ve organ seçimleri buna dayanacaktır). Geçerlilik tanımak sonucunu doğuracaktır ki bu düşünceyi 2881 sayılı Sendikalar Kanununun getirdiği sistemin bütünlüğü içinde savunmak mümkün değildir. Ne varki olayda uygulanması gereken 14. madde yargısal denetim konusunda İş Mahkemelerini görevli kılmamış, seçim kurulu başkanı olan hakime özel olarak görev vermiştir.

Hal böyle olunca istemin görev yönünden reddi gerekirken işin esasına gidilerek ret kararı verilmesi isabetsizdir. Karar bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.12.1983 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972