DAVA : Davacı davalıya sehven ödenen kıdem tazminatının istirdadına karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme isteği reddetmiştir.

Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davalı, davacı D.B. Deniz Nakliyat TAŞ. Genel Müdürlüğünde işçi statüsünde çalışmakta iken Bakanlar Kurulu Kararı ile Genel Müdür Yardımcılığına atanmış, böylece statüsü değiştirilmiş ve kendisine kıdem tazminatı ödenmiştir.

Davacı Genel Müdürlük, Maliye Bakanlığının bir yazısı üzerine, davalıya kıdem tazminatının sehven ödendiğinin anlaşıldığını bildirerek istirdadını dava etmiştir.

Gerçekten, kıdem tazminatı hakkının hangi hallerde elde edilebileceği 1475 sayılı İş Kanununun değişik 14. maddesinde gösterilmiştir. Buna göre diğer koşullar yanında hizmet aktinin anılan maddede gösterilen sebeplerden birisi ile feshedilmiş veya sona ermiş olması gerekmektedir. Fesih, taraflar arasındaki fiili ve hukuki ilişkiyi sona erdiren hukuki bir işlem olup, bu yolda ki iradenin karşı tarafa açıklanmasıyla gerçekleşmiş olur. Statü değişikliğinde böyle bir irade açıklaması yoktur. Bu nedenle işverenin feshinden sözedilemez. Burada ancak iş şartlarının esaslı bir şekilde değişikliği söz konusu olabilir. Bu hal ise İş Kanununun işçiye fesih hakkı tanıyan 16. maddesinin 11.bendinin (e) fıkrasındaki durumu oluşturur.

Olayda, davalının akti feshetmeyerek yeni görevinde çalışmasını sürdürdüğü anlaşılmaktadır. O halde, davalı için kıdem tazminatı isteme hakkı doğmamıştır. Esasen, işçilikte geçen hizmet süresi ilerde tabi olduğu mevzuat açısından şartları gerçekleştiğinde kıdem tazminatı yada emekli ikramiyesinde değerlendirilecektir.

Bu nedenle davacı, davalıya ödediği kıdem tazminatını geri isteyebilir.

O halde, geri almanın diğer unsurları'da incelenerek sonucuna göre bir karar vermek gerekirken, feshin gerçekleştiğinden bahisle isteğin reddi doğru olmayıp, bozmayı icabettirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebepten davacı yararına BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.12.1983 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Davalının, davacı D.B, Deniz Nakliyat TAŞ. Genel Müdürlüğünde işçi statüsünde çalışmakta iken Bakanlar Kurulu Kararı ile Genel Müdür Yardımcılığına atanmak suretiyle statüsünün değiştirildiği ve işçi statüsünde iken memur statüsüne geçirildiği anlaşılmaktadır.

Statü değişikliği sırasında davalıya ödenen kıdem tazminatının sehven ödendiğinden bahisle davacı kuruluş ödenen paranın istirdad yoluyla tahsilini istemiştir.

Kıdem tazminatının hangi hallerde ödeneceği 1475 sayılı Yasanın değişik 14. maddesinde açıklanmıştır. İş Yasası bu hakkın doğumu için iş aktinin feshinden veya son bulmasından bahsetmiştir. Davalının Bakanlar Kurulu kararı ile statüsünün değiştirilmiş olması İş Yasasında anılan sona erdirme veya fesih hallerinden değilse de, kıdem tazminatile ilgili hükümlerin birlikte incelenmesinde işçinin ahlak ve iyiniyet kuralları ve akte aykırı hareketlerinden başka bir nedenle akdi ilişkisinin kesilmiş olmasının yeterli olduğu sonucuna varmak mümkündür.

İşçilikte geçen sürenin diğer mevzuat ile yapılacak intibakta gözönüne alınması bu yasalarda aksine bir hüküm bulunmadığına göre, işçilik süresi ile ilgili olup, İş Kanunundan doğan kıdem tazminat hakkını ortadan kaldırmaz. İşçinin memur olarak işine devam etmesi dahi kural olarak bu sonucu etkilemez. Davalı işçilikten memur statüsüne geçirildiğine göre, Sosyal Sigortalar Kurumu Yasasına bağlı işçilikte geçen hizmet süreleri artık Emekli Sandığında geçen hizmet süreleri ile birleştirilmek suretiyle ve Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre, hak kazanmak koşulu ile birleştirilen hizmetleri üzerinden emeklilik veya malüllük aylığı bağlanacaktır. Bu durumda ise, ikramiye hakkı dahi son tabi olacağı yasaya göre emeklilik veya malüllük maaşına hak kazanma koşullarının gerçekleşmesine bağlanması nedeniyle davacının diğer hak kazanma koşullarının gerçekleşmesine bağlanması nedeniyle davacının diğer hak doğuran sebeplerden yararlanma olanağını ortadan kaldırmış olacaktır. Hal böyle olunca kıdem tazminatı hakkının İş Yasasının amacına aykırı olarak sınırlandırılması sonucunu doğuracağı cihetle yasal açıdan haklı görüleceği düşünülemez. Diğer yandan doğmuş bir hakkın ilerde emekli olma olasılığına talik edilmesi ve diğer çeşitli belirsiz durumlara bırakılması Hukukun hak alma ilkesi ilede bağdaşmaz. Memur statüsünde iken ölüm vesair bir nedenle emekli veya malüllük maaşına hak kazanmadan sona ermesi halinde kıdem tazminatının ikramiyeye dönüşmeside mümkün olamıyacağı cihetle memur statüsüne geçmeden önce gerçekleşmiş olan kıdem tazminatı hakkınıda tamamen kaybetmiş olacaktır. Bu ise hakkaniyet ilkesine tamamen aykırı sonuçlar doğuracak ve kazanılmış bir hakkı ortadan kaldıracaktır.

Kaldıki, davalı statü değişikliğini istemiş değildir. Davacı kuruluş ödeme tarihinde yürürlükte bulunan mevzuata göre kıdem tazminatını ödemiştir. Bu nedenlerle yerel mahkeme kararının onanması düşüncesile çoğunluk kararına katılınmamıştır.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972