 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1983/10293
K: 1984/2079
T: 28.02.1984
DAVA : Taraflar arasındaki temettü ikramiyesinin ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Davacı, davalı Türkiye Petrolleri A.O. esas mukavelesinin 65. maddesine ve Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine dayanarak, 1982 yılı şirket safi kararının % 5'inin çıplak ücretinin 5 mislini aşan kısmından temettü ikramiyesi olarak dağıtılacağı öngörülmüş, 1.1.1978 -31.12.1979 tarihli Toplu İş Sözleşmesinde de, ortaklık kuruluş kanunu, esas mukavelesi ve temettü dağıtım esaslarına göre işçilere temettü ikramiyesi ödeneceği hükmü yer almış ve uygulama buna göre yapıla gelmiştir. Ancak 1982 yılı için bu ikramiye ödenmemiştir.
Davalı 1982 yılında temettü ikramiyesi ödenmemesinin geçerli sebeplere dayandığını ileri sürüp:
47 sayılı KHK. ile 6327 sayılı Kuruluş Kanununun karın dağıtımını düzenleyen 10. maddesinin "yıllık safi karın dağıtımına ilişkin esaslar anasözleşmede gösterilir" şeklinde değiştirildiğini,
Bilaahare anasözleşmenin 65. maddesinin "..bakiyesi yeni petrol ameliyelerine tahsis veya ortaklara ve yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile memur, hizmetli ve işçilere % 5'i geçmemek üzere miktar ve zamanı genel kurulca belirlenmek suretiyle temettü olarak dağıtılabilir" şeklinde tadil edildiğini, sonradan 29.3.1983 günü toplanan şirket olağan genel kurulunca temettü dağıtılması yerine, bakiye karın petrol ameliyelerine fon olarak tahsis edilmesinin kararlaştırıldığını, 1.1.1980-31.12.1982 tarihleri arasını kapsayan Toplu İş Sözleşmesinde ise, bu konuda herhangi bir hüküm bulunmadığını, ancak, bilhare Yüksek Hakem Kurulu'nun 1.4.1982 tarihli ek kararı ile Toplu İş Sözleşmesine (Şirket Statüsü gereğince işçilere temettü ödenmesi, temettü miktarının yılda 5 aylık çıplak ücret tutarını aşmasına bağlıdır. ve temettü olarak ancak 5 aylık çıplak ücret tutarını aşan miktar verilebilir) hükmünü ilave ettiğini, böylece yapılan değişiklikler ile gerek Toplu İş Sözleşmesi, gerek kuruluş kanunu ve anasözleşmesinin işçilere temettü dağıtımı konusunda şirketin yetkili organlarına muhtariyet verdiğini ve bir mecburiyet yüklemediğini, bütün bu değişikliklerin mevzuata uygun bulunduğu, şirket genel kurulunun kararında anasözleşme ve Toplu İş Sözleşmesinin kar dağıtımı hakkındaki hükümlerine uygun olduğunu bildirerek davanın reddini istemiştir.
Gerçekten 6327 sayılı Kuruluş Kanununun 10. maddesinin davalının ileri sürdüğü biçimde değiştirildiği, Toplu İş Sözleşmesi hükmünde Yüksek Hakem Kurulu tarafından ek kararla yine savunmada belirtildiği gibi düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Yine 1982 yılı için, şirket safi karından temettü ikramiyesi dağıtılamayacağına ilişkin şirket genel kurulunun 29.3.1983 günlü karar fotokopisinin de dosyada bulunduğu görülmektedir.
Ancak bu kararın kesinleşip kesinleşmediği belli olmaktadır. 65. maddesinin değiştirildiği bildirilen anasözleşme, metnine ve buna ait prosedür evrakına da dosyada rastlanmamaktadır.
Şayet anasözleşme iddia edildiği gibi değiştirilmiş ve sözü edilen genel kurul kararı kesinleşmiş ise, o takdirde, yapılan değişiklikler ve genel kurul kararı geçerli ve bağlayıcı olacağından davacı 1982 yılı için temettü ikramiyesi isteyemeyecektir. Davacı pay sahibi olmadığından ve böyle bir düzenleyici durum karşısında kazanılmış haktan da söz edilemeyeceğinden davanın redi gerekecektir.
O halde yapılacak iş, anasözleşmenin değişik metni ve gerekirse buna ait prosedür evrakı da celbedilip, temettü ikramiyesi dağıtılmasına ilişkin genel kurul kararının kesinleşip kesinleşmediği de araştırılıp tesbit edilerek hasıl olacak sonuç uyarınca bir karar vermekten ibarettir.
Noksan tahkikat ve değerlendirme ile ve kazanılmış haktan söz edilerek isteğin hüküm altına alınmış olması isabetsiz olup, bozmayı icabettirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebepten davalı yararına BOZULMASINA, davalı yararına takdir edilen 3250 lira duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine ve temyiz peşin harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 28.2.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.