DAVA : Davacı, kıdem tazminatı farkının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, yerinde görülmeyen davayı reddetmiştir.

Hüküm, süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : Davacı 15.1.1953 tarihinden 1.11.1974 tarihine kadar davalı T. Şeker Fabrikaları AŞ.'ne bağlı Alpullu, Konya, Burdur, Erzurum ve Kastamonu Şeker Fabrikaları'nde çalıştıktan sonra, yine T. Şeker Fabrikaları AŞ. Genel Müdürlüğü'nce 1.11.1974 tarihinde Kütahya Şeker Fabrikası'na naklen tayin edildiğini, burada da 9 yıl çalıştıktan sonra 31.8.1983 tarihinde emekli olduğunu, Kastomunu'dan Kütahya'ya nakledilirken kendisine 22 yıl 3 aylık çalışmasına karşılık kıdem tazminatı olarak bir ödeme yapıldığını, Kütahya Şeker Fabrikası'ndaki çalışmasından dolayı da sadece 9 yıl için kıdem tazminatı ödendiğini, oysa Kütahya Şeker Fabrikası'nın mali ve idari yönden T. Şeker Fabrikaları AŞ. Genel müdürlüğü'ne bağlı olduğunu bu nedenle aynı işverenin değişik işyeri durumunda bulunduğunu, işletmenin kendi bünyesi içindeki bir üniteden diğerine naklin iş aktinin feshi sayılamayacağını, bu nedenle Kütahya ve diğer fabrikalarda geçen hizmetlerinin tümü nazara alınarak emekli olduğu tarihteki son ücreti üzerinden kıdem tazminatı hesaplanması gerektiğini, hizmetleri bölünerek kıdem tazminatı ödenemeyeceğini ifade ile hizmetlerinin toplamı nazara alınarak kıdem tazminatı hesap edilip, ödenenlerin tenzilinden sonra bakiye miktara karar verilmesini istemiştir.

Dosyadaki bilgi ve belgeler ile şahsi sicil dosyasındaki yazılarından gerçekten davacının T. Şeker Fabrikaları AŞ. Genel Müdürlüğü'nce işe alınıp, 15.1.1953 tarihinden 1.11.1974 tarihine kadar Genel Müdürlüğe bağlı muhtelif yerlerdeki Şeker Fabrikaları'nda çalıştırıldıktan sonra yine T. Şeker Fabrikaları AŞ. Genel Müdürlüğü'nce Kütahya Şeker Fabrikasında çalışmasının uygun görüldüğünden bahisle kastamano'dan Kütühya'ya naklen tayininin yapıldığı, Kastamonu ve Kütahya Şeker Fabrikaları'na gönderilen 26.7.1974 ve müteakip tarihli yazılarla eski görevinden ayrılış tarihi ile, yeni görevine başlayış tarihinin merkeze bildirilmesinin istendiği, Kütahya Şeker Fabrikası AŞ.'nin "Daimi işçi kadrosuna tayin emri" başlıkı yazısında davacının Genel Müdürlüğün talimatları ile Kastamonu Fabrikası'ndan naklen atandığının belirtildiği, Kütahya Şeker Fabrikası'nda çalışmakta iken yine aynı Genel Müdürlüğün 2.8.1983 tarihli emri ile Ilgın şeker Fabrikası'na nakledildiği ancak davacının buraya gitmeyerek emekliliğini istediği görülüp, anlaşılmaktadır.

Kütahya Şeker Fabrikaları AŞ. esas mukavelenamesinde, T. Şeker Fabrikaları AŞ.'nin kuruculardan olduğu yazılıdır.

T. Şeker Fabrikaları AŞ.'nin 1981 yılı faaliyetleri, muamelatı, bilanço, kar ve zarar hesaplarına ait Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu raporunun karşılığında;

"Bilindiği gibi..Kütahya Şeker Fabrikası AŞ. kuruldukları günden beri T. Şeker Fabrikaları AŞ.'nin almış olduğu tavziye kararları doğrultusunda ve şirketimiz elemanlarınca sevk ve idare edilmektedir. Hukuki statüleri bakımından her ne kadar müstekil Şeker Şirketi kavramı içinde mütalaa edilse bile, hissedarlarının sahip oldukları hisseler itibarıyla şirketimiz, pancar kooperatifleri ve şirketimizin iştirakleri bakımından gerek sevk ve idarede ve gerekse denetimde T. Şeker Fabrikaları AŞ.'nin etkin rol oynadığı muhakkaktır. Bu sebeple bu 5 özel Şeker Şirketinin özel kesim şirketi gibi mütalaa edilmesi mümkün bulunmamaktadır." ".. gerek pancar bedelleri yönünden, gerekse diğer üretim girdilerinin temini yönünden Türk Şeker'den ayrı mütalaa atmek mümkün olmamaktadır" denilmektedir.

YHK. tarafından yapılan Toplu İş Sözleşmesinin 71. maddesinde, 1.2.1980 tarihinden itibaren işçilerin kıdem tazminatına esas olacak hizmet sürelerinin hesabında T. Şeker Fabrikaları AŞ.'ne bağlı veya bu şirket tarafından tedvir ve finanse edilen Şeker Fabrikalarında geçmiş hizmetlerin aynı işverenin muhtelif işyerlerinde geçmiş hizmetler sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Bütün bu bilgi ve anlatımlardan ve 6747 sayılı Şeker Kanunu hükümleri karşısında, davacının davalı T. Şeker Fabrikaları AŞ.'nin bir işçisi olduğunun, ayrı bir tüzel kişiliği ve iştiraki nedeniyle Kütahya Şeker Fabrikası AŞ.'nin T. Şeker Fabrikaları AŞ. bünyesi içinde yer alan bir kuruluş niteliği taşıdığının kabulü gerekmektedir.

İlgili mevzuat ve uygulama, olayı bu şekilde anlamaya ve yorumlamaya müsaittir.

Böyle olunca davalı Şirket davacının gerek Kütahya'daki, gerekse diğer Fabrikalardaki çalışmalarından dolayı bir bütün olarak ve son ücret üzerinden hesaplanacak kıdem tazminatından sorumlu olacaktır.

Bir an için Kütahya şeker Fabrikası'nın davalı şirketin işyerinden olmadığı düşünülse dahi, davalının taahhüt eden sıfatıyla yine sorumlu olması gerekir. Zira böyle bir durumda hizmet aktinin bütünlüğü içinde işçisini başka bir işverenin işyerinde çalıştıran işverenin sorumluluğu sözkonusu olur.

Aksinin kabulü, esasın şekle feda edilmesi olur ki, bu doğru görülemez. Yine böyle bir kabul işvereni, işçilerini kendisinin sorumlu görmediği bir işyerine aktarmak suretiyle son ücret üzerinden tüm hizmet süresi içinde kıdem tazminatı ödemekten kurtarmak imkanı sağlar ki, bu da objektif iyiniyet kurallarıyla bağdaşmaz.

Esasen ilke olarak davalı şirketin sorumlu olacağı mahkemenin de kabulünde olduğu gözlenmektedir. Zira mahkeme davayı hizmetten değil, para değerindeki alım gücünün değişmesinden ve aynı dönem için birden fazla kıdem tazminatı ödenmesinin caiz bulunmamasından dolayı reddetmiştir.

Ancak 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinin kıdem tazminatı ödenmiş hizmet süresinin tekrar nazara alınmayacağı yolundaki hükmü, kıdem tazminatı olarak işyerinden ayrılma halinde uygulanma olanağına sahiptir. Oysa olayda, sona eren bir hizmet değil, aynı işverenin bir işyerinden diğer bir işyerine nakil sözkonusudur. Yani hizmet akti devam etmektedir. Hizmet akdi devam ederken yapılan bir ödeme, kıdem tazminatı olarak kabul edilemez. Bu ödeme ancak işçinin ilerde son ücreti ve tüm hizmet süresine göre hesap edilecek kıdem tazminatından mahsup edilebilecek bir meblağı teşkil edebilir. Bu nedenle mahkemenin bu yoldaki görüşünde isabet yoktur. Mahkemenin para değerinin değişmesine ilişkin görüşü de faraziyeye dayanmaktadır. Kaldı ki, davalının bu yönde bir istek ve savunması mevcut değildir.

O halde, davacının Kütahya Şeker Fabrikası'ndaki hizmet süresi de nazara alınmak suretiyle, emeklilik nedeniyle hizmet aktinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden ve tüm hizmet süresine göre kıdem tazminatı hesaplanıp, ödenenlerin tenzilinden sonra, istek te dikkate alınarak bakiyesine karar vermek gerekirken yazılı şekilde davanın reddi isabetsiz olup, bozmayı icabettirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarda gösterilen sebeplerden davacı yararına BOZULMASINA, ve temyiz peşin harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 3.2.1984 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, toplanan delillere, dayandığı gerektirici nedenlere ve özellikle mahkeme kararının İş Kanununun açık buyurucu hükümlerinin dikkate alınarak kurulmuş olması karşısında, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu raporundaki görüşlerle, Toplu İş Sözleşmesi hükümleri ve hakkaniyet uyarınca sonuca gidilemiyeceğine göre, kararın onanması düşüncesindeyim.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972