 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E:1983/8731
K:1983/9586
T:08.11.1983
* KAMULAŞTIRMA
* BEDEL SAPTANMASI
ÖZET : Arsa niteliğindeki taşınmaz mallarda, kamulaştırma gününden önceki özel amaçla olmayan serbest alım, satım, sürüm [rayiç] değerlerini gösterir satışlar örnek [emsali alınarak, konum; özellik ve nitelik farkları ile üstün ve eksik yanları ayrı ayrı karşılaştırılarak ve satış günü ile değer biçilen gün arasında geçen zaman içindeki fiyat değişikliği oranları objektif veriler gözönünde tutularak ve olabilirse bunlardan bir veya birkaçı somut örnek [emsali alınarak bir değer biçilmek suretiyle kamulaştırma karşılığının saptanması gerekir. Örnek [emsal] taşınmaz mallardan üzerinde bina bulunanların satış tutarlarından binaların yıpranma payları düşülmek suretiyle biçilecek ve açıkça gösterilecek değerler indirildikten sonra geriye kalan arsa karşılığı olduğu kabul edilip buna göre karşılaştırma yapılarak zemine değer biçilmelidir.
(2942 s. Kamulaştırma K m. İL/g)
Taraflar arasındaki kamulaştırma bedelinin artırılmasına dair verilen hükmün duruşmalı olarak Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekili tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okunup iş anlaşıldıktan sonra, gereği görüşülüp düşünüldü
1 - Dava konusu taşınmaz mal arsa niteliğinde olduğuna göre 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 11. maddesinin (g) bendi gereğince kamulaştırma gününden önceki özel amaçla olmayan serbest alım satım sürüm değerlerini gösterir satışlar emsal alınarak kamulaştırma karşılığı saptanır. Konum, özellik ve nitelik farkları ile üstün ve eksik yanları ayrı ayrı karşılaştırılarak ve satış günü ile değer biçilen gün arasında geçen zaman içindeki fiyat değişikliği oranları objektif veriler gözönünde tutularak ve olabilirse bunlardan bir veya birkaçı somut emsal alınarak bir değer biçilmek ve kamulaştırma karşılığı saptanmak gerekir. 2. bilirkişi raporunda 1970 - 1974 yılları arasında satılan bazı emsalin 8- .10 yıl önce satış görmüş oldukları ileri sürülerek kabul edilmemiş olmalarına karşın, Devlet Malzeme Ofisi ye Vakıflar Genel Müdürlüğü alınmış olduğundan Kamulaştırma karşılığı değerler olabilecek taşınmazlardan 722 ada 2 ve 3 parsel sayılı olanların her iki raporda 5235/14 parsel sayılı olanın bunlara ek olarak birinci raporda somut emsal sayılarak değerlendirme yapılması,
2 - Emsal taşınmaz mallardan üzerinde bina bulunanların satış tutarlarından binalarına, yıpranma payları düşülerek biçilecek ve açıkça gösterilecek değerler indirildikten sonra geriye kalanın arsa karşılığı olduğu kabul edilerek buna göre karşılaştırma yapılıp zemine bir değer biçilmesi gerekirken binaları yıkıldığı, için görülememiş olanlar dışında kalan binalı emsal üzerinde bu şekilde bir inceleme yapılmadan birinci bilirkişi raporunda bina değerlerinin hesaplanıp satış bedellerinden düşüldüğünden söz edilerek, ikinci raporda ise böyle bir deyime de yer verilmeyerek inceleme yapılması,
3 - Bazı paydaşların 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde 1982/498 esas sayılı dosyasında dava konusu taşınmaz malın metrekaresine (15.000) lira değer biçilmiş olduğu ileri sürülmüş olmasına göre söz konusu dosya getirtilip bu farkın nedenlerinin ve gerekçelerinin neler olduğunun bilirkişiye açıklattırılmak gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru bulunmamıştır.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları bu bakımlardan yerinde görülmüş olduğundan hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve istek halinde temyiz harcının iadesine ve temyiz eden davalı idare yararına temyiz dilekçesinin verildiği günde yürürlükte bulunan avukatlık ücret tarifesi uyarınca takdir olunan 6.500 lira vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 8.11.1983 gününde oybirliği ile karar verildi.