 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
E: 1983/1928
K: 1983/2608
T: 15.03.1983
DAVA : Taraflar arasında görülen davada; davacı ve müdahil, 22.6.1973 tarih 2 nolu tapulu taşınmaza ve bu taşınmaz içindeki suya vaki elatmanın önlenmesini istemişlerdir. Davalılar, kiracı olduklarını söylemişlerdir.
Davalıların, kiracı oldukları anlaşıldığından davanın reddine ilişkin karar taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. İncelemenin duruşmalı olarak yapılması davacı ve müdahil vekilleri tarafından istenildiğinden dosya incelenerek, gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Davacı Remzi, 22.6.1973 tarih 2 ve 3 nolu tapulu taşınmazlar ile bunların içerisinden çıkan memba suyu kaynaklarına davalıların haklı ve geçerli bir nedene dayanmaksızın elatmalarının önlenmesini istemiştir. Davalılar nizalı taşınmazları ile suyun, davacının üç yıl süreli yıllık 2.500.000 lira kira parası ile kendilerine kiraladığından bahisle bu akti ilişki sonucu kiracı olduklarını savunmuşlardır. Mehmet ise bu taşınmazlar ve içerisindeki su üzerinde MK.nun 679 ve 752. maddeleri gereğince yararına 15 yıl süreli irtifak hakkı kurulduğundan söz ederek davacı yanında asi müdahil olarak davaya katılmıştır.
Tapuda cinsi tarla olarak kayıtlı taşınmazların, içerisindeki iki memba suyu kaynağı ile birlikte davacının mülkiyetinde olduğu yanlar arasında çekişmesizdir. Uyuşmazlık konusu; bu taşınmazlara ait olup, davacının imzasını taşıyan 30.10.1981 tarihli ve sözleşme başlıklı belgenin yorumundan ibarettir. Davalıların nihai, davacının ise sonucu ulaşmamış bir ön anlaşma olarak nitelendirdiği bu belge ".. menba suyu"nun işletme hakkına ait bulunmakla olaya BK.nun 270 ve sonraki maddelerinde hükme bağlanan "hasılat kirası" yönünden yaklaşmak zorunludur. Gerek 6570 sayılı kanunun kapsamına giren kira ve gerekçe BK.da yer alan adi kira da olduğu gibi hasılat kirası da (Rızai akit) lerdendir. Kural olarak şekle tabi olmayan kira akitlerinin oluşması için kiracı ve kiralıyanın karşılıklı icap ve kabullerinin birleşmesi yasal koşuldur. Yine bütün akitler yanlar için karşılıklı borç doğuran niteliktedir. Hal böyle olunca 30.10.1981 tarihli sözleşmede, davacı taşınmaz sahibinin tek yanlı icap veya taahhüdü dışında bu belge ile kiracılık sıfatını kazandığını ileri süren davalıların bir kabülleri veya yüklendikleri karşı borçtan söz edilmemekle oluşmuş bir kira aktinin varlığı ileri sürülemez. Kaldı ki, bu belgede (.. ön sözleşme olarak şimdilik mutabakata varmış bulunmaktayız. En geç bir haftaya kadar kat'i mukavele yapacağız) sözleri ile ileride yapılacak asıl kira sözleşmesinden bahseden davacının belgenin düzenlendiği tarihte kesin kiralama niyetinin bulunmadığı da tartışılamaz. Bu ön sözleşmeden sonra yanlar arasında yazılı olarak yapılmış nihai bir sözleşme bulunmamaktadır. Davalılar vekili tarafından Kahramanmaraş 2. Noterliği'nce 24.5.1982 tarihinde çekilen ihtarnamede (.. Menba Suyu işletme hakkını 3 yıl süreli olmak üzere 30.10.1981 tarihli ve size bir haftalık opsiyon süresi 7.11.1981 tarihinde sona ermiş olduğundan aktedilen kira sözleşmesi sözlü olarak kararlaştırılan şartlar altında kesinleşmiş bulunmaktadır) sözleri karşısında sözlü olarak da ön anlaşma dışında ikinci bir anlaşmanın yapılmadığı gerçeği ortadadır. Artık taşınmazlar içerisinde bulunan bir binaya ait anahtarın davacı tarafından davalılara verilmiş olması veya esasen kanıtlanamamış bir miktar paranın davacı tarafından alınmış olması bu olguyu değiştirmez. O halde, davalıların ön anlaşma düzeyinde kalıp nihai olarak kiralamanın söz konusu olmadığı taşınmazlar ve menba suyu üzerindeki fiili tasarruf ve işgallerinin haklı ve geçerli bir nedene dayanmadığından, davanın kabulün karar verilmesi gerekirken aksine düşüncelerle reddedilmesi doğru değildir.
Davalı vekilinin ve müdahilin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün yukarda açıklanan nedenlerle HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), gelen temyiz eden vekili için 5000 lira duruşma vekalet ücretinin temyiz edilenden tahsiline ve peşin harcın iadesine, 15.3.1983 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.