DAVA : Taraflar arasındaki davanın (Kadıköy 2. İcra Tetkik Mercii Hakimliği)'nce görülerek dava dilekçesinin görev yönünden reddine dair verilen 23.11.1983 tarih ve 666-1226 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosyadaki kağıtlar okundu ve gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : Davacı vekili, müvekkilesinin kocası Savaş ile bir kısım davalılar arasında devam etmekte olan bir dava sırasında telep edilen ihtiyati tetbir cümlesinden olarak mahkemece verilen ihtiyati haciz kararının infaz sırasında, müvekkilesine ait eşyalar haczedilmiş olduğundan eşyaların kendilerine verilmesini dava etmiştir. Davalılar görev itirazında bulunmuş ve davanın yersiz olduğunu savunmuşlardır.

Mercii hakimliği, ihtiyati haciz kararının İİK.nun 257. maddesinde dayanılarak verilmiş ise de, alacağın kaynaklandığı 5.4.1979 tarihli belgenin anılan maddede öngörülen durumları yansıtmadığı, ihtiyati tetbir kabilinden ihtiyati haciz verilmiş olup, alacakla ilgili davanın halen Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmekte olduğu anlaşıldığından dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir. Mercin kararını davacı asil süresi içinde temyiz etmiştir.

İhtiyati haciz, kural olarak, alacağın tahsili amacıyla yapılan girişimlerin semere vermesini sağlayan ve diğer hacizlere kendiliğinden katılma olanağı veren bir önlem (tedbir) olmakla beraber, bundan alacağın teminat altına alınması amaçlanmıştır.

İhtiyati tebrinin konusu, munazaalı olan şey olmasına karşın, ihtiyati haczin konusu daima bir alacaktır. Diğer bir deyimle, konusu alacak olan bir önlem (tedbir) olarak ihtiyati haczi gerektiren uyuşmazlıklada, belli bir mal yada aidiyeti yönünden uyuşmayan bir hak mevcut değildir. İhtiyati tedbir ve ihtiyati haciz yollarının biri takip hukukunda, diğerinin yargı kuralları içinde yer almasını sağlayan 1424 sayılı Yasa değişikliği, bu nitelendirmenin sonucunu vurgulamaktadır.

O halde Türk Kanunlarını re'sen uygulamak durumunda olan ve tarafların hukuki tavsifi ile bağlı bulunmayan hakimin, işin özelliğini ve fiili durumu gözönünde tutarak ihtiyati tedbir yerine ihtiyati haciz kararı vermesinde yasaya aykırı bir yön düşünülemez. (HUMK.nun 76,101 ve İİK.nun 257. maddeleri).

Öte yandan, İİK.nun 261/2. madde hükmüne göre ihtiyati haciz kararları, yanı kanunun 79'dan 99. maddeye kadar olana haczin ne suretle yapılacağına dair hükümleri dairesinde icra edilmeleri gerekir. 79-99. maddeler kapsamında istihkak davaları ve bununla ilgili hükümler yer aldığından, ihtiyati haczin uygulanmasına bağlı istihkak davalarının da icra tetkik mercilerinde ve bu davalara özgü usul kuralları çerçevesinde bakılacağı kuşkusuzdur.

Bu açıdan HUMK.nun 512. maddesinde yer alan "3. şahıs, mahcuz veya merhun eşyanın kendisine ait olduğu veya bunların kendisine rehin edildiği hakkındaki davasını eşyanın bulunduğu veyahut haczin vazolunduğu mahallimahkemesinde ikame edebilir" yolundaki hüküm, 538 sayılı Kanunla değişik İİK. nun 97/6. maddesi ile sonradan değiştirilmiş ve bu gibi davalara İcra Tetkik Merciilerinde bakılacağı öngörülmüştür.

Şu husus önemle belirtilmelidir ki, gerek istihkak iddialarında ve buna yapılacak itirazlar da, gerekse istihkak davalarına ait hükümlerde ihtiyati haciz yada icrai haciz bakımından bir ayırım yapılmış değildir. Böyle olunca, haczin ihtiyati veya icrai olması, istihkak davasının çözümünde görev yönünden herhangi bir fark doğurmaz. Esasen İİK. 161. maddenin son fıkrası hükmünden, ihtiyati hacizde de, istihkak prosedürünün icrai hacizde olduğu gibi yürütüleceği anlaşılmaktadır.

Tüm bu yönler gözden kaçırılarak yazılı olduğu şekilde davanın görev yönünden reddine karar verilmesi doğru değildir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle mercii kararının davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde iadesine, 2.3.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972