 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1983/8792
K: 1984/966
T: 10.02.1984
DAVA : Davacı davalıya teslim edilen muhtelif yem bedeli 165.242 TL. isteğe rağmen dönmediğinden tahsilini istemiştir.
Davalı aynı alacak mahkemenin 1982/613 esasında kayıtlı dava ile talep edilmiş ve davanın reddedilmiş olup henüz kesinleşmediğinden, derdest bulunduğu ve bu sebeple reddini dilemiştir.
Mahkeme, davanın istem gibi kabulüne karar vermiş ve hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davalı derdestlik ilk itirazı nedeniyle işbu davanın açılmış sayılmasına karar verilmesini istemektedir.
Bir davada derdestlik ilk itirazı ile; açılmış olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açılmış olupda görülmekte (derdest) olduğu iddiasının ileri sürülmesidir. Desdestlik itirazının kabul edilebilmesi için varlığı gerekli üç koşul birlikte aranır.
Bunla: 1 - Bu davanın daha öne aynı veya başka bir mahkemede açılmış olması; 2 - davanın görülmekte (derdest) olması; 3 - daha önce açılmış ve görülmekte olan o dava ile ikinci davanın yani bu davanın aynı olması koşullarıdır.
Her iki davanın aynı sayılması için gerekli şartlar bakımından maddi anlamda kesin hüküm ile derdestlik arasında hiç bir fark yoktur. Ne varki kesin hüküm itirazında aynı davanın daha önce kesin olarak karara bağlandığı ileri sürüldüğü halde; derdestlik itirazında aynı davanın aynı dava olduğunu söyleyebilmek için; maddi anlamda kesin hükümdeki gibi; her ki davanın taraflarının, konusunun, (müddeabihlerinin) ve dava sebeplerinin aynı olması gerekir. İlkin davanın tarafların aynı olması için tarafların her iki davada da aynı sıfatla (davacı veya davalı sıfatıyla) hareket etmiş olmaları gerekmez. Derdestlik itirazında dava sebebinden maksat da (hukuki sebepler değil) davanın dayanağını teşkil eden vakıalardır. Böylece derdestlik itirazında her iki davanın taraflarının, konusunun ve dava sebeplerinin aynı olduğu karısına varılırsa bu ikinci davanın açılmamış sayılmasına karar verilmelidir. (H.U.M.K. 187/4 ve 194. maddeleri)
Maddi olayımızda ise işbu dava ile daha önce aynı mahkemenin 1982/613 esasında kayıtlı davanın tarafları, konusu ve sebepleri aynıdır. Şöyleki; davacısı 1335 sayılı Kazıklar Tarım Kredi Kooperatifi davalısı, sait Özer, konusu aynı yem teslimine yani maddi olgulara dayanmakta olup talep edilen miktar da aynıdır. Öyleyse davalının derdestlik ilk itirazının kabulü ile işbu davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken anılan ilk itirazın reddiyle istemin aynen kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA 10.2.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.