 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1983/8405
K: 1984/464
T: 26.01.1984
DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Davacı, davalı ile boya tesisi kurma ve işletme konusunda ortaklık sözleşmesi yaptıklarını, ne var ki davalının sözleşme ile üstlendiği yükümlülükleri yerine getirmediğini ileri sürerek, sözleşmede kararlaştırılan 1.000.000 lira cezai şartın davalıdan tahsiline kararv erilmesini istemiştir. Davalı, davacının bir zarara uğramadığını, haklı nedenlerle işi bıraktığını savunarak davanın reddine karar verilmesini dilemiştir. Mahkeme davanın istem gibi kabulüne karar vermiş ve hüküm davalı tarafça temyiz edilmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları reddedilmelidir.
2 - Yanlar arasındaki uyaşmazlık taraflar arasında kararlaştırılan cezai şartın, davalının akde aykırı davranışı nedeniyle tahsile ilişkindir. Borçlar Kanunu'nun 161. maddesinin son fıkrası hükmüne göre, "hakim fahiş gördüğü cezaları tenkis ile mükelleftir." Türk Ticaret Kanunu'nun 24. maddesine göre davalı tacir ise ceza şartı indirilmez. Fakat olayda davalının tacir olmadığı anlaşılmaktadır. Öyleyse davalı (A.K.) hakkında Türk Ticaret kanunu'nun 24. maddesi uygulanamaz. Mahkemece re'sen gözönünde tutulması gereken Borçlar kanunu'nun 161. maddesinin son fıkra hükmünün uygulanabilmesi için, sözleşmeden beklenilen faydanın elde edilememesi ve borca aykırı davaranılması yüzünden doğan zarar tutarı incelenmelidir. Yapılacak tetkikat sonunda saptanacak zarar tutarına göre cezai şart adalet ve hakkaniyet gereklerine açık şekile aykırı görülürse, cezai şartın tenkisi icabeder. O halde Borçlar kanunu'nun Md. 161/III fıkrası gereğince cezai şartın fahiş olup olmadığı tartışılmadan cezai şarta hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı olup hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda 2. bentte açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, 26.1.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.