DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalı tarafından müvekkiline bozuk karpuz tohumu satılmış olmasından dolayı, müvekkillinin yapmış olduğu giderler ve yoksun kaldığı kar tutarı olan 765.000 lira tazminatın davalıdan tahsilini istemiş; davalı vekili ise müvekkilinin davacıya sattığı tohumların bozuk olduğunu bilmediğini savunarak davanın reddini dilemiştir.

1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2 - Dosya kapsamına, dinlenen tanık sözlerine ve bilirkişi raporlarına göre davalının 1978 yılında Zirai donatım Kurumundan aldığı Amerikan menşeli F - 1 hibrit karpuz tohumunu aynı yıl ekerek çok iyi mahsul aldığı, bunu gören çevre çiftçilerin istekleri karşısında 100 dekarlık sahanın satışını yapmayarak tohum için ayırdığı, bu sahadan takriben 1000 Kg. karpuz çekirdiği elde ettiği, bunları muhtelif kişilere ve 50 kilo kadar da davacıya sattığı, davacının 1979 yılı Mart ayında ektiği bu tohumlardan gerekli ürünü elde edemediği, yapılan tespit ve bilirkişi incelemesine göre Sungur - Baby Karpuz Tohumluğu'nun hibrit bir çeşit olup yabancı döllenmeye müsait ve çabuk dejenere olduğu, her iki tarafında bu durumu bilemeyecekleri, nitekim davalının da 550 dekar sahaya aynı çekirdeklerden ekerek mahsul alamadığı saptanmış bulunmaktadır.

Bu durumda davalının davacıya sattığı tohumların ayıplı olduğu, ancak davalının bu durumu bilmediği kabul edilmelidir. BK.nun 205. maddesinin 2. fıkrası uyarınca satıcının hiç bir kusuru bulunmasa dahi ayıplı mal satmış olmasından dolayı alıcıya karşı sorumludur. Ancak bu sorumluluk yapılan masraflar ve menfi (olumsuz) zararla sınırlıdır. Davacının müspet zararını, yani kar yoksunluğunu da talep edebilmesi için aynı maddenin son fıkrası uyarınca satıcının kusurlu olması, yani sattığı malın ayıplı olduğunu bilmesi veya bilecek durumda olması gerekir. Olayda davalının sattığı tohumların bozuk olduğunu bilmediği ve bilecek durumda olmadığı tesbit edilmiş bulunmaktadır. BK.nun 205. maddesine göre davalının sadece davacının yapmış olduğu giderlerden sorumlu tutulması, gelir kaybından sorumlu tutulmaması gerekir (Oser Schönenberger; İsviçre Borçlar Kanunun Şerhi, Aktin Muhtelif Nevileri: Çeviri : Prof. Dr. Kemal Fikret Arık, Adalet Bakanlığı Yayınları 1966, sh. 122 - 123), (Dr. Kenan Tunçomağ; Borçlar Hukuku Dersleri, II. Cilt, Özel Borç İlişkileri : İstanbul 1967, sh. 100 - 103), (Dr. Seyfullah Edisp Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcu, AÜHF. Yayınları No: 183, Ankara 1963, sh. 109 - 121).

Ne var ki tohumlukların yetiştirilmesi ve satışı serbest olmayıp, kamu düzeni ve kamu yararı düşüncesiyle yasa koyucu tarafından bir takım sınırlamalara tabi tutulmuştur. 21. Ağustos 1963 günlü, 308 sayılı Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu Hakkında Kanunun 4. maddesinde memleket içinde yetiştirilen, dağıtılan, satılan ve ihraç edilen tohumluklardan hangilerinin bu kanuna tabi tutulacağının Tarım Bakanlığı'nca her yıl tesbit ve Resmi Gazete'de ilan edileceği açıklandıktan sonra aynı Yasanın 14. maddesinde 4. madde gereğince bu kanuna tabi tutulup Resmi Gazete'de ilan olunan tohumlukları muayene ve kontrol yaptırıp müsbet netice ve belge almadan satmak suç sayılmış ve ceza yaptırımına bağlanmıştır. Mahkemece davalı bu yasaya aykırı davrandığı için kusurlu sayılmıştır. Gerçekten yasanın suç saydığı bir eylemden dolayı davalı kusursuz olduğunu savunamaz. Ancak yukarıda açıklanan 4. ve 14. maddelere göre satış tarihinde söz konusu tohumluğun 308 sayılı Yasanın kapsamına alınıp alınmadığının araştırılması gerekir. Şayet yasa kapsamına alındığı ilan edilmiş ise davalının o takdirde kusurlu sayılarak kar yoksunluğuna da hükmedilmesi, yasa kapsamına alınmamış ise sadece yapılan giderlere hükmedilmesi gerekirken eksik inceleme ile davalının kusurlu sayılması usul ve yasaya aykırıdır.

3 - Gelir kaybından % 68'ine hükmedildiği halde yapılan giderlerden bu oranda indirim yapılmaması da kabul biçimi bakımından yanlıştır.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın ikinci ve üzçüncü bentlerde açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, 5000 lira duruşma avukatlık parasının davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, istek olursa peşin harcın iadesine, 10.2.1984 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972