 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
E: 1983/399
K: 1983/1570
T: 03.03.1983
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mercii kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 12.1.1983 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :
KARAR : Bir poliçe veya bono ancak TTK.nun 615. maddesinde yazılı biçimde vade taşıyabilir. Vadesi başka şekilde yazılı veya birbirini takip eden vadeleri gösteren poliçe veya bononun hükümsüz sayılacağı anılan madde hükmü gereğidir. Çek ise böyle bir vadeye tabii tutulamaz; ibrazında (görüldüğünde) ödenmesi zorunludur. Çekte buna aykırı kayıt yazılmamış sayılır.
6762 sayılı Ticaret Kanununun tedvini sırasında Prof. Ernest E. Herch. "çeklerin görüldüğünden ödenmesi zaruri olup, diğer bir nevi vadeyi havi senedin çek sayılamayacağı" görüşünü açıklamış ise de (Ticaret Hukuk Sh. 494.), bu fikir taraftar kazanmamıştır. Nitekim 6762 sayılı Kanunun 707. maddesi ile konuyu düzenleyen hüküm yasalaştırmıştır. Bu maddede, çekin görüldüğünden ödeneceği, buna aykırı herhangi bir kaydın yok hükmünde olduğu açıklanarak, çekin değil de o kaydın geçersizliğine işaret edilmiştir ve TTK.nun 615. maddesine paralel bir hal şekli kabul edilmemiştir.
Olayda, takip talebi ve ödeme emrinde 5.5.1982 ve 31.5.1982 vade tarihli olduğu yazılı 21.4.1982 ve 13.5.1982 tanzim tarihli çeklerin 6.5.1982 ve 2.6.1982 tarihlerinde muhatap bankaya ibraz edildikleri ve karşılıksız oldukları belirlenmiştir.
1 - Yukarıda açıklanan kanun hükümleri karşısında, tanzim tarihleri açıkça 21.4.1982 ve 13.5.1982 olan çeklerin metninin üst kısmında yer alan daha sonraki günlere ait 5.5.1982 ve 31.5.1982 tarihlerinin vade tarihi olarak kabulü zorunludur. Bu durumda anılan çeklerin geçerliliklerini korumakla beraber bu son tarihlerin yazılmamış sayılması gerekir. Bu itibarla çek sayılamayacaklarına yönelik itiraz ve temyiz sebebi yerinde değildir.
2 - Ancak, bu çekler tanzim edildikleri tarihlere göre TTK.nun 708. maddesinde kayıtlı süre içinde muhatap bankaya ibraz olunmadığı için, hamil TTK.nun 720. maddesi uyarınca keşideciye ve cirantalara müracaat hakkını kaybetmiştir. Buna yönelik itiraz yerinde olup kabulü ile İİK.nun 170/a maddesi uyarınca takibin iptaline karar verilmesi gerekir iken olayla ve itirazla ilgili ve yeri olmayan gerekçe ile itirazın reddedilmesi isabetsizdir.
SONUÇ : Açıklanan durum karşısında borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan mercii kararının yukarıda 2 nolu bentte yazılı nedenle İİK. 366 ve HUMK. 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 3.3.1983 gününde oybirliğiyle karar verildi.