 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1983/516
K: 1983/601
T: 11.02.1983
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Sivas As. 1. Hukuk Hakimliğince verilen 15.11.1982 tarih ve 337/482 sayılı hükmün temyizen tetkiki taraf avukatlarınca istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin müteahhidi bulunduğu tras nakliye işini davalı ile birlikte yaptığını, Nisan 1982 gününde işin bitirildiğini ve hesap sonucu tarafların birbirlerini ibra ettiklerini, müvekkilinin 1.400.000 lira borçlu kaldığından, 1.4008.000 liralık açık tarihli bir bononun davalıya verildiğini ayrıca yine açık tarihli 1.500.000 liralık bir bononun da davalı elinde kaldığını taşıma işinde DDY ile 2.996.450 liralık bir uyuşmazlık çıktığından bu miktar paranın kendisi muhatap olduğundan müvekkilinde kalmasının kararlaştırıldığını, 1.500.000 liralık bononun bu paranın teminatı olarak davalıya verildiği ve uyuşmazlığın henüz çözümlenmemesine rağmen, davalının 1.400.000 liralık bono ve 1.500.000 liralık bono ile 25.5.1982 vade koyarak tahsil işlemlerine giriştiğini bononun vadesinin DDY ile uyuşmazlığın hallinden sonra olması gerektiğini belirterek 1.500.000 liralık bononun vadesinin tesbitini, takibinin önlenmesini, bu yöndeki çelişmenin men'ini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, TTK.nun 605. maddesine göre, vadesi belirtilmeyen bonoların görüldüğünden bir yıl içinde kabule arzı gerektiğini ileri sürmüştür.
Mahkemece, iddia savunma ve ilgili belgelere göre, ibranamede söz konusu bonodan bahsedilmediği, koşulları tamam şekilde düzenlenmiş bir bono olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
İdari Makamlar nezdinde şeklen taşıma müteahlidi görünen, davacı ile davalı arasında BK.nun 520 ve müteakip maddelerine uygun bir tarzda taşıma adi ortaklığının kurulmuş bulunduğu davada, uyuşmazlık konusu değildir.
Taraflar taşıma işi bittikten ve fakat bu işten dolayı kar ve zarar hesabı henüz belli olmadığının, ortaklığın o anki durumunu gözden geçirerek aralarında 21.4.1982 tarihli hesaplaşma ve ibra belgesi düzenlemiş bulunmalarına ve bu belgede ortaklık zamanında demiryolu vasıtası ile yapılan taşıma işinin henüz kar veya zarar olarak kapanıp kapanmadığını bilemedikleri ve bu nedenlerle de DDY'na ödenmesi gereken navlun bedelini karşılamak gayesiyle 2.996.450 liranın davacı üzerinde bıraktıkları davacının matlubuna kaydettikleri ve aynı gaye ile davalının lehdar davacının borçlu gözüktüğü dava konusu 21.4.1982 tanzim ve 1.500.000 lira bedelli emre muharer senedin teminat olarak davalıya verildiği ve fakat bu senedin tahsil kabiliyetini kazanabilmesi diğer bir deyişle vadenin hulul edip borcun muacceliyet kesbedebilmesi için, ibraz münderecatından anlaşıldığı üzere DDY. idaresinin ortaklık konusu taşıma süresinin kesinlikle belirlenmesi taliki şartına bırakılmış bulunduğundan, söz konusu bu şart gerçekleşmedikçe senedin tahsiline imkan mevcut degildir. Bu itibarla mahkemece dava konusu bonoya konan 25.5.1982 vade tarihinin geçersizliğinin tesbitine şeklinde karar verilmesi gerekir.
Bu itibarla olayda TTK.nun 605. maddesinin uygulanmasına olanak mevcut değildir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun benzer bir olaydaki görüşü de bu doğrultudadır. Y.H.G.K.26.1.1983 gün ve E.1981/11-1069,K.1183/26.
SONUÇ : Yukarda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün mümeyyiz davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına ve ödediği temyiz peşin harçlarının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine 11.2.1983 tarihinde oybirliğle karar verildi.