DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara As. 4. Ticaret Mahkemesince verilen 15.4.1983 tarih ve 201 - 156 sayılı hükmün temyizen tetkiki taraf avukatı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşuldu düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalı sigorta şirketine 1.9.1978 ila 30.12.1982 tarihleri arasında inşaat sigortaları bütün muhtaralar poliçesi ile ihale bedeli olan 341.810.000 lira üzerinden sigortalı bulunan müvekkilinin taahhüdü altındaki ve halen inşaatı devam eden Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.ti ne ait Ağrı Şeker Fabrikası inşaatının 28.6.1979 tarihinde meydana gelen bir sel neticesi toplam 2.436.869,60 lira hasara uğradığını, müvekkilince durumun 5.6.1979 tarihinde davalı sigorta şirketine bildirilerek hasarın ödenmesi istenilmiş ise de, davalının eksik sigorta bulunduğundan dolayı 842.681 lira ödenebileceğini beyan ettiğini, oysa eksik sigortanın söz konusu olmadığını, inşaatın olay tarihindeki değeri 158.062.431,49 lira olup bu miktarın sigorta teminatı altında olduğunu belirterek, meydana gelen toplam 2.436.869,60 lira hasar tutarından davalıca ödenmiş bulunan 842.681 liranın mahsubu ile bakiye 1.594.288,60 liranın 5.6.1979 tarihinden itibaren % 10 ticari faiziyle birlikte ve 842.681 liranın da işlenmiş faizi 95.858 lira ile toplam 1.690.146,60 lira olarak davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevabında, sigortalının inşaatın sahibi olan Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. oduğu için davacının dava hakkı ve sıfatı bulunmadığını, olayda TTK. 1270. maddesinde düzenlenen başkası nam ve hesabına sigortanın söz konusu olduğunu, poliçe genel şartlarının 11. maddesinde sigorta bedelinde % 20 oranında meydana gelecek artışların sigortalı sayıldığını, oysa olay tarihinde sigorta değerinin Bayındırlık Bakanlığı 1979 yılı birim fiatlarına göre 982.617.350 lira olduğunu ve eksik sigorta hükümleri gereğince davacıya 842.681.17 lira ödenmiş olduğunu ileri sürerek haksız açılan davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece, bilirkişi raporu, poliçe ve poliçe genel şartlarının 11. ve 15. maddeleri ile toplanılan deliller dayanak yapılarak, 203.234 liranın davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.

Hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

1 - 24.10.1978 tarihli inşaat sigortaları poliçesi ile Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. ne ait olup, inşaatını müteahhit davacının deruhte ettiği Ağrı Şeker Fabrikası, adı geçen şirket adına davacı tarafından ihale birim fiyatı 341.810.000 lira üzerinden bütün muhataralara karşı sigorta edilmiştir. TTK.nun 1269 ve 1270. maddeleri hükümlerine göre "temsilen sigorta" akdi mümkündür. Davacı müteahhidin inşaat üzerinde kesin kabule kadar dolayısıyla menfaat ilişkisi bulunmamaktadır.

Sigorta poliçesinin, inşaat sözleşmesinin bir gereği olarak akdolunması, TTK.nun 1270/2. maddesi hükmüne uygun bir şekilde tasvip edilmiş olması sonucunu doğuracağından, rizikonun gerçekleşmesi halinde dava hakkının da akit durumunda olan davacıya intikal ettiğinin kabulü icabeder. Kaldı ki, sigorta poliçesinin 5. maddesinde bir hasar vukuunda tazminatın Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. nin muvafakatı ile davacıya ödeneceği peşinen kabul edilmiş ve davacının da buna alınan muvafakata dayanarak talepte bulunmuş olmasına, davalı sigorta şirketinin herhangi bir ihtirazı kayıt ileri sürmeden bir kısım tazminatı da davacıya ödemiş bulunmasına göre, davalı vekilinin husumete ilişkin temyiz itirazının reddi gerekmiştir.

2 - Davacı vekilinin temyizine gelince: Mal ve mesuliyet sigortalarının başlıca amacı, rizikonun gerçekleşmesi halinde sigortalının maruz kaldığı gerçek zararın tazminini sağlamaktan ibarettir. Olayda 6.12.1977 tarihli sözleşme ile 341.810.000 lira ihale bedeli üzerinden Ağrı Şeker Fabrikasının inşaasını üstlenen davacı, 24.10.1978 tarihinde sözü edilen bedelle davalı sigorta şirketi nezdinde inşaatı, temsilen sigorta ettirmiş ve 28.5.1979 tarihinde vukua gelen sel baskınında 2.436.869,60 liralık hasar meydana gelmiştir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık eksik sigorta hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağı üzerinde toplanmaktadır.

Riziko tarihi itibariyle, davacı, inşaat sahasında toplam olarak 158.062.431,49 liralık imalat ve ihzarat meydana getirildiğini kabul etmiş 27.7.1979 tarihli ekspertiz raporunda da inşaat sahasında meydana gelen tüm hasarın 2.436.869,60 lira ve yapılan iş tutarının da hakediş 133.095.249 lira olduğu saptanmıştır.

Sigorta sözleşmesinde "sigorta bedelinin", ihale bedeli üzerinden tesbit olunduğuna ve her yıl Bayındırlık Bakanlığı birim fiatlarına göre yeniden tesbit edileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak sigorta bedelinin % 20 sini aşan değer artışlarının sigortalı sayılabilmesi için sigortacının yazılı muvafakatının aranacağı kabul edilmiştir. Poliçe md. 11/2-3).

Rizikonun meydana geldiği 28.5.1979 tarihinde, 341.810.000 lira ihale bedeli üzerinden sigortalı ve henüz inşa halinde olan şeker fabrikasının tamamı bitirilmiş gibi 1979 yılı Bayındırlık Bakanlığı birim fiatlarına göre % 287,5 lik bir artışla ihale bedelinin 982.617.350 lira olması gerektiği savından hareketle sigorta değerinin 982.617.350 lira olarak ve 341.810.000 lira olan sigorta bedelinin % 20 toleransla 410.160.000 lira olarak kabulü ile eksik sigorta kaidelerinin uygulanması dayanaksız kalmaktadır. Biran için inşaatın tam hasara uğradığı düşünülse poliçede yazılı sigorta bedeline rağmen, mevcut ekspertiz raporuna nazaran gerçekleşen zarar, hakediş raporlarına göre 133.095.249 lira kabule göre 158.062.431,49 lira olarak tesbit edilerek ve aşkın sigorta uygulanmasına gidilecekti. Bu itibarla rizikonun gerçekleştiği tarihte sigorta bedelinin, sigorta değerinden fazla olduğu anlaşılmış olmasına göre, sigorta bedeli ve sigorta değerini hatalı bir şekilde değerlendirilen ekspertiz ve bilirkişi kurulu raporunu itibar edilerek olayda menfaat değeri altında sigorta hükümlerinin uygulanması doğru görülmediği gibi temerrüt faizinin başlangıç tarihi gerektiği şekilde incelenip araştırılmadan dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi isabetsiz bulunmuş ve hükmün bu nedenlerden davacı lehine bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarda 1 numaralı bentde yazılı nedenlerle davalı Şeker Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının reddine ve 2 numaralı bentde yazılı nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 5097 lira temyiz ilam harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, ve ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 15.12.1983 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972