DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi)'nce verilen 13.4.1983 tarih ve 256-292 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenilmekle, dosyanın incelenmesinde duruşma için gerekli tebligat giderinin yatırılmamış olması nedeniyle HUMK.nun 2494 sayılı Kanunla değiştirilen 438/1. maddesi gereğince duruşma isteğinin reddiye tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten, temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan sonra dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, vekiledenin de paydaşı bulunduğu "..Boya Vernik, Sentetik Reçiune ve Lastik Sanayi Limited Şirketi"'nin 112 payına sahip olan her iki yan miras bırakanı Tahsin'in öldüğünü ve mirascıların anlaşamadıklarını bildirerek, TTK.nun 507/3. maddesinde öngörülen sermaye miktarın bölünmezliği ve 527/1. maddesindeki mümessil atanması hükmü gözetilerek, mirascılar adına temsilci atanıp Tahsin payının şahsa arzedilerek şuyu'nun giderilmesi ve paylaştırılmasına karar verilmesini istemiştir.

Davalı Kenan vekili ile Leman ve Rabia savunmalarında, miras yoluyla gelen paya ilişkin istemde sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğunu, ayrıca payın mirascılar arasınhda bölüştürülebileceğini, TTK.nun 521. maddesi uyarınca şirket paydaşı sıfatı kazandıklarını bildirerek davanın reddini istemişlerdir.

Mahkemece, TTK.'da şirket paydaşlarından birinin ölümü halinde payın bölüşülmesi yada satış yoluyla ortaklığın giderilmesini olanaklı kılan bir hüküm bulunmadığı, Ticaret Mahkemesi'nin bu tür bir davaya bakma görevinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.

Dava, yanların miras bırakanı ve limited şirketin (112.000) liralık (112) sermaye payına sahip olan Tahsin'in ölümü nedeniyle ve TTK.nun 507/3 maddesinde öngörülen, ortağın sermayesinin bölünmez bir bütün oluşturacağı yolundaki kural dayanak yapılarak, yasal yönden mirasçılar arasında bölünme olanağı bulunmayan sözkonusu payların satımı yoluyla ortaklığın giderilmesi istemine dayalıdır.

Mahkemece, Türk Ticaret Yasasında, şirket paydaşının ölümü halinde, bu payın mirascılar arasında paylaşımı ya da satış yoluyla ortaklığın giderimini düzenleyen ve asliye ticaret mahkemesini görevli kılan herhangi bir hüküm bulunmadığı gerekçesiyle göreve dayalı biçimde dava reddedilmiştir.

Oysa, Ticaret Yasamız limited şirket paydaşının ölümü halinde, payın miras yoluyla mirascılara geçebileceği ve sermaye payının bölünebileceği gibi bölünmüş payların devrinin olanaklı bulunduğuna ilişkin düzenlemeleri de içermektedir.

Davaya dayanak yapılmak istenilen TTK.nun 507/3. maddesinde, ortakların birbirlerinden farklı olarak koyabilecekleri sermayenin bölünmez bir bütün oluşturacağı kuralına karşın, aynı hükümde devir için bölme ya da mirasın taksimi durumları açık biçimde ayrı tutulmuş bulunmaktadır.

Ayrıca, anılan Yasanın 521. maddesinin 1. ve 2. fıkraları re'sen uyarınca, bir payın miras yoluyla kazanılması için, aynı yasanın 520. maddesinde öngörülen koşulların oluşmasına ve diğer tüm ortakların oluruna gerek bulunmadığı gibi, esas sözleşmede miras yoluyla kendiliğinden devri engeleyen bir hüküm varsa, ortaklarca bir ay içinde gerçek değer üzerinden satın alacak 3. kişi önerilmedikçe mirasçıların otomatikman şirket paydaşı sıfatı kazanırlar. Şirket esas sözleşmesinde tersine bir koşul bulunduğu öne sürülmediği gibi, ortaklarca payı gerçek değer üzerinden satın alacak 3. kişi gösterilmesi de söz konusu olmadığına göre, TTK.nun 521/1. maddesinin açık hükmü uyarınca, payın miras yoluyla kazanılması için ortakların iznine gerek bulunmadığının kabulü zorunludur.

Bunun dışında, sözü edilen Yasanın 524. maddesi hükmüne göre, esas sözleşmede tersi kararlaştırılmamışsa, her bölümü (500) liradan aşağı olmamak koşuluyla, bir ortağa ait payın bölünmesi ve bölünmüş bu payların devri de olanaklıdır. Bilimsel öğretide de kabul edildiği gibi, yasa, payın ancak devir için bölünebilmesine olanak tanımış ve bölünen kısmın devralan kişide bütünlüğünü varsayarak, payın bütünlüğü kuralına bağlı kalıp bu kuralı bir kez daha doğrulamıştır (Prof. Dr. Reha Poray-Prof. Dr. Ünal Tekinalp-Doç. Dr. Ersin Çamoğlu. "Ortaklıklar Hukuku" İst. 1976, c. 2/267). Esas sözleşmede bu durumun tersinin kararlaştırıldığı öne sürülmüş değildir. Dava dilekçesinde belirtilene göre, dava konusu 112 payın değeri ise (112.000) liradır. Bu durumda sunulan veraset belgesi de gözetildiğinde, anılan yasa hükmü uyarınca miras bırakana ait sermaye payının, mirasçı sıfatı bulunan yanlar arasında miras payları oranında bölüştürülmesi ve adlarına devri olanaklıdır.

Anılan hükümlerle, TTK.nun 518/2 ve 527/1. maddeleri hükümleri de gözetildiğinde, mirasbırakana ait payın bölünmesi ve mirasçılara geçmesi sonucu bunların şirket paydaşı sıfatı kazanacaklarına ilişkin yasal düzenleme Türk Ticaret Yasası kapsamında bulunduğuna göre, anılan yasanın 4. maddesi uyarınca ticari dava niteliği kuşkusuz olan dava konusu uyuşmazlığın çözümlemede asliye ticaret mahkemenin görevsizliğe yönelik yaklaşımı bu nedenle doğru görülmemiştir.

Mahkemece, istemin paylaştırmayı da içerdiği gözetilerek miras bırakana ait sermaye payının, miras payları oranında bölünerek, mirasçı sıfatı bulunan yanlara geçtiği ve söz konusu payın bölünebilir nitelikte olduğundan hareketle, dava konusu (112) payın veraset belgesindeki payları oranında mirasçı olan yanlar arasında bölüştürülmesi ve böylece iştirak halindeki sahipliğe son verilmesi gerekirken yazılı biçimde hüküm kurulması doğru değildir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 5.7.1983 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972