DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi)'nce verilen 25.2.1983 tarih ve 403-114 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizine tetkiki davalı avukatı tarafından istenmiş olmakla, dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalı bankada 8512 sayılı alacaklı cari hesap sahibi olan müvekkili şirketin hesabın açılması sırasında, şirketi temsil ve ilzama yetkili imzaları belirten sirkülerin davalıya verildiğini, buna rağmen sirküler incelenmeksizin sahte bir istek üzerine 4.12.1978 tarihinde 497501-497525 sıra numaralarını taşıyan çek karnesinin tanzim edildiğini ve şirketin eline geçmeyen bu çek karnesi ile yine şirket temsil ve ilzama yetkili olmayan kişilerin imzasını taşıyan 18 adet sahte çek ile toplam (5.450.000) liranın müvekkili hesabından çekildiğini öğrendiğini belirterek, davalının ağır kusuru sebebiyle uğranılan (5.450.000) lira zararın ticari faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevabında, müvekkili banka ile davacı şirket arasındaki cari hesap ilişkisi nedeniyle talep edilen çek karnesinin yetkili imzayı taşıyan tesellüm makbuzu ile şirket ilgilisine teslim edildiğini, çek karnesi şirket eline geçmedi ise, bunun sorumlusunu şirket bünyesinde aramak gerektiğini, davacının 31.12.1978 tarihi itibarıyla bilançosu yapıldığı zaman sahte imza ile ödendiği ileri sürülen çek bedellerinin şirketlerini ilzam etmediğini bankaya ihtar etmeleri gerekirken herhangi bir ihtar yapılmadığını, çeklerin münhasıran hesabın bulunduğu şubeden ödeneceğine dair bir teamül bulunmadığını, davacı şirketin çek defterlerini muhafazada kusurlu olduğunu ileri sürerek, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, bilirkişi raporları, ağır ceza dosyası, tanık beyanları ile toplanılan deliller dayanak yapılarak, çek talepnamesindeki imza ile tahsil edilen çeklerdeki imzaların şirket temsilcisi ve imzaya yetkili şahsa ait olmadığı, davalının bankada mevcut imza sirküleri ile karşılaştırmadan ödeme yaptığı çek karnesi 4.12.1978 tarihinde verildiği halde 497501 sayılı çekin bu tarihten önce 23.11.1978 tarihinde kullanıldığı ve buna göre karnenin çek makbuzu alınmadan verildiğinin anlaşıldığı, davacı şirketin 5.12.1978 tarihinde ikinci bir çek karnesi talep ettiğinde bir gün önce çek karnesi verildiği için bankanın olağan dışı olan bu durum nedeniyle keyfiyeti farketmesi gerektiği ve böylece bankanın 1. derecede kusurlu olduğu, davacı

şirketin herhangi bir kusuru bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Davacı şirketin davalı bankadaki alacaklı cari hesabından şirket yetkilisinin imzasını ihtiva etmeyen 18 adet sahte çeklerle 23.11.1978 tarihinden 25.8.1979 tarihine kadar yani dokuz ay süre ile toplam (5.450.000) liranın çekildiği anlaşılmaktadır. Davalı banka vekili, davacı şirketin gönderilen ekstralara bir itirazda bulunmadığı gibi, 31.12.1978 tarihi itibariyle davacı şirketin bilançosu yapıldığı zaman bu çek bedellerinin şirketi ilzam etmediğini, müvekkili bankaya ihbar etmesi gerekirken böle bir ihbarda bulunmadığını ileri sürmesine karşın, davacı vekili sahte çeklerle şirket hesabından para çeken muhasebe müdürü M. Turgut'un çekilen paraları şirketin banka hesabında mevcut imiş gibi hesapları tanzim etmesi nedeniyle aralık 1978 ile mart 1979 sonunda durumun belli olmasını önlediğini iddia etmiştir.

TTK.nun 317. maddesi uyarınca anonim şirketi idare ve temsille yetkili bulunan idare meclisi şirketin kuruluş gayesi ile iştigal mevzuuna göre, şirket işlerini yürüten bir organdır.

İdare meclisi kendisine verilmiş olan diğer görevlerin yanında, şirket defterlerini tutmak, her geçen iş yılı için murakıplarla işbirliği yaparak (TTK.m. 353.) bir bilanço hazırlamakla yükümlüdür (TTK.m.325). Şirket idare meclisi üyeleri şirket işlerini yürütülürken işin icap ettirdiği dikkat ve ihtimamı yani azami basireti göstermeleri zorunludur. TTK.nun 336. maddesi hükmüne göre, idare meclisi üyeleri şirket esas sözleşmesi ile kanunun kendilerine yüklediği görevlerin kasden veya ihmalen yapılmamış olmasından, müteselsilen sorumludurlar. Ayrıca şirket muamelelerinin bir kısmını tevdi ettikleri kimselerin vazifelerini gereği gibi ifa edip etmediklerini, idare meclis, kontrol ve nezaretle yükümlüdür. Dolaıyısıyla da anonim şirketin organlarının veya görevlendirdiği kimselerin kasıt veya ihmalleri sonucu 3. şahıslara verdikleri zararlardan şirket sorumlu olur.

Yukarıda yapılan bu açıklamalar konusunda davacı şirket yetkili organlarının veya onların görevlendirdiği kimselerin gerek banka hesapları ve gerekse şirket muhasebe kayıtlarında denetim görevini yapıp yapmadıkları, bu görevin layıkı veçhile yerine getirilip getirilmediği ve dolayısıyla dokuz ay gibi uzun bir süre şirket hesabından sahte çeklerle para çekilmek suretiyle zararın artmasında BK.nun 98. maddesinin yollaması ile aynı yasanın 44. maddesi uyarınca davacı şirketin müterafik kusur bulunup bulunmadığı, varsa oranın bu konuda yetenekli bilirkişiler marifetiyle tesbiti ile hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş ve hükmün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalı yararına (BOZULMASINA), taraf vekilleri duruşmaya geldiklerinden (6500) lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 29.9.1983 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972