DAVA : D.B Deniz Nak. T.A.Ş.M/V...Şilebi'nin müşterek avaryasına ilişkin hakem dispeç kararın temyizen tetkiki sigorta T.A.Ş. avukatlarınca istenilmekle, İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 10.5.1983 tarihli 1983 tarihli 1983/978 hakem sayılı yazısı ile dairemize gönderilmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Donatan, D.B. Deniz Nakliyat T.A.Ş.'ne ait "M/V..." Şilebi'ne Portekiz açıklarında 15.8.1981 günü Yunan Bandıralı "M/V...3 Gemisi'nin saldırısı sonucu oluşan çatma nedeniyle hasarlanan gemi ve yükün ortak esenliği uğruna en yakın liman Lizbon'da barınma kararı verilip bunun uygulanması sonucu yapılan gider ve özverinin müşterek avarya oluşturduğundan söz edilerek, konişmentonun 21. maddesi uyarınca donatanca ve mahkemece belirlenen Hakem-Dispeçilerden donatan vekilince "müşterek avarya halinin varlığına karar verip, (1950 York/Antwerp) kurallarna göre müşterek avarya dispeçinin düzenlenmesi istenmiş;

Hakem dispeçcilerce, mahkemece verilen süre uzatımı da gözetilerek, 16.11.1981 günlü başlatılıp, 31.1.1983 günü sonuçlandırılan toplantı ve incelemeler sonunda, sunulan belgeler ve kendiliklerinden yaptırılan uzman bilirkişi raporları dayanak yapılıp 1950 York/antwerp kuralları da gözetilerek, olayda müşterek avarya öğelerinin var olduğu dispeç düzenleme tarihindeki döviz satış kuru gözetilip ayrıntıları belirtilen (60.059,051) alacaklı masaya karşılık konişmento hükümlerine göre navlunun her ortamda kazanılması nedeniyle gemi ve yük değerinden oluşan borçlu masa tutarının (176.582,068) lira olması nedeniyle müşterek avarya garame oranı % 340119762 olarak saptanarak buna göre paylaştırma cetveli düzenleyip kararın onanması için İstanbul Ticaret Mahkemesi'ne sunulmuştur.

İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nce, hakem kararının damga pullarnın tamamlanmış olduğunun anlaşıldığı belirtilerek, kararın yanlara tebliğini kararlaştırmıştır.

Donatan vekili ile yük ilgisi...Madencilik Limited Şirketi ve ... Sigorta T.A.Ş. vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

Hakem-Dispeçciler raporunda belirtilen ve yanlarca çekişme konusu yapılmayan, konişmentonun 21. maddesi hükmü, olayda müşterek (büyük) avarya olup olmadığının donatan ve mahkemece seçilecek hakem-dispeçciler tarafından belirleneceğini öngörmektedir.

Olayda, müşterek avarya unsurlarınun bulunup bulunmadığı konusunun, Hakem-dispeçcilerce karara bağlanacağı yolundaki konişmento hükmü; soyut biçimde hasar ve zarar tutarının saptanmasına ilişkin değildir. Olayda müşterek avaryanın var olup olmadığı ve ayrıca hasar ya da zararın saptanmasına ilişkin bulunan bu kaydı içeren anlaşma HUMK.nun da öngörülen nitelikte bir "tahkim sözleşmesidir" niteliği gereği anılan Yasanın 516 ve onu izleyen maddeler hükümleri kapsamına giren söz konusu karar, hakem kararları gibi usulen onamaya bağlıdır.

Konşimentodaki tahkim koşuluna dayalı bulunan ve yerel mahkemece usuli onama açıklamasmıyla dairemize gönderilen Hakem-Dispeçci kararının bu nedenle doğrudan temyiz yeteneği bulunmaktadır. Bu yüzden TTK.nun 1210. maddesi hükmü gözetilerek öncelikle yerel mahkemeden dispecin onanması için duruşma açılıp karar oluşturulmasının istenilmesi gerektiği öne sürülemez. Sözü edilen yasa hükmünde öngörülen düzenleme, bilirkişi raporu niteliği bulunan dispeç raporları için söz konusudur. Konişmentodaki tahkim koşuluna dayalı olan ve olaydaki müşterek avarya unsurlarını irdeleyen ve bu niteliği gereği hakem kararı olarak kabulü gereken Hakem-Dispeçciler kararı hakkında TTK.nun 1210. maddesi hükmünün uygulanması olanağı bulunmadığından, temyiz itirazlarının incelenmesi gerekmiştir. Nitekim Yargıtay'ın kökleşmiş nitelik kazanan içtihatları da aynı doğrultudadır. (Örneğin Yargıtay TD., 14.4.1950 gün ve E: 1949/4176, K: 1860; TD., 17.11.1956 gün ve E: 1956/4846, K: 6003; TD. 8.12.1960 gün ve E: 1960/2548, K: 3327; TD. 6.1.1966 gün ve E: 1965/3968, K: 65 sayılı kararlarlarında açık biçimde vurgulandığı gibi).

Hakem-Dispeçci kararının içeriğine yönelik temyiz itirazlarına gelince;

Yanlarca öne sürülen temyiz itirazları HUMK.nun 533. maddesinde sayılan nedenlerden bulunmadığı anlaşıldığından istemin reddine karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle D.B. Deniz Nakliyat T.A.Ş.,..Sigorta T.A.Ş. ve Madencilik Limited Şirketi vekillerinin temyiz itirazlarının reddiyle Hakem-Dispeçciler kararın (ONANMASINA), peşin harçların temyiz ilam harçlarından mahsubuna, 30.6.1983 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972