 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 1983/2825
K: 1983/6537
T: 20.12.1983
DAVA : Davacı, 1.7.1979 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tesbitiyle toptan ödenen primlerin ve faizlerinin bağlanacak aylıktan mahsubuna karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi :
KARAR : Davada, 1.7.1979 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması ve toptan ödenen primlerin ve faizlerinin bağlanacak yetim aylığından mahsubu istenmektedir.
Davacının murisi (H.A.)'in 15.9.1941 - 12.3.1953 tarihleri arasında Devlet Demir Yolları İşçileri Emekli Sandığına tabi olarak çalıştığı, 12.5.1953 tarihinde ölümü üzerine - hizmetinin 15 yıldan az olması nedeniyle - haksahiplerine 2904 Sayılı kanunun 14 üncü maddesine dayanılarak toptan ödeme yapıldığı tartışmasızdır.
Davanın yasal dayanağı, 2167 sayılı kanunun 14 üncü maddesi ile 506 sayılı Kanuna eklenen Ek 5. maddedir. Anılan maddenin B bendine göre, (malülük ve yaşlılık toptan ödemesinden yararlandıktan sonra ölenlerin ; malüliyet, yaşlılık ve ölüm toptan ödemesi yapılmak suretiyle tasfiye edilmiş veya edilecek hizmetler toplamı 60 ıncı madde gereğince yaşlılık aylığı bağlanmasına yeterli olması halinde haksahiplerince, toptan ödenen primlerin tamamı alındıkları tarihten yatırılacakları güne, kadar hesaplanacak % 5 faizi ile birlikte bir defada Kuruma ödendiği takdirde bu hizmetler bu kanunun uygulanmasında gözönünde tutulur..)
Görüldüğü gibi, Yasa koyucu, arıtılmış (tasfiye edilmiş) hizmetlerin yeniden canlandırılmalarına, uygulamadaki deyimi ile "ihya" edilmelerine imkan vermiştir. Ne var ki, bu olanak, bir takım koşulların gerçekleşmesi durumunda söz konusudur. Bu koşullardan 1.si, miras bırakanın malüllük ve yaşlılık toptan ödemesinden yararlandıktan sonra ölmesi ; ikincisi, malüliyet, yaşlılık ve ölüm toptan ödemesi yapılmak suretiyle arıtılmış (tasfiye edilmiş) veya edilecek hizmetler toplamının, 60. madde gereğince yaşlılık aylığı bağlanmasına yeterli olması; 3.sü de, toptan ödenen primlerin tamamının, alındıkları tarihten yatıracakları güne kadar hesaplanacak % 5 faizi ile bilrilte bir defada kuruma ödenmesidir.
Haksahibi kişilere özgü en önemli koşul, şüphesiz, toptan ödeme yolu ile artılmış, ya da artılacak hizmetler toplamının, Sosyal Sigortalar kanununun 60. maddesi uyarınca yaşlılık aylığı bağlanmasına yeterli olmasıdır. Şayet anılan hizmetler toplamı yaşlılık aylığı bağlanmasına yeterli değilse, haksahibi kimselerin toptan ödemeyi faizi ile birlikte geri vermek suretiyle arıtılmış, ya da arıtılacak hizmetleri canlandırma olanağı bulunmadığı hukuksal gerçeği ortadadır. Davacının murisi 15.9.1941 - 12.3.1953 tarihleri arasında çalışmış olup, 15 yıllık hizmeti bulunmadığı, giderek SSK'nun 69 uncu maddesindeki 15 yıllık sigortalılık koşulunun gerçekleşmediği tartışmasızdır.
Anılan bu maddi ve hukuki olgular karşısında 2167 sayılı kanunun 14 üncü maddesi ile 506 sayılı kanuna eklenen 5. madde koşulları gerçekleşmediğinin kabulü ile usul ve yasaya uygun bulunan hükmün onanması gerekir.
SONUÇ : Yukarıda yazılı ve kararda gösterilen gerekçeler nedeniyle davacının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA 20.12.1983 gününde oybirliğiyle karar verildi.