 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 1983/2043
K: 1983/2234
T: 29.04.1983
- SİGORTALI SAYILANLAR
- SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI
ÖZET: 2229 sayılı Yasanın 8. maddesiyle ("sigortalı)) olmak için meslek kuruluşlarına yazılmak koşulu kaldırılmış 2654 sayılı Yasayla yapılan değişikliklerde gelir vergisi yükümlüsü olanlar yükümlülüğün başladığı tarihten itibaren sigortalı sayılmışlardır.
Sosyal güvenlik konularında sigortalı yararına, yapılan değişikliklerin geçmişi de etkileyeceği, böyle durumlarda Kurum yararına kazanılmış haktan sözedilemeyeceği kabul edilmelidir.
(1479 s. Bağ-Kur K m. 24, 25)
Davacı, murisi Abdülkadir'in sigortalılık başlangıç tarihinin 1.10.1972 olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
Davada, muris Abdülkadir'in 1.10.1972 tarihinden itibaren Bağ - Kur sigortalısı olduğunun saptanması amaçlanmıştır.
Defter kayıtlarına göre, anılan sigortalı "Çatalzeytin Esnaf ve Sanatkarlar Derneği"ne 30.1.1973 tarihinde kaydedilmiş ise de, 5.7.1973 tarihine kadar İnebolu Ticaret ve Sanayi Odası'nda kayıtlı olduğu, ticareti terk ettiği saptandığından Oda meclisinin 5.7.1973 tarih 12 sayılı kararı ile odadaki üyelik kaydının silindiği, 1.10.1972 tarihinden itibaren de ölene kadar primlerini muntazaman ödediği tartışmasız olduğu gibi, İnebolu Ticaret ve Sanayi Odası'nın 14.12.1981 tarih 1-443 sayılı yazısı vesair belgelerle de sabittir.
Bu durumda, 1.10.1972 tarihinde miras bırakan Abdülkadir'in, İnebolu Ticaret ve Sanayi Odası'nda kayıtlı olduğu gözetilmeden "Çatalzeytin Esnaf ve Sanatlar Derneği"ne 30.1.1973 tarihinde kaydedildiği, 1.10.1972 tarihinde meslek kuruluşuna kayıtlı olmadığından bahisle davanın reddi isabetsizdir. Kaldı ki, 2229 sayılı Kanunun 8. maddesi ile değiştirilen 1479 sayılı Kanunun 25. maddesine göre "24. maddede belirtilen kimseler, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren kendiliğinden bu kanuna göre (sigortalı) olurlar", miras bırakanın 1.10.1972 tarihinden itibaren, herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalıştığı, vergi kaydı, tanık beyanı ve yatırılan primlerle sabit olup, bu husus uyşmazlık konusu değildir. Sosyal güvenlik konularında sigortalı yararına yapılan değişikliklerin, geçmişi de etkileyeceği, böyle durumlarda Kurum yararına kazanılmış haktan bahsedilemeyeceği kabul edilmelidir. 2229 sayılı Kanunun 8. maddesi ile "sigortalı" olmak için meslek kuruluşuna yazılmak koşulu kaldırılmış 2654 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile de, gelir vergisi yükümlüsü olanlar, yükümlülüğünün başladığı tarihten itibaren sigortalı sayılmışlardır.
Şu hale göre, miras bırakan 1.10.1972 tarihinde İnebolu Ticaret ve Sanayi Odası'nda kayıtlı olduğu, kaldı ki, 2229 ve 2654 sayılı Kanunlarla yapılan değişikliklerle bir meslek kuruluşunda kayıtlı olmak koşulunun kaldırıldığı, sigortalı yararına olan bu değişikliğin geçmiş olaylara da uygulanması gerektiği düşünülmeden yazılı nedenlerle davanın reddine karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 29.4.1983 gününde oybirliğiyle karar verildi.