DAVA: Davacı, yeraltı maden işinde 5000 günden fazla çalıştığından bahisle, 1.3.1980 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tesbitine karar verimesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtilen şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.

Hükmün, davalılardan Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:

KARAR: 1- Davacı ile davalı Kurum arasındaki uyuşmazlık, Türkiye-Belçika Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükümleri uyarınca, davacıın Belçika'da kömorocağı yeraltı işyerinde geçen hizmet süresine, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 2167 sayılı kanunla değişik 60 ıncı maddesinin (F) fıkrası gereğince 1/4 itibari hizmet zammının eklenip eklenmeyecği noktasında toplamaktadır.

Yaşlılık aylığı bağlanma isteğinde bulunan sigortalıların anılan fıkra hükmünden yararlanabilmeleri için çalıştıkları yerin, Sosyal Güvenlik ve Çalışma Bakanlığınca tesbit edilen maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinden sayılması gerekmektedir. İtibari hizmet zammının verilişindeki amaç, özendirme düşüncesiyle birlikte, bu gibi yerlerde çalışanların her an ölüm tehlikesiyle karşı karşıya bulunmalarına, bedence veya ruhça arızaya uğrama olasılığının yüksek oluşuna ve benzeri nedenlere dayanmaktadır.

Gerçekten, Belçika'da, aynı nitelikteki işyerlerinde çalışan sigortalılara da bu hakkın tanınması yerindedir. Zira, Sosyal Güvenlik hukukunun, aynı koşullara sahip şahıslara, eşit bir biçimde uygulanması bu hukuk dalının temel ilkelerindendir. Tersi bir yoruma gitmek, Belçika'da çalışan sigortalının Türkiye'de aynı nitelikte olan işyerinin yeraltında çalışan ve yaşlılık aylığı almakta olan sigortalılardan daha az yaşlılık aylığı alması sonucunu doğurur.

Gerek Belçika'da, gerekse diğer ülkelerde çalışan işçilerimizin çözümlenmemiş ağır sorunlarının olduğu, buna rağmen, ekonomimizin güçlenmesine önemli ölçüde katkıda bulundukları gerçeği inkar edilemez. Esasen sözleşme hükümleri uyarınca, Belçika'da geçen sigortalılık süresi Türkiye'de geçmiş gibi kabul edilmektedir. O halde, bütün bu faktörler birlikte değerlendirildiğinde, mahkemenin, itibari hizmeti kabul etmesinde herhangi bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak davacının Belçika'da çalıştığı işyerinin 60 ıncı maddenin (F) fıkrası uyarınca, Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığınca tesbit edilen maden işyerinin yeraltı işleri nitelii taşıyıp taşımadığı araştırılmadığı gibi, sözleşme gereğine yaşlılık aylığına esas alınacak sigortalılık süresi de kesin olarak saptanmamıştır.

Mahkemece, davacının Belçika'da çalıştığı maden işyerinin genişliği, yeraltındaki işyerinin derinliği, özellikleri ve niteliği, çıkarılan maddenin cinsi, işyerinin genel ve ayrıntılı fotoğrafları ve işyerinde dosya üzerinde incelenmesine elverişli diğer bilgiler Sosyal Sigortalar Kurumu aracılığı ile getirtilmeli, seçilecek uzman bilirkişilerce ve getirtilen belge ve bilgilerin yardımı ile Belçika'daki işyerinin 60 ıncı maddesinin (F) fıkrasında belirlenen, Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığına tesbit edilen maden işyerlerinin yeraltı işleri niteliğinde bulunup bulunmadığ saptanmalıdır. Ayrıca da, davacının yaşlılık aylığına esas olan Belçika'da kabul edilen sigortalılık süresi, Kurum aracılığı ile ilgili merciden sorulmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir. Açıklanan bu esaslar çevresinde araştırma ve inceleme yapılmaksızın hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

2- Kabule göre de; sözleşmenin 20 nci maddesi uyarınca davacıya kısmi yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğine karar verilmesi gerekirken, tam aylığa hak kazandığına hükmedilmesi de bozma nedenidir.

O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, ve temyiz peşin harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 10.5.1983 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972