 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1982/9-946
K: 1983/78
T: 2.2.1983
- HAKLI NEDENLE FESİH ( Yasadışı Greve Katılma Nedeniyle )
- YASA DIŞI GREV ( Katılmaktan Vazgeçen İşçinin Sözleşmesinin Vazgeçmeden İtibaren Altı Günlük Süre İçerisinde Bozulabilmesi )
- SÖZLEŞMENİN FESHİ ( Yasadışı Greve Katılmaktan Vazgeçen İşçi )
2822/m.45
DAVA : Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 2. İş Mahkemesince; davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair verilen 29.12.1981 gün ve 505-500 sayılı kararın incelenmesi davalı tarafından istenilmesi üzerine 9. Hukuk Dairesinin 25.2.1982 gün ve 596-2086 sayılı ilamiyle, ( ... dosyadaki bilgi ve belgelerden işyerinde bazı nakiller nedeniyle greve gidildiği, davacının da bu greve iştirak ettiği, neticede işverenin başvurusu üzerine grevin yasa dışı olduğunun hükmen tespit edilmiş bulunduğu anlaşılmaktadır. Yasa dışı greve iştirak işverene iş aktini haklı nedenle bozma hakkı verir. Diğer taraftan yasa dışı durum devam ederken İş Kanunu`nun 18. maddesinde öngörülen 6 işgünlük süre de işlemez. O halde davanın reddi gerekirken mahkemenin aksine düşünce ve değerlendirme ile istekleri hüküm altına almış olması isabetsizdir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
KARAR : Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü :
275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanununun 29/1 inci maddesi, Yasa Dışı Grevin sonuçlarını düzenleyerek "Kanun dışı grev yapılması halinde, işveren böyle bir grevin yapılması kararına katılan, böyle bir grevin yapılmasını teşvik eden böyle bir greve katılan veyahut devam eden veya böyle bir greve katılmaya veya devama teşvik eden işçilerin hizmet akitlerinin, fesih ihbarına lüzum olmaksızın ve herhangi bir tazminat ödemeye mecbur bulunmaksızın feshedebileceği" hükmünü getirmiştir. Olayda davacının yasa dşı greve katıldığı hususu gerçekleşmiştir. Davalı İdare grevin yasa dışı olduğunun tesbiti amacıyla mahkemeye başvurmuştur. Mahkeme grevin yasa dışı olduğunun tesbitine karar vermiştir. Bu karar kuşkusuz inşai değil izhari niteliktedir ve bunun sonucu olarak grevin yasa dışı oluşu, mahkemenin karar tarihinden değil, uygulanmaya başladığı tarihten itibarendir. Diğer taraftan, yukarıda açıklanan yasal esaslar uyarınca, işveren idarenin haklı nedenle bildirimsiz fesih hakkını kullanması 1475 sayılı Kanunun 18 nci maddesi hükmünce altı günlük süre ile sınırlıdır. İşçi mahkeme kararından önce yasa dışı greve katılmaktan vazgeçmiş ise, işveren grevin yasa dışı oluşunu ancak mahkeme kararı ile öğrendiğini ileri sürerek 6 günlük sürenin mahkeme kararından işlemesi gerektiğini ileri süremez. Ancak olayda davacı yasa dışı greve katılmasını mahkeme kararına kadar sürdürmüştür. İşveren idare bu gibi durumlarda, yasa dışı greve katılma halinin gerçekleşmesinden itibaren bu hareket sürdükçe mahkeme kararından önce her an sözleşmeyi bozabileceği gibi, mahkeme sonra yasa dışı greve katılmaktan vazgeçen işçinin sözleşmesini de bu vazgeçmeden itibaren 6 günlük süre içerisinde bozabilir. Dava konusu olayda davacı yasa dışı greve mahkeme kararına kadar katılmış, kararı müteakip işbaşı yapmak istemiş, işveren idare onu işe almamak suretiyle sözleşmeyi bozmuştur. Davacının yasa dışı greve katılmanın hukuki müeyyidesinden kurtulabilmesi için iradesi dışında katılmaya zorlanma gibi ( HGK.`nun ... 22.12.1982 gün ve 1981/9-1029 E., 1982/959 K. sayılı kararında benimsenen esas ) bir durum da bu olayda gerçekleşmiş değildir. Bu nedenlerle mahkemece, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi Usul ve Yasaya aykırıdır. Direnme kararı bu sebeple bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen sebeplerden dolayı HUMK.`nun 429. maddesi gereğince, BOZULMASINA, 2.2.1983 gününde oyçokluğuyla karar verildi.