 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1982/324
K: 1983/178
T: 25.02.1983
DAVA : Taraflar arasındaki "eşya teslimi veya bedelinin tazmini" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Sakarya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi)'nce davanın kabulüne dair verilen 22.12.1980 gün ve 1980/42-782 sayılı kararın incelenmesi davalı tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 17.12.1981 gün ve 1981/7381-8230 sayılı ilamıyla; (.. davadan önce yapılan tesbit sırasında davalının tutanağa geçen sözleri karşısında, altın ve ziynetin kocada kaldığının kabulü mümkün değildir. Çünkü taraflar arasında 412.1979 günlü anlaşmayı gösteren belge sadece mücevheratı (altın ve ziyneti) içermeyip, başka eşyayı da kapsamaktadır. Onun için davacının götüremediğini ileri sürdüğü eşya, az önce belirtilen belgede yer alan "mücevherat" dışında kalan eşyayı kapsamaktadır. Tutanağın sahteliği ispat edilmediğine göre, kadının beyanının, altın ve ziynetle ilgili eşya hakkında olduğunun kabulü gerekir. O halde davanın reddi zorunlu iken geri almaya karar verilmesi yanlış olup temyiz incelemesi sırasında, bu yön gözden kaçmış karar düzeltme isteği yerinde görülmüş olmakla, onama kararının kaldırılması ve dava red edilmek üzere hükmün bozulması uygun düşmüştür...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz eden: Davalı vekili.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Davacı, "davalı kocası tarafından evden kovulduğunu ve bu nedenle ziynet eşyalarının kocasında kaldığını ileri sürerek" bunların aynen teslimini, aynen teslim mümkün olmadığı takdirde, bedellerinin tazminini istemiştir.
Mahkeme, tanık sözlerine dayanarak davanın kabulüne karar vermiş; Yargıtay özel dairesi yukarıya metni aynen alınan ilamı ile, (... davacı kadının delil tesbiti sırasındaki ikrar ve beyanını...) esas alarak kararı bozmuştur. Bu bozma kararında, (taraflar arasındaki anlaşmayı gösteren 4.12.1979 günlü belge) den sözedilmekte ise de; anılan belgenin bir anlaşma niteliğinde olmadığı; davanın açılmasından önce, davacının istemi üzerine 4.12.1979 günü yerinde yapılan delil tesbiti sırasında, davalı tarafından verilen ve davacının alıp götürdüğü ileri sürülen 22 kalem eşyayı gösteren bir liste olduğu anlaşılmıştır. Ancak 4.12.1979 tarihli tesbit tutanağında; davalının ibraz ettiği listedeki eşyaların davacı tarafından alındığına ilişkin iddiaya karşı davacının (kapı dışarı attığı için almak zorunda kaldım) dediği yazılı bulunmaktadır. Hal böyle olunca davalının savunmasına ve ibraz ettiği listeye karşı tesbit sırasında davacı tarafından vaki ve az yukarıda açıklanan beyanın, usul hükümleri karşısında niteliğinin tesbiti, uyuşmazlığın çözümünde önem kazanmaktadır.
HUMK.nun 113 ve 374. maddeleri gereğince, delil tesbiti dosyası asıl dava dosyasının eki sayılır. Bu itibarla, delil tesbiti dosyasındaki ikrar da, asıl davada geçerlidir; yani, mahkeme içi ikrar niteliğinde olup, kesin delil teşkil eder (Baki Kuru - Hukuk Muhakemeleri Usulü - 4. Baskı - Cilt 2 - Ankara, 1980 - sayfa: 1407).
Öyle ise, yerel mahkemenin, davacının tesbit tutanağındaki beyanını harici ikrar kabul eden gerekçesi doğru değildir. Ancak davacının bu ikrarını, somut olayda gerçekleşen maddi olgular karşısında, dava edilen ziynet eşyalarının da davacı tarafından götürüldüğünü kapsar şekilde yorumlamak mümkün olamaz. Nitekim, dinlenen bir kısım tanıklar görgüye dayanan ifadelerinde davacının kocası davalı tarafından evden kovulduğunu ve altınlarını ziynet eşyalarını vermeyeceğini de söylemiş olduğunu bildirmişlerdir.
Kaldı ki, davacının 4.12.1979 günlü tesbit tutanağındaki yazılı beyanı, HUMK.nun 151. maddesinde öngörülen şekilde, kendisine okunmuş ve imzalatılmış da değildir.
O halde, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki kanıtlara ve gerçekleşen maddi ve hukuki olgulara göre, dava konusu ziynet eşyalarının davalı kocada kalmış olduğu gerçekleştiğinden, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir.
SONUÇ : Temyiz itirazının reddiyle direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, 7.602,50 lira temyiz ilam harcının davalıdan alınmasına 18.2.1983 günü yapılan görüşmede yeterli çoğunluk sağlanamadığından 25.2.1983 gününde yapılan ikinci görüşmede oyçokluğu ile karar verildi.